Райнхард Зелтэн
ням.: Reinhard Selten
Дата нараджэння	5 кастрычніка 1930(1930-10-05)[1][2][…]
Месца нараджэння	Брэслау, Германія[2]
Дата смерці	23 жніўня 2016(2016-08-23)[3][4][…] (85 гадоў)
Месца смерці	Познань, Велікапольскае ваяводства, Польшча[3]
Грамадзянства	Германія
Бацька	Adolf Selten[d]
Род дзейнасці	эканаміст, матэматык, эсперантыст, выкладчык універсітэта
Навуковая сфера	эканоміка, experimental economics[d][5], матэматыка[5], Тэорыя гульняў[5] і эсперанта[5]
Месца працы	Свабодны ўніверсітэт Берліна[6] Бонскі ўніверсітэт[6] Білефельдскі ўніверсітэт[6] Франкфурцкі ўніверсітэт імя Ёгана Вольфганга Гётэ[6] Каліфарнійскі ўніверсітэт у Берклі[6]
Альма-матар	Франкфурцкі ўніверсітэт імя Ёгана Вольфганга Гётэ (1961)[6]
Навуковы кіраўнік	Ewald Burger[d][7] і Wolfgang Franz[d][7]
Член у	Міжнародная акадэмія навук Сан-Марына Honora Patrona Komitato de UEA[d] Нацыянальная акадэмія навук ЗША[8] Акадэмія навук і мастацтваў Паўночнага Рэйна-Вестфаліі[d] BBAW[d] Еўрапейская акадэмія навук і мастацтваў[d] Еўрапейская акадэмія[d][9] Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук Леапальдзіна Verein Deutsche Sprache[d][10] Каралеўская акадэмія эканамічных і фінансавых навук[d][11] Эканаметрычнае таварыства[d][12]
Узнагароды	Дзяржаўная прэмія зямлі Паўночны Рэйн-Вестфалія[d] (2000) Нобелеўская прэмія па эканоміцы (1994) ганаровы доктар Грацкага ўніверсітэта[d] (1996) член Эканаметрычнага таварыства[d] (1973) ганаровы доктар Кітайскага ўніверсітэта Ганконга[d] (2003)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Райнгард Зельтэн (ням.: Reinhard Selten; 5 кастрычніка 1930, Брэслау, цяпер Уроцлаў — 23 жніўня 2016, Познань) — нямецкі эканаміст.

Лаўрэат Нобелеўскай прэміі па эканоміцы (1994) «за фундаментальны аналіз раўнавагі ў тэорыі некааператыўных гульняў». Ён стаў першым немцам, які атрымаў гэту ўзнагароду.

Біяграфія

Райнгард Зельтэн нарадзіўся ў Брэслау (тады правінцыя Ніжняя Сілезія), у змешанай сям’і: бацька (Адольф Зельтэн) быў яўрэем, маці (Кётэ Лютэр) — пратэстанткай. Бацька меў невялікі магазін, які займаўся галоўным чынам пракатам перыядычных выданняў, але ў 1933 годзе, з прыняццем нюрнбергскіх расавых законаў, ён быў вымушаны яго прадаць^[13]. Бацька памёр у 1942 годзе пасля працяглай хваробы, і дзеці змаглі пазбегнуць дэпартацыі, якая пачалася неўзабаве. Як паўкроўка Райнгард Зельтэн не меў права на школьную адукацыю пасля 14 гадоў і пачаў працаваць рознарабочым. Пасля вызвалення Брэслау ён разам з маці, братамі і сястрой перабраўся спачатку ў Саксонію, потым у Аўстрыю, дзе працаваў на ферме. Толькі ў 1946 годзе ён атрымаў магчымасць працягнуць сярэднюю адукацыю і ўжо ў наступным годзе пасяліўся з сям’ёй у Мельзунгене, дзе ў 1951 годзе ва ўзросце 21 года скончыў мясцовую гімназію.

Вучыўся ў Франкфурцкім універсітэце. Прафесар Свабоднага ўніверсітэта ў Берліне, універсітэта ў Білефельдзе, Бонскай вышэйшай школы эканомікі (падраздзяленне Рэйнскага ўніверсітэта, Бон). Заснавальнік Бонскай лабараторыі эксперыментальнай эканомікі.

Зельтэн і эсперанта

Р. Зельтэн неаднаразова выказваўся на высокім узроўні ў падтрымку міжнароднай мовы эсперанта^[14]. У прыватнасці, у 2007 годзе, выступаючы ў Еўрапарламенце, ён заявіў: «Лёгкая ў вывучэнні планавая мова эсперанта дае нейтральнае рашэнне моўнай праблемы». Ён таксама пагадзіўся балатавацца ў 2009-м на выбарах у Еўрапарламент ад невялікай партыі EDE (Еўропа — Дэмакратыя — Эсперанта)^[15].

Творы

• «Мадэль алігаполіі з інерцыяй попыту» (Ein Oligopolmodel mit Nachfrageträgheit, 1965)

Зноскі

Спасылкі

• Аўтабіяграфія на Нобелеўскім сайце