Пшаніца

Пшаніца летняя (Triticum aestivum), тыпавы від роду Triticum
Навуковая класіфікацыя
Міжнародная навуковая назва

Triticum L., 1753

Сінонімы
  • Bromus Scop., nom. inval.
  • Crithodium Link
  • Deina Alefeld
  • Frumentum Krause
  • Gigachilon Seidl
  • Nivieria Ser.
  • Spelta Wolf
  • Zeia Lunell[3]
Тыпавы від
Пшаніца летняя (Triticum aestivum L.)[4]
Секцыі
  • Monococcon Dum.
  • Dicoccoides Flaks.
  • Triticum
  • Timopheevii A.Filat. & Dorof.
  • Compositum N.Gontsch.[5]
Арэал
выява
Арэалы паходжання і гадоўлі

Сістэматыка
на Віківідах
Выявы
на Вікісховішчы
ITIS  42236
NCBI  4564
EOL  108051
GRIN  g:12442
IPNI  19220

Пшаніца[6] (Triticum) — род травяністых, галоўным чынам аднагадовых, раслін сямейства Злакі, вядучая збожжавая культура ў шматлікіх краінах, у тым ліку і Беларусі.

Класіфікацыя

Батанічная класіфікацыя

Род падзяляюць на 5 секцый[7], якія ўключаюць каля 20 відаў[8], а таксама змяшчае 10 гібрыдаў (7 унутрыродавых і 3 міжродавых)[9][8]:

  • Секцыя Monococcon Dum.
    Triticum boeoticum Boiss.
    Triticum monococcum L.
    Triticum urartu Thumanjan ex Gandilyan
  • Секцыя Dicoccoides Flaksb.
    Triticum aethiopicum Jakubz.
    Triticum carthlicum Nevski
    Triticum dicoccoides (Körn. ex Asch. & Graebn.) Schweinf.
    Triticum dicoccum Schrank
    Triticum durum Desf.
    Triticum polonicum L.
    Triticum turanicum Jakubz.
    Triticum turgidum L.
  • Секцыя Triticum
    Triticum aestivum L. typus[4] — Пшаніца летняя, ці Пшаніца мяккая, ці Пшаніца звычайная, ці Пшаніца, ці Ярыца
    Triticum compactum Host
    Triticum macha Dekapr. & Menabde
    Triticum spelta L.
    Triticum sphaerococcum Percival
  • Секцыя Timopheevii A.Filat. & Dorof.
    Triticum araraticum Jakubz. — часам разглядаецца як падвід Triticum timopheevii пад назвай Triticum timopheevii araraticum
    Triticum timopheevii Zhuk.
  • Секцыя Compositum N.Gontsch.
    Triticum flaksbergeri Navr.[7]
    Triticum kiharae Dorof. & Migush.
  • Гібрыды
    Triticum ×borisovii Zhebrak (1944) [= Triticum aestivum L. × Triticum timopheevii (Zhuk.) Zhuk.]
    Triticum ×dimococcum E.Schiem. & Staudt (1956) [= Triticum dicoccon (Schrank) Schübl. × Triticum monococcum L.]
    Triticum ×duelongatum Poleva (1995) [= Elymus elongatus (Host) Runemark × Triticum durum Desf.]
    Triticum ×duromedium Lubimova (1993) [= Elymus hispidus (Opiz) Melderis × Triticum durum Desf.]
    Triticum ×edwardii Zhebrak (1944) [= Triticum durum Desf. × Triticum monococcum L.]
    Triticum ×fungicidum Zhuk. (1944) [= Triticum carthlicum Nevski × Triticum timopheevii (Zhuk.) Zhuk.]
    Triticum ×soveticum Zhebrak ex Thone (1944) [= Triticum durum Desf. × Triticum timopheevii (Zhuk.) Zhuk.][9]
    Triticum ×teres H.R.Jiang & X.X.Kong (1986) [= Aegilops tauschii Coss. × Triticum urartu Thumanjan ex Gandilyan]
    Triticum ×timococcum Kostov (1936) [= Triticum monococcum L. × Triticum timopheevii (Zhuk.) Zhuk.]
    Triticum ×turgidovillosum Tschermak (1930) [= Triticum durum Desf. × Triticum turgidum L.]

Значэнне і выкарыстанне

Мука з зерняў пшаніцы ідзе на выпяканне хлеба, выраб макаронных і кандытарскіх вырабаў. Пшаніца таксама выкарыстоўваецца як кармавая культура, уваходзіць у некаторыя рэцэпты прыгатавання піва і гарэлкі.

Зноскі

  1. ↑ Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
  2. ↑ Пра ўмоўнасць аднясення апісванай у гэтым артыкуле групы раслін да класа аднадольных гл. раздзел «Сістэмы APG» артыкула «Аднадольныя».
  3. ↑ Watson L., Dallwitz M. J.. Triticum L. (англ.). The grass genera of the world: descriptions, illustrations, identification, and information retrieval; including synonyms, morphology, anatomy, physiology, phytochemistry, cytology, classification, pathogens, world and local distribution, and references. Institute of Botany, Chinese Academy of Sciences (23 красавіка 2010). Архівавана з першакрыніцы 3 лютага 2012. Праверана 14 снежня 2011.
  4. 1 2 NCU-3e. Names in current use for extant plant genera. Electronic version 1.0. Entry for Triticum L. (англ.)
  5. ↑ Ганчароў 2008.
  6. ↑ Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 134. — 160 с. — 2 350 экз.
  7. 1 2 Гончаров 2008.
  8. 1 2 The Plant List, 2010.
  9. 1 2 Цвелев 1976, с. 160.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.