Старшыня ўрада Чэхаславакіі
Скасаваная
дзяржаўная пасада
Ян Страскі
(апошні на пасадзе)
Краіна Чэхаславакія
Першы на пасадзе Уласціміл Тусар
Апошні на пасадзе Ян Страскі
Заснавана 14 лістапада 1918 (1918-11-14) года
Скасавана 31 снежня 1992 (1992-12-31) года

Старшыня ўрада Чэхаславакіі (чэшск.: předseda vlády Československa, славацк.: predseda vlády Česko-Slovenska) з'яўляўся главой урада Чэхаславакіі, з моманту стварэння Першай Чэхаславацкай Рэспублікі ў 1918 годзе да роспуску Чэшскай і Славацкай Федэратыўнай Рэспублікі ў 1992 годзе.

У перыяды, калі пасада прэзідэнта Чэхаславакіі была вакантнай, некаторыя прэзідэнцкія абавязкі выконваліся старшынёй урада (што не было прама прапісана чэхаславацкімі канстытуцыямі).

Першая і Другая Чэхаславацкія Рэспублікі (1918—1939)

Першая Чэхаславацкая Рэспубліка (чэшск.: první Československá republika) — першая чэхаславацкая дзяржава, якая існавала з 1918 года па 1938 год. Яна складалася з Багеміі, Маравіі, Чэшскай Сілезіі, Славакіі і Падкарпацкай Русі.

Рэвалюцыйны нацыянальны сход Чэхаславакіі (чэшск.: Revoluční národní shromáždění, славацк.: Revolučné národné zhromaždenie), вышэйшы прадстаўніцкі і заканадаўчы орган у перыяд стварэння Чэхаславакіі, быў створаны 14 лістапада 1918 года на базе Нацыянальнага камітэта на аснове палажэнняў Часовай канстытуцыі. У той жа дзень на першым пасяджэнні[1] ім быў распушчаны абвешчаны ў Парыжы часовы ўрад Томаша Масарыка і зацверджаны ўрад Карала Крамаржа[2]. Пасля мясцовых выбараў 1919 года, якія прынеслі перамогу левым сілам, сход перадаў уладу першаму ўраду Уласціміла Тусара. Праца Рэвалюцыйнага нацыянальнага сходу скончылася пасля прыняцця Канстытуцыйнай Хартыі 1920 года і правядзенні на яе аснове выбараў у Нацыянальны сход у красавіку 1920 года.

Пасля падпісання 30 верасня 1938 года Мюнхенскага пагаднення (без удзелу прадстаўнікоў Чэхаславакіі) Германія далучыла да сябе Судэцкую вобласць, затым адбыліся новыя тэрытарыяльныя страты на карысць Польшчы і Венгрыі. Традыцыйна пост-мюнхенскі перыяд чэхаславацкай гісторыі з 1 кастрычніка 1938 года ці, у залежнасці ад пункта гледжання, з 6 кастрычніка 1938 года (даты абвяшчэння аўтаноміі Славакіі), і да ўтварэння 15 сакавіка 1939 года на чэшскіх землях Пратэктарата Багеміі і Маравіі, называюць Другой Чэхаславацкай Рэспублікай (чэшск.: Druhá československá republika).

Адзіная чэхаславацкая дзяржава спыніла існаванне пасля абвяшчэння незалежнасці 14 сакавіка 1939 года Славацкай Рэспублікі (славацк.: Slovenská republika; у гістарычнай літаратуры названай «Першая Славацкая Рэспубліка»), утварэння 15 сакавіка 1939 года на чэшскіх землях германскага Пратэктарата Багеміі і Маравіі і абвяшчэння ў той жа дзень незалежнай Карпацкай Украіны (укр.: Карпатська Україна) на тэрыторыі Падкарпацкай Русі, якая 18 сакавіка 1939 года была цалкам акупавана Венгрыяй.

№ старшыня савета міністраў Пачатак паўнамоцтваў Канец паўнамоцтваў Партыя Выбары Кабінет
1 Карал Крамарж
(1860—1937)
чэшск.: Karel Kramář		 14 лістапада 1918 8 ліпеня 1919 Чэшская дзяржаўна-прававая дэмакратыя
→ Чэхаславацкая нацыянальная дэмакратыя[3]

у кааліцыі з Аграрнай партыяй, Чэхаславацкай сацыял-дэмакратычнай рабочай партыяй, Чэшскай сацыялістычнай партыяй, Каталіцкай нацыянальнай партыяй Маравіі і незалежнымі палітыкамі		 Крамарж
2
(I—II)		 Уласціміл Тусар
(1880—1924)
чэшск.: Vlastimil Tusar		 8 ліпеня 1919 25 мая 1920 Чэхаславацкая сацыял-дэмакратычная
рабочая партыя

у кааліцыі з Рэспубліканскай партыяй чэхаславацкага сяла, Чэхаславацкай сацыялістычнай партыяй і незалежнымі палітыкамі		 Тусар-I
25 мая 1920 16 верасня 1920 1920 Тусар-II
3
(I)		 Ян Чэрны
(1874—1959)
чэшск.: Jan Černý		 16 верасня 1920 27 верасня 1921 незалежны Чэрны-I
4 Эдвард Бенеш
(1884—1948)
чэшск.: Edvard Beneš		 27 верасня 1921 7 кастрычніка 1922 незалежны

у кааліцыі з Чэхаславацкай сацыялістычнай партыяй, Чэхаславацкай народнай партыяй, Рэспубліканскай партыяй чэхаславацкага сяла, Чэхаславацкай сацыял-дэмакратычнай рабочай партыяй, Чэхаславацкай нацыянальнай дэмакратыяй і незалежнымі палітыкамі		 Бенеш
5
(I—II)		 Антанін Швегла
(1873—1933)
чэшск.: Antonín Švehla		 7 кастрычніка 1922 9 снежня 1925 Рэспубліканская партыя земляробчага
і дробнасялянскага насельніцтва

у кааліцыі з Чэхаславацкай сацыялістычнай партыяй, Чэхаславацкай сацыял-дэмакратычнай рабочай партыяй, Чэхаславацкай народнай партыяй, Чэхаславацкай нацыянальнай дэмакратыяй і незалежным палітыкам		 Швегла-I
9 снежня 1925 19 сакавіка 1926 Рэспубліканская партыя земляробчага
і дробнасялянскага насельніцтва

у кааліцыі з Чэхаславацкай сацыялістычнай партыяй, Чэхаславацкай сацыял-дэмакратычнай рабочай партыяй, Чэхаславацкай народнай партыяй, Чэхаславацкай нацыянальнай дэмакратыяй, Чэхаславацкай гандлёва-камерцыйнай партыяй сярэдняга класа и независимыми политиками		 1925 Швегла-II
3
(II)		 Ян Чэрны
(1874—1959)
чэшск.: Jan Černý		 19 сакавіка 1926 13 кастрычніка 1926 незалежны Чэрны-II
5
(III)		 Антанін Швегла
(1873—1933)
чэшск.: Antonín Švehla		 13 кастрычніка 1926 1 лютага 1929 Рэспубліканская партыя земляробчага
і дробнасялянскага насельніцтва

у кааліцыі з Чэхаславацкай нацыянальнай дэмакратыяй, Чэхаславацкай народнай партыяй, Глінкавы славацкай народнай партыяй, Нямецкім саюзам земляробаў і сельскіх рабочых, Нямецкай хрысціянска-сацыяльнай народнай партыяй, Чэхаславацкай гандлёва-камерцыйнай партыяй сярэдняга класа і незалежнымі палітыкамі		 Швегла-III
6
(I—II)		 Францішак Удржал
(1866—1938)
чэшск.: František Udržal		 1 лютага 1929 7 снежня 1929 Удржал-I
7 снежня 1929 30 кастрычніка 1932 Рэспубліканская партыя земляробчага
і дробнасялянскага насельніцтва

у кааліцыі з Чэхаславацкай нацыянальнай дэмакратыяй, Чэхаславацкай нацыянал-сацыялістычнай партыяй, Чэхаславацкай сацыял-дэмакратычнай рабочай партыяй, Чэхаславацкай народнай партыяй, Нямецкай сацыял-дэмакратычнай рабочай партыяй у Чэхаславакіі, Нямецкім саюзам земляробаў і сельскіх рабочых, Чэхаславацкай гандлёва-камерцыйнай партыяй сярэдняга класа и незалежнымі палітыкамі		 1929 Удржал-II
7
(I—III)		 Ян Маліпетр
(1873—1947)
чэшск.: Jan Malypetr		 30 кастрычніка 1932 14 лютага 1934 Рэспубліканская партыя земляробчага
і дробнасялянскага насельніцтва

у кааліцыі з Чэхаславацкай нацыянальнай дэмакратыяй, Чэхаславацкай нацыянал-сацыялістычнай партыяй, Чэхаславацкай сацыял-дэмакратычнай рабочай партыяй, Чэхаславацкай народнай партыяй, Нямецкай сацыял-дэмакратычнай рабочай партыяй у Чэхаславакіі, Нямецкім саюзам земляробаў і сельскіх рабочых і незалежнымі палітыкамі		 Маліпетр-I
14 лютага 1934 4 чэрвеня 1935 Рэспубліканская партыя земляробчага
і дробнасялянскага насельніцтва

у кааліцыі з Чэхаславацкай нацыянал-сацыялістычнай партыяй, Чэхаславацкай сацыял-дэмакратычнай рабочай партыяй, Чэхаславацкай народнай партыяй, Нямецкай сацыял-дэмакратычнай рабочай партыяй у Чэхаславакіі, Нямецкім саюзам земляробаў і сельскіх рабочых і незалежнымі палітыкамі		 Маліпетр-II
4 чэрвеня 1935 5 лістапада 1935 Рэспубліканская партыя земляробчага
і дробнасялянскага насельніцтва

у кааліцыі з Чэхаславацкай нацыянал-сацыялістычнай партыяй, Чэхаславацкай сацыял-дэмакратычнай рабочай партыяй, Чэхаславацкай народнай партыяй, Нямецкай сацыял-дэмакратычнай рабочай партыяй у Чэхаславакіі, Нямецкім саюзам земляробаў і сельскіх рабочых, Чэхаславацкай гандлёва-камерцыйнай партыяй сярэдняга класа і незалежнымі палітыкамі		 1935 Маліпетр-III
8
(I—III)		 Мілан Годжа
(1878—1944)
славацк.: Milan Hodža		 5 лістапада 1935 18 снежня 1935 Годжа-I
18 снежня 1935 21 ліпеня 1937 Рэспубліканская партыя земляробчага
і дробнасялянскага насельніцтва

у кааліцыі з Чэхаславацкай нацыянал-сацыялістычнай партыяй, Чэхаславацкай сацыял-дэмакратычнай рабочай партыяй, Чэхаславацкай народнай партыяй, Нямецкай сацыял-дэмакратычнай рабочай партыяй у Чэхаславакіі, Нямецкім саюзам земляробаў і сельскіх рабочых, Нямецкай хрысціянска-сацыяльнай
народнай партыяй, Чэхаславацкай гандлёва-камерцыйнай партыяй сярэдняга класа і незалежнымі палітыкамі		 Годжа-II
21 ліпеня 1937 22 верасня 1938 Рэспубліканская партыя земляробчага
і дробнасялянскага насельніцтва

у кааліцыі з Чэхаславацкай нацыянал-сацыялістычнай партыяй, Чэхаславацкай сацыял-дэмакратычнай рабочай партыяй, Чэхаславацкай народнай партыяй, Чэхаславацкай гандлёва-камерцыйнай партыяй сярэдняга класа, Нацыянальным аб'яднаннем, Нямецкай сацыял-дэмакратычнай рабочай партыяй у Чэхаславакіі, Нямецкім саюзам земляробаў і сельскіх рабочых, Нямецкай хрысціянска-сацыяльнай народнай партыяй і незалежнымі палітыкамі		 Годжа-III
8
(I—II)		 Ян Сыравы
(1888—1970)
чэшск.: Jan Syrový		 22 верасня 1938 14 кастрычніка 1938 незалежны Сыравы-I
14 кастрычніка 1938 1 снежня 1938 Сыравы-II
9 Рудальф Беран
(1887—1954)
чэшск.: Rudolf Beran		 1 снежня 1938 15 сакавіка 1939 Партыя нацыянальнага адзінства[4] Беран

Урады ў выгнанні (1939—1945)

17 кастрычніка 1939 года арганізаваная ў Парыжы Янам Шрамекам нарада абвясціла пра стварэнне Чэхаславацкага нацыянальнага камітэта на чале з прэзідэнтам у выгнанні Эдвардам Бенешам і часовым віцэ-прэзідэнтам Янам Шрамекам. Нацыянальны камітэт быў прызнаны ўрадамі Вялікабрытаніі і Францыі ў якасці прадстаўніка чэхаславацкага народа. У 1940 годзе пад пагрозай германскай акупацыі Францыі, Нацыянальны камітэт перамясціўся ў Лондан.

9 ліпеня 1940 года Эдвард Бенеш паведаміў пра пераўтварэнне Нацыянальнага камітэта ў сістэму часовага дзяржаўнага кіравання, якая ўключала прэзідэнта, урад і дзяржаўны савет. 21 ліпеня 1940 года быў створаны Нацыянальны камітэт вызвалення Чэхаславакіі (чэшск.: Národní výbor pro osvobození Československa), ці Часовая дзяржаўная ўстанова Чэхаславакіі (чэшск.: Prozatímní státní zřízení československé) — чэхаславацкі ўрад у выгнанні, які першапачаткова атрымаў дыпламатычнае прызнанне Вялікабрытаніі, а ў далейшым і іншых краін-саюзніц, уключаючы СССР (праз пасольства СССР пры Саюзных урадах у Лондане).

Ён ставіў мэтай адмену прызнання законнасці Мюнхенскага пагаднення і наступнай нямецкай акупацыі Чэхаславакіі і яе аднаўленне ў граніцах 1937 года. Па меры набліжэння вызвалення краіны стала відавочна, што ўрад павінен забяспечваць кіраванне вызваленымі тэрыторыямі, для чаго 3 жніўня 1944 года быў прыняты ўказ аб стварэнні прызначанай урадам канцылярыі па кіраванні вызваленай тэрыторыяй на чале з прэзідэнтам Эдвардам Бенешам. 5 красавіка 1945 года ў Кошыцах прадстаўнікамі Нацыянальнага фронту чэхаў і славакаў, чэшскага і славацкага нацыянальных сходаў і ўрада ў выгнанні была ўхвалена ўрадавая праграма («Нацыянальная і дэмакратычная рэвалюцыйная праграма»), якая ў тым ліку пацвердзіла абвешчаныя напярэдадні паўнамоцтвы Нацыянальнага фронту чэхаў і славакаў як часовага ўрада Чэхаславакіі.

№ старшыня Нацыянальнага камітэта вызвалення Пачатак паўнамоцтваў Канец паўнамоцтваў Партыя Кабінет
А
(I—II)		 Ян Шрамек
(1870—1956)
чэшск.: Jan Šrámek		 21 ліпеня 1940 12 лістапада 1942 Чэхаславацкая народная партыя

(у кааліцыі з Нацыянальнай партыяй працы,
Чэхаславацкай нацыянал-сацыялістычнай партыяй,
Рэспубліканскай партыяй земляробчага і дробнасялянскага насельніцтва і незалежнымі палітыкамі)		 Шрамек-I
12 лістапада 1942 5 красавіка 1945 Шрамек-II

Чэхаславацкая Рэспубліка (1945—1960)

У сакавіку 1945 года ў Маскве прадстаўнікамі чэхаславацкага ўрада ў выгнанні і камуністамі быў падпісаны дагавор аб стварэнні Нацыянальнага фронту чэхаў і славакаў (чэшск.: Národní fronta Čechů a Slováků) — аб'яднанні ўсіх антыфашысцкіх і патрыятычных палітычных партый Чэхаславакіі. Першы ўрад Нацыянальнага фронту, які дзейнічаў на вызваленай тэрыторыі, быў прызначаны 5 красавіка 1945 года ў Кошыцах. Яго праграма была абавязковай для выканання ўсімі партыямі Нацыянальнага фронту.

9 мая 1945 года была прынята канстытуцыя, якая замацавала народна-дэмакратычныя пераўтварэнні ў краіне. 11 мая 1945 года ўрад быў пераведзены ў Прагу. У выніку выбараў 1946 года быў сфарміраваны новы ўрад Нацыянальнага фронту на чале з кіраўніком камуністаў, якія атрымалі перамогу, Клементам Готвальдам. 20 лютага 1948 года прадстаўнікі трох партый ва ўрадзе Готвальда падалі ў адстаўку, пасля чаго камуністы абвінавацілі іх у парушэнні прынцыпаў дзейнасці Нацыянальнага фронту і заклікалі да яго змянення на аснове ўключэння ў яго масавых грамадскіх арганізацый (напрыклад, кіраваных імі прафсаюзаў). У выніку лютаўскіх падзей Нацыянальны фронт з кааліцыі палітычных партый трансфармаваўся ў грамадска-палітычнае аб'яднанне пад кантролем камуністаў (астатнія партыі прызналі іх кіруючую ролю), увабраўшы ў сябе многія грамадскія арганізацыі. Кароткі перыяд ад 1945 да 1948 года ў гістарыяграфіі прынята называць Трэцяй Чэхаславацкай Рэспублікай (чэшск.: Třetí republika).

№ старшыня ўрада Пачатак паўнамоцтваў Канец паўнамоцтваў Партыя Выбары Кабінет
10
(I—II)		 Здэнек Фірлінгер
(1891—1976)
чэшск.: Zdeněk Fierlinger		 5 красавіка 1945 6 лістапада 1945 Чэхаславацкія сацыял-дэмакраты

у складзе Нацыянальнага фронту чэхаў і славакаў,
ва ўрад уваходзілі прадстаўнікі
Дэмакратычнай партыі,
Камуністычнай партыі Чэхаславакіі,
Камуністычнай партыі Славакіі,
Чэхаславацкай нацыянальна-сацыялістычнай партыі,
Чэхаславацкай народнай партыі		 Фірлінгер-
I
6 лістапада 1945 2 ліпеня 1946 Фірлінгер-
II
11
(I—II)		 Клемент Готвальд
(1896—1953)
чэшск.: Klement Gottwald		 2 ліпеня 1946 25 лютага 1948 Камуністычная партыя Чэхаславакіі

у складзе Нацыянальнага фронту чэхаў і славакаў,
ва ўрад уваходзілі прадстаўнікі
Дэмакратычнай партыі,
Чэхаславацкіх сацыял-дэмакратаў,
Камуністычнай партыі Славакіі,
Чэхаславацкай нацыянал-сацыялістычнай партыі,
Чэхаславацкай народнай партыі		 1946 Готвальд-
I
25 лютага 1948 15 чэрвеня 1948 Камуністычная партыя Чэхаславакіі

на чале Нацыянальнага фронту чэхаў і славакаў		 Готвальд-
II
12 Антанін Запатацкі
(1884—1957)
чэшск.: Antonín Zápotocký		 15 чэрвеня 1948 21 сакавіка 1953 1948 Запатацкі/
Шыракі-
I
13
(I—II)		 Вільям Шыракі
(1902—1971)
славацк.: Viliam Široký		 21 сакавіка 1953 12 снежня 1954
12 снежня 1954 11 ліпеня 1960[5] 1954 Шыракі-
II

Чэхаславацкая Сацыялістычная Рэспубліка (1960—1990)

11 ліпеня 1960 года была прынята канстытуцыя, якая абвясціла перамогу сацыялізму і змяніла назва краіны на «Чэхаславацкая Сацыялістычная Рэспубліка» (чэшск.: Československá socialistická republika), а таксама якая замацавала кіруючую ролю Нацыянальнага фронту ў грамадска-палітычным жыцці краіны.

1 студзеня 1969 года (у адпаведнасці з Канстытуцыйным законам № 143 ад 28 кастрычніка 1968 года) Чэхаславацкая Сацыялістычная Рэспубліка стала федэрацыяй дзвюх раўнапраўных дзяржаў — Чэшскай Сацыялістычнай Рэспублікі (чэшск.: Česká socialistická republika) і Славацкай Сацыялістычнай Рэспублікі (славацк.: Slovenská socialistická republika).

№ старшыня ўрада Пачатак паўнамоцтваў Канец паўнамоцтваў Партыя Выбары Кабінет
13
(III)[6]		 Вільям Шыракі
(1902—1971)
славацк.: Viliam Široký		 11 ліпеня 1960[5] 20 верасня 1963 Камуністычная партыя Чэхаславакіі

на чале Нацыянальнага фронту чэхаў і славакаў		 1960 Шыракі-III
14 Ёзаф Ленарт
(1923—2004)
славацк.: Jozef Lenárt		 20 верасня 1963 8 красавіка 1968 Ленарт
1964
15
(I—III)		 Олдржых Чэрнік
(1921—1994)
чэшск.: Oldřich Černík		 8 красавіка 1968 31 снежня 1968 1968 Чэрнік-I
31 снежня 1968 27 верасня 1969 Чэрнік-II
27 верасня 1969 28 студзеня 1970 Чэрнік-III
16
(I—VI)		 Любамір Штроўгал
(1924—2023)
чэшск.: Lubomír Štrougal		 28 студзеня 1970 9 снежня 1971 Штроўгал-I
9 снежня 1971 11 лістапада 1976 1971 Штроўгал-II
11 лістапада 1976 17 чэрвеня 1981 1976 Штроўгал-III
17 чэрвеня 1981 16 чэрвеня 1986 1981 Штроўгал-IV
16 чэрвеня 1986 20 красавіка 1988 1986 Штроўгал-V
20 красавіка 1988 11 кастрычніка 1988 Штроўгал-VI
17 Ладзіслаў Адамец
(1924—)
чэшск.: Lubomír Štrougal		 11 кастрычніка 1988 7 снежня 1989 Адамец
18
(I—II)		 Марыян Чалфа
(1946—)
славацк.: Marián Čalfa		 7 снежня 1989 10 снежня 1989 Чалфа-I
10 снежня 1989 29 сакавіка 1990[7] Камуністычная партыя Чэхаславакіі

у складзе кааліцыйнага ўрада
нацыянальнай згоды, у якім камуністы і апазіцыя мелі аднолькавую колькасць месцаў		 Чалфа-II
Грамадскасць супраць гвалту[8]

у складзе кааліцыйнага ўрада
нацыянальнай згоды

Чэшская і Славацкая Федэратыўная Рэспубліка (1990—1992)

Паводле канстытуцыйнага закона Чэхаславацкай Сацыялістычнай Рэспублікі № 81/1990 Sb. ад 29 сакавіка 1990 года назва дзяржавы была заменена на Чэхаславацкая Федэратыўная Рэспубліка[9] (чэшск.: Československá federativní republika, славацк.: Česko-slovenská federatívna republika).

Неўзабаве, 20 красавіка 1990 года, быў прыняты канстытуцыйны закон № 101/1990 Sb., паводле якога краіна атрымала новую назву — Чэшская і Славацкая Федэратыўная Рэспубліка[10] (чэшск.: Česká a Slovenská Federativní Republika, славацк.: Česká a Slovenská Federatívna Republika).

1 студзеня 1993 года ЧСФР была распушчана, Чэшская і Славацкая рэспублікі сталі незалежнымі дзяржавамі.

№ старшыня ўрада Пачатак паўнамоцтваў Канец паўнамоцтваў Партыя Выбары Кабінет
18
(II[11]—III)		 Марыян Чалфа
(1946—)
славацк.: Marián Čalfa		 29 сакавіка 1990[7] 27 чэрвеня 1990 Грамадскасць супраць гвалту

у складзе кааліцыйнай урады нацыянальнай згоды		 (1986) (Чалфа-II)
27 чэрвеня 1990 2 ліпеня 1992 Грамадскасць супраць гвалту

у кааліцыі з Грамадзянскім рухам, Хрысціянска-дэмакратычным рухам, Грамадзянскім дэмакратычным альянсам, Грамадзянскай дэмакратычнай партыяй, Камуністычнай партыяй Чэхаславакіі і незалежнымі палітыкамі		 1990 Чалфа-III
19 Ян Страскі
(1940—2019)
чэшск.: Jan Stráský		 2 ліпеня 1992 31 снежня 1992 Грамадзянская дэмакратычная партыя

у кааліцыі з Рухам за дэмакратычную Славакію і Хрысціянска-дэмакратычным саюзам — Чэхаславацкай народнай партыяй.		 1992 Страскі

Гл. таксама

Зноскі

  1. ↑ Masaryk prezidentem i volba první čs. vlády — před 95 lety se poprvé sešlo Revoluční Národní shromáždění
  2. ↑ kol. aut.: Československé dějiny v datech. Praha : Svoboda, 1987. ISBN 80-7239-178-X. S. 387.
  3. ↑ 25 сакавіка 1919 года партыя Чэшская дзяржаўна-прававая дэмакратыя рэгіструецца як Чэхаславацкая нацыянальная дэмакратыя.
  4. ↑ Створана 21 лістапада 1938 года на аснове распушчаных у сярэдзіне лістапада асноўных партый Чэхаславакіі. Шэраг партый працягнулі існаваць у асяроддзі эміграцыі, а іх прадстаўнікі ўдзельнічалі ў фарміраванні чэхаславацкага ўрада ў выгнанні.
  5. 1 2 Абвяшчэнне Чэхаславацкай Сацыялістычнай Рэспублікі.
  6. ↑ Працяг паўнамоцтваў трэцяга ўрада Вільяма Шыракага.
  7. 1 2 Дата перайменавання краіны ў Чэхаславацкую Федэратыўную Рэспубліку.
  8. ↑ 18 студзеня 1990 года Марыян Чалфа перайшоў у грамадска-палітычную арганізацыю Грамадскасць супраць гвалту, якая з'яўлялася славацкім партнёрам Грамадзянскага форума.
  9. ↑ Ústavní zákon č. 81/1990 Sb., o změně názvu Československé socialistické republiky
  10. ↑ Ústavní zákon č. 101/1990 Sb., o změně názvu Československé federativní republiky
  11. ↑ Працяг паўнамоцтваў другога ўрада Марыяна Чалфы.

Спасылкі

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.