Бітва за Брэгу
Асноўны канфлікт: грамадзянская вайна ў Лівіі (2011)
Паўстанцы каля Брэгі.
Дата	2 сакавіка 2011
Месца	Марса-Брэга, Лівія
Вынік	Перамога паўстанцаў[1]
Праціўнікі
ВСНЛАД ПНС
Камандуючыя
Башыр Абдэль-Кадэр[2] Халед Каваты[3] невядома
Сілы бакоў
200-400 байцоў, 50 тачанак, 120-мм гарматы 300-350 байцоў, 1 танк, дзясяткі тачанак
Страты
2[4]−10[5] забітых, 4 узяты ў палон, 1 Dassault Mirage F1 збіты[3] 14 забітых[6],28 параненых[7],12 узяты ў палон[8]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Першая бітва за Брэгу — бой за горад Марса-эль-Брэга падчас грамадзянскай вайны ў Лівіі 2 сакавіка 2011 года^[9]. Бітва пачалася, калі ўрадавыя войскі, падкантрольныя Кадафі, напалі на населены пункт, які тады знаходзіўся пад уладай сіл Пераходнага нацыянальнага савета (ПНС).

Бітва

Бітва пачалася ў першыя гадзіны 2 сакавіка 2011 года. У ноч на 2 сакавіка каля 200^[10] добра ўзброеных салдат прыбылі ў Брэгу на больш чым 100 транспартных сродках. Ім атрымалася ўсталяваць кантроль над нафтаперапрацоўчым заводам, аэрапортам, а таксама ўніверсітэцкім гарадком^[11]. Далей на адлегласці 2-3 кіламетраў ад цэнтра горада, лаялісты навязалі паўстанцам бой і скавалі іх сілы^[12]. Па паведамленнях карэспандэнтаў шэрагу навінавых выданняў, апазіцыянеры пачалі мабілізацыю і схаваліся ў дзюнах для маскіроўкі. Большасць з іх былі добраахвотнікамі з кантраляваных паўстанцамі гарадоў Адждабія і Бенгазі^[11][12][13].

Паколькі бітва вялася поўным ходам, пілоты лівійскіх ВПС, верныя Кадафі, бамбілі Адждабію. Тым не менш, праз некалькі гадзін, паўстанцкія падмацаванні адтуль прыбылі ў Брэгу і адкінулі байцоў сіл Кадафі да ўніверсітэцкага гарадка, дзе яны трапілі ў аблогу. Рухаючыся ўздоўж ўзбярэжжа, паўстанцы ўзбіраліся па пяшчаных выдмах на беразе ўверх па схіле да будынка ўніверсітэта, знаходзячыся пад пастаянным мінамётных агнём. У нейкі момант ваенны самалёт атакаваў выдмы ў спробе разагнаць апалчэнцаў, але ніхто з іх не пацярпеў, і аблога працягнулася. Па словах паўстанцаў, сілы Кадафі ва ўніверсітэце выкарыстоўвалі грамадзянскіх асоб у якасці жывога шчыта. Урадавыя войскі ў рэшце вырваліся, адступіўшы прыкладна на 8 кіламетраў на захад^[12]. Афіцэр паўстанцкіх сіл сказаў пра войскі Кадафі, што ў іх магчыма скончыліся боепрыпасы і такім чынам яны былі вымушаныя адступіць^[11].

Было адзначана, што сілы Кадафі выцягвалі жанчын і дзяцей з аўтамабіляў на трасе Трыпалі-Бенгазі і выкарыстоўвалі іх у якасці жывога шчыта^[12].

Урадавыя вайскоўцы пасля бою адступілі да Рас-Лануфа, прыкладна ў 120 км на захад ад Брэгі^[6].

Наступствы

Па меншай меры 14 чалавек былі забіты ў баі, хоць некаторыя інфармагенцтвы ацэньвалі страты ў пяць чалавек^[14]. Журналісты, якія прыбылі з Бенгазі ўбачылі чатырох мерцвякоў, два з якіх былі відавочна байцамі сіл Кадафі^[2]. Па меншай меры 14 байцоў апазіцыі былі забіты за дзень і 28 паранены. Восем загінулых былі былыя нафтавікі^[15]. Паўстанцы заявілі, што яны забілі 10 лаялістаў і ўзялі ў палон яшчэ некалькіх^[16].

Наступленне на Брэгу стала першым буйным надыходам урада супраць сіл апазіцыі ва ўсходняй частцы Лівіі^[17]. Перад аперацыяй Кадафі папярэдзіў апазіцыю, што што ён будзе змагацца «да апошняга мужчыны і жанчыны». Пасля бітвы былі праведзены ўрачыстасці паўстанцамі і мясцовымі жыхарамі ў Брэге і Адждабіі. Па дадзеных карэспандэнта BBC Джона Сімпсана, рэвалюцыянеры «вельмі ганарацца» перамогай пад Брэгай^[11].

3 сакавіка сілы Кадафі правялі бамбардзіроўку тэрыторыі паміж пазіцыямі ПНС і жылой зонай. Паўстанцы таксама паведамілі аб паветраных налёце на свае пазіцыі ў Адждабіі^[18][19][20]. Тады ж у мяцежнікаў была заўважана артылерыя — 106-мм безадкатная гармата M40^[21][18].

4 сакавіка сілы апазіцыі пачалі штурм г. Рас-Лануф. 6 сакавіка прасоўванне паўстанцаў быў спынены падчас бітвы за Бін-Джавад і ўрадавыя войскі адбілі Рас-Лануф 10 сакавіка^[22][23]. Байцы апазіцыі параілі мясцовым жыхарам пакінуць зону вакол Брэгі ў чаканні надыходу лаялістаў^[24]. Другая бітва за Брэгу пачалася 13 сакавіка, дзе паўстанцы спрабавалі абараняць жылыя раёны горада і нафтаперапрацоўчы завод^[25]. Аднак на наступны дзень горад апынуўся ў руках лаялістаў^[26].

Зноскі