Обша
Характарыстыка
Даўжыня
  • 153 км
Басейн 2 080 км²
Расход вады 11,5 м³/с
Вадацёк
Выток  
 • Каардынаты 55°51′30″ пн. ш. 33°50′27″ у. д.
Вусце Мяжа
 • Каардынаты 55°54′59″ пн. ш. 32°31′36″ у. д.
Размяшчэнне
Водная сістэма Мяжа[d] → Заходняя Дзвіна → Рыжскі заліў
Краіна
physical
Обша
Обша
— выток, — вусце

Обша (руск.: О́бша) — рака на паўночным захадзе еўрапейскай часткі Расійскай Федэрацыі, у Смаленскай і Цвярской вобласці, упадае ў раку Мяжу (Мёжу).

Назва

Назва Обша балцкага паходжання.

Звязана з прускім abse, латышскім apse «асіна», таксама з фанетычна трохі далейшым літоўскім apušė, epušė «асіна». Далей да індаеўрапейскага apsā «асіна»[2].

Тут жа сама на Верхнім Падзвінні, каля Таропца назва-дуплет Обжа (прыток Таропы), якая разам з назвай ракі Вобжа на Верхнім Павоччы — ад той жа «асінавай» асновы *Abš-[3].

Таго ж паходжання літоўскія «асінавыя» водныя назвы тыпу Apšė, Apsingė, Apsuona, Apušė[4], латышскія Apsa, Apse, Apšas[5], назва возера Опса (< *Apsas).

У сярэднім цячэнні Обшы, каля горада Белы, балцкія назвы у яе прытоку Нача з прытокамі Рэкта, Вейна, Вішанка, Лебасціна (рэкі з назвамі «Цякучая», «Арэхавая», «Звілістая», «Плыткая», «Павольная»).

Апроч Обшы, у Мёжу ўцякаюць буйнейшыя рэкі з «дрэвавымі» назвамі Бяроза і Ельша. Назва Ельша ад латышскага elkšnis, elksnis, літоўскага alksnis «вольха» (адкінуўшы ўстаўное -k- і суфіксальнае -n-, балцкая аснова elš-, els-, als-, ад якой таксама назва Ольса). Назва Бяроза таксама можа быць калькай ад літоўскага beržas «бяроза»[6].

Назва Обшы значыць «Асінавая». Побач з ёй у дзвінскую Мёжу цякуць рэкі «Бярозавая» і «Альховая».

Гідраграфія

Даўжыня — 153 км, плошча басейна — 2080 км², сярэдні расход вады за 47 км ад вусця — 11,5 м³/с. Належыць да басейна Заходняй Дзвіны і Балтыйскага мора, найбуйнейшы населены пункт — горад Белы.

Самыя вялікія прытокі — Белая, Нача (левыя); Льба (правы).

Заўвагі

  1. ↑ Geographic Names Server — 2018.
  2. ↑ J. Pokorny. Indogermanisches etymologisches Wörterbuch. Bern / München 1959 / 1969. C. 55.
  3. ↑ Топоров В. Н. Балтийский элемент в гидронимии Поочья III // Балто-славянские исследования 1988—1996. Москва, 1997. С. 299—300.
  4. ↑ A. Vanagas. Lietuvių hidronimų etimologinis žodynas. — Vilnius, 1981. — С. 45.
  5. ↑ В. Н. Топоров. Прусский язык. A-D. Москва, 1975. С. 51—52.
  6. ↑ В. Н. Топоров, О. Н. Трубачев. Лингвистический анализ гидронимов Верхнего Поднепровья. Москва, 1962. С. 159—160.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.