Нацыянальны аэрапорт Мінск
Minsk National Airport
Выява лагатыпа
ІАТА: MSQ — ІКАА:

UMMS

MSQ (Мінская вобласць)
MSQ
MSQ
Інфармацыя
Тып грамадзянскі
Краіна
Размяшчэнне Мінск, Беларусь
Дата адкрыцця 1982
Уладальнік дзяржава
Эксплуатант Вячаслаў Харанека (дырэктар)
Хаб для Belavia
Вышыня НУМ 204
Сайт airport.by/en
Узлётна-пасадачныя палосы
Нумар Памеры (м) Пакрыццё
13/31 3 641 бетон
Статыстыка (2018)
Гадавы пасажырапаток 4 536 618 ▲ 10,3%
Гадавы грузапаток 26 082 ▲ 6,6%
Узлётаў/Пасадак 20 217 ▲ 10,6%
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Нацыянальны аэрапорт Мінск (англ.: Minsk National Airport) — галоўны аэрапорт Беларусі, месціцца за 42 км на ўсход ад Мінска. Належыць да катэгорыі аэрапортаў з пасажыраплынню ад 5 да 10 млн на год.[1] Сённяшняя прапускная здольнасць аэрапорта складае 5,8 млн пасажыраў на год.

У 2000 годзе РУП «Нацыянальны аэрапорт Мінск» стала правапераемнікам самастойнага прадпрыемства «Аэрапорт Мінск-2».

Гісторыя

Аэрапорт «Мінск-1», які знаходзіўся ў межах горада, паступова забудоўваўся з усіх бакоў і меў узлётна-пасадачную паласу даўжынёй усяго 2000 метраў, што дазваляла прымаць тут самалёты не буйней за Ту-134 і Як-42. Да сярэдзіны 1970-х гадоў, нават з улікам уводу ў эксплуатацыю новага тэрмінала, аэрапорт апынуўся не ў стане абслужыць усе жадаючых. Адзіным магчымым варыянтам вырашэння праблемы было будаўніцтва новага аэрапорта за межамі Мінска[2].

У 1976 годзе Міністэрства грамадзянскай авіяцыі СССР і Прэзідыум Вярхоўнага Савета БССР прынялі сумесную пастанову аб будаўніцтве ў ваколіцах беларускай сталіцы новага аэрапорта, які атрымаў назву «Мінск-2»[2]. Дзяржбуд СССР узгадніў тры варыянты размяшчэння. Аэрапорт «Мінск-2» мог размяшчацца трохі ўбаку ад магілёўскай трасы, паміж вёскамі Апчак і Волма. Яшчэ адна патэнцыйная пляцоўка знаходзілася паміж Курганам Славы і Астрашыцкім Гарадком. Абмяркоўвалася і магчымасць рэканструкцыі ў аэрапорт сумеснага базіравання і ваеннага аэрадрома ў Мачулішчах, але Міністэрства абароны СССР гэтую прапанову не ўхваліла[3]. Быў выбраны ўчастак плошчай 740 гектараў каля вёскі Шэметава Смалявіцкага раёна, за больш як 40 кіламетраў ад горада[2][3]. Дзеля будаўніцтва аэрапорта была знесена вёска Вялікі Лес[3].

Паколькі ў краіне не было кадраў, якія мелі б досвед праектавання аэрапортаў, аб’ект спачатку аддалі ленінградскаму спецыялізаванаму інстытуту «Ленаэрапраект». Калі архітэктурны савет у чарговы раз не прыняў прапанаваныя ленінградцамі планы і фасады, у конкурсе вырашылі задзейнічаць і мінскіх архітэктараў. Былі выбраныя два праекты, якія распрацавалі Нэлі Цямнова і Барыс Ларчанка, і было прынята рашэнне зрабіць з іх кампіляцыю[3]. Далейшым праектаваннем новага транспартнага збудавання займаўся аб’яднаны творчы калектыў інстытутаў «Ленаэрапраект» і «Мінскпраект». Узвядзенне складанага і дарагога комплексу, праектны кошт якога ацэньваўся ў 40 мільёнаў савецкіх рублёў, было даручана трэсту «Белтрансбуд» (УПП і вытворчыя аб’екты службова-тэхнічнай зоны) і будаўніча-мантажнаму аб’яднанню «Мінскпрамбуд». За першыя 5 гадоў будаўнікі змаглі ўзвесці толькі ўзлётна-пасадачную паласу, аб’екты сродкаў пасадкі, рулёжныя дарожкі, тэлефонную станцыю, склад ГЗМ і чыгуначны пуць. Будаўніцтва аэравакзала зацягнулася[2].

Першы самалёт, Ту-134, на ўзлётна-пасадачную паласу аэрапорта «Мінск-2» прызямліўся ў чэрвені 1982 года, а з 1 ліпеня таго ж года адсюль пачалі ажыццяўляцца рэгулярныя рэйсы ў Сімферопаль, Краснадар, Сочы, Ташкент, Ніжнявартаўск, Краснаярск і іншыя гарады СССР. У гэты час аэрапорт, у сутнасці, уяўляў сабой велізарную будпляцоўку, з 4 верасня 1982 года рэйсы спыніліся: недабудаваны будынак аэравакзала выключаў усякую магчымасць адпраўкі пасажыраў у восеньска-зімовы перыяд[2].

Для аднаўлення палётаў да жніўня 1983 года будаўнікі здалі ў эксплуатацыю часовы аэравакзал, які ўяўляў сабой ангар (захаваўся) памерамі 48×50 метраў і вышынёй 14 метраў. У будынку размяшчалася зона кантролю пасажыраў і багажу з прапускной здольнасцю 150 пасажыраў у гадзіну. Тут жа знаходзіліся службовыя памяшканні, білетныя касы, стойкі рэгістрацыі і нават буфет[2].

Па плане будаўніцтва першай чаргі аэрапорта, які ўключаў аэравакзальны комплекс, павінна было завяршыцца ў 1985 годзе. Але праект быў занадта буйным для БССР, меліся праблемы з фінансаваннем, бюджэт праекта ўвесь час узрастаў, пачаліся перабоі з будаўнічымі матэрыяламі[2].

1 лютага 1985 года побач з яшчэ не дабудаваным аэрапортам абылася першая ў яго гісторыі авіякатастрофа: пацярпеў крушэнне самалёт Ту-134 Другога Мінскага аб’яднанага авіяатрада Беларускага УГА, які выконваў рэйс Мінск — Ленінград, у выніку чаго загінулі 55 пасажыраў і 3 члены экіпажа з 80 чалавек, што знаходзіліся на борце. Апынулася, што перад узлётам самалёт быў недастаткова апрацаваны проціабледзяняльнай вадкасцю[2].

Наяўнасць часовага аэравакзала дазваляла ўвесь час пашыраць геаграфію рэйсаў і колькасць перавезеных пасажыраў. Ужо ў 1986 годзе 60 % агульнага аб’ёму перавозак у рэспубліцы выконвалася праз Мінск-2. Да канца 1980-х гадоў на гэтай будоўлі было асвоена ўжо каля 60 млн рублёў[2].

Першы пускавы комплекс (міжнародны сектар з прапускной здольнасцю 600 чалавек у гадзіну) быў здадзены ў эксплуатацыю ў сакавіку 1989 года, усесаюзны — толькі ў 1991 годзе, а цалкам галоўны пасажырскі тэрмінал быў гатовы толькі ў 1993—1994 гадах. Атрымаўся ён агульнай плошчай у 75 000 м² і прапускной здольнасцю ў 5,8 млн пасажыраў. Велізарны будынак, разлічаны на найактыўнейшае паветранае паведамленне часоў СССР, з цяжкасцю дабудаваны, апынущся фактычна нікому не патрэбны[2].

У 2016 годзе пачалося будаўніцтва другога ўзлётна-пасадачнай паласы, якая дазваляе зняць абмежаванні на прыём паветраных суднаў, у тым ліку Ан-225 і Airbus A380. Дзякуючы гэтаму прапускную здольнасць можна ўзрасці да 40 млн пасажыраў на год[4]. 4 красавіка 2019 з новага паса адбыўся першы тэхнічны рэйс, а 3 мая 2019 года ўзлётна-пасадачны пас быў урачыста адкрыты. У цырымоніі адкрыцця ўзяў удзел Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка[5].

Архітэктура

Макет аэрапорта «Мінск-2». Гасцінічны комплекс злева не быў рэалізаваны

Аэравакзальны комплекс забудоўваўся з 1976 г. каля пасёлка Смалявічы. Праектаванне новага транспартнага комплексу было даручана аб’яднанаму творчаму калектыву ленінградскага спецыялізаванага інстытута «Ленаэрапраект» (архітэктары А. Ізаітка, В. Сірота, Б. Воцінаў, канструктары-тэхнолагі Пракоф’еў, Смірноў) і «Мінскпраекта» (архітэктары Б. Ларчанка, Ю. Грыгор’еў, Г. Сысоеў, Н. Цямнова, інжынер-канструктар Л. Ваўчэцкі)[2]. У адзіным аб’ёмна-планіровачным вузле былі аб’яднаныя два аэравакзалы (унутрысаюзных і міжнародных ліній), камандна-дыспетчарскі пункт, гасцінічны комплекс (не рэалізаваны), блок з рэстаранам, кафэ, барам. Аэравакзал (размешчаны ў дугападобным аб’ёме даўжынёю больш за 500 м) — дэцэнтралізаванага тыпу, зоны адпраўлення і прыбыцця пасажыраў раздзеленыя і знаходзяцца на розных узроўнях аб’ёма. Усе асноўныя памяшканні на трох галоўных паверхах дугападобнага аб’ёма, які завяршаецца тэхнічным паверхам і камандна-дыспетчарскім пунктам. Агульная прапускная здольнасць аэравакзала складала 1800 пасажыраў у гадзіну[6].

Да дугападобнага аб’ёма прымыкае гаэльны комплекс, які мае сувязь з аперацыйнымі заламі аэравакзала. У гатэльны комплекс уваходзілі два гатэлі на 550 для пасажыраў унутрысаюзных ліній і на 318 месцаў для пасажыраў міжнародных ліній, а таксама прафілакторый для лётнага саставу. У сувязі з размяшчэннем паблізу ад узлётна-пасадачных палос гатэль запраектаваны ў выглядзе чашы са ссунутымі паверхамі. Жылыя нумары размешчаныя ўнутры гэтай чашы, а яе вонкавыя сцены выконваюць ролю акустычных экранаў[6].

Увесь комплекс збудаваны з каркасна-панэльных канструкцый, зборныя жалезабетонныя элементы якіх распрацаваныя па індывідуальных праектах[6].

Авіякампаніі і кірункі

Нацыянальны аэрапорт Мінск з’яўляецца портам прыпіскі і хабам для авіякампаніі Belavia. Таксама ў аэрапорце базуюцца аператар бізнес-авіяцыі BySky і грузавыя авіяперавознікі Genex, РубіСтар і ТрансАвіяЭкспарт.

Пасажырскія

У аэрапорт на рэгулярнай аснове выконваюць рэйсы 15 пасажырскіх авіякампаній з 14 краін Еўропы і Азіі. Сярод іх іспанская бюджэтная авіякампанія (англ.: low-cost airline) Vueling.

Зімовы расклад 2019/2020 дзейнічае з 27 кастрычніка па 28 сакавіка[7].

Авіякампаніі Кірункі
Aeroflot Масква-Шарамецьева
Air China Пекін-Сталічны
airBaltic Рыга
Austrian Airlines Вена-Швехат
Belavia Адэса, Актау (з 2 чэрвеня 2020)[8], Алматы, Амстэрдам, Баку, Барселона, Батумі, Бейрут, Берлін-Шонефельд, Брусель-Шарлеруа, Будапешт, Бялград, Варонеж, Варшава, Вена-Швехат (з 29 сакавіка 2020)[9], Вільнюс, Гановер, Ерэван, Жэнева, Казань, Калінінград, Кіеў-Барыспаль, Кіеў-Жуляны, Кішынёў, Краснадар, Ларнака, Лондан-Гэтўік, Львоў, Масква-Дамадзедава, Масква-Жукоўскі, Масква-Шарамецьева, Мілан-Мальпенса, Мюнхен, Ніжні Ноўгарад, Нур-Султан, Парыж-Руасі, Прага, Растоў-на-Доне, Рыга, Рым-Ф’юмічына, Рэус (з 4 чэрвеня 2020)[10], Санкт-Петэрбург, Сочы, Стакгольм-Арланда, Стамбул, Талін, Тбілісі, Туркменбашы, Тэль-Авіў, Франкфурт, Харкаў, Хельсінкі
Чартарныя: Дубай, Хургада, Шарм-эль-Шэйх
Сезонныя: Брэст, Гомель, Караганда, Манчэстэр, Ніца, Паланга, Паўладар
Сезонныя чартарныя: Анталья, Бургас, Варна, Геракліян, Ізмір, Патрас, Ціват
Etihad Airways Абу-Дабі
Iraqi Airways Багдад
LOT Варшава
Lufthansa Мюнхен (з 4 красавіка 2020)[11], Франкфурт
Мотор Січ Запарожжа (да 26 мая 2021)[12]
Turkish Airlines Стамбул
Turkmenistan Airlines Ашгабад
Utair Масква-Унукава, Сургут
Uzbekistan Airways Ташкент
Vueling Сезонны: Барселона
Wizz Air Будапешт (з вясны 2020 года)

Грузавыя

Авіякампаніі Кірункі
Ruby Star Малага
Transaviabaltika Вільнюс
Turkish Cargo Вена-Швехат, Стамбул-Атацюрк
ULS Airlines Cargo Бялград, Хельсінкі

Статыстыка

Агулам за 9 месяцаў 2019 года ў Нацыянальным аэрапорце Мінск было абслужана 21 587 вылетаў (прырост склаў 11,8 % у параўнанні з аналагічным леташнім перыядам) і 3 887 062 пасажыраў (прырост 9,5 %)[13].

ПасажырыЗмена ад папярэдняга годаКолькасць вылетаўЗмена ад папярэдняга годаГрузы, тЗмена ад папярэдняга года
2003 6 230
2004 6 1331,6 % ▼
2005 559 11410,9 % ▲ 5 456 2,8 % ▲ 5 9043,7 % ▼
2006 637 56014,0 % ▲ 6 14412,6 % ▲ 6 74514,2 % ▲
2007 830 48130,0 % ▲7 59023,5 % ▲7 87316,7 % ▲
2008 1 010 69521,7 % ▲9 25621,9 % ▲8 3245,7 % ▲
2009 1 028 8861,8 % ▲9 3410,9 % ▲7 6877,7 % ▼
2010 1 285 42324,9 % ▲11 02018,0 % ▲8 55311,3 % ▲
2011 1 437 82511,9 % ▲13 68624,2 % ▲8 6671,3 % ▲
2012 1 837 91127,8 % ▲14 9479,2 % ▲9 83313,5 % ▲
2013 2 182 17718,7 % ▲16 58511,0 % ▲10 4766,5 % ▲
2014 2 593 55918,9 % ▲20 03620,8 % ▲19 90089,9 % ▲
2015 2 782 8667,3 % ▲20 3651,6 % ▲16 50917,0 % ▼
2016 3 429 12223,2 % ▲23 03413,1 % ▲17 4605,8 % ▲
2017 4 114 51220,0 % ▲24 5086,5 % ▲18 4655,8 % ▲
2018 4 536 61810,3 % ▲26 0826,6 % ▲20 21710,6 % ▲
Крыніца: Паказнікі дзейнасці прадпрыемства. Нацыянальны аэрапорт Мінск
(гады: 2013[14], 2014[15], 2015[16], 2016[17], 2017[18], 2018[19])

Транспарт

Паміж Мінскам і аэрапортам дзейнічаюць аўтамабільныя зносіны. Ад аэрапорта ў Мінск курсуюць рэйсавыя аўтобусы № 300Э і 173Э.

Санкцыі США

9 жніўня 2021 года з-за датычнасці да прымусовай пасадкі рэйса Ryanair 4978 у аэрапорце ў спіс спецыяльна прызначаных грамадзян і заблакіраваных асоб ЗША быў дададзены яго дырэктар Вячаслаў Харанека[20][21].

Зноскі

  1. ↑ Архіўная копія (руск.)(недаступная спасылка). Нацыянальны аэрапорт Мінск (23 снежня 2019). Архівавана з першакрыніцы 24 снежня 2019. Праверана 24 снежня 2019.
  2. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Районы, кварталы: Национальный аэропорт Минск
  3. 1 2 3 4 Аэропорт «Минск»: 30 лет на взлете Архівавана 6 лістапада 2019.
  4. ↑ РЕПОРТАЖ: Национальный аэропорт Минск готовится к открытию второй взлетной полосы (руск.). Грамадства. БелТА (31 кастрычніка 2018). Праверана 3 лістапада 2018.
  5. ↑ president.gov.by
  6. 1 2 3 С. Дз. Філімонаў. Мінскія аэрапорты // Архітэктура Беларусі: Энцыклапедычны даведнік. — Мн.: БелЭн, 1993. — 620 с. — ISBN 5-85700-078-5.
  7. ↑ Архіўная копія (руск.)(недаступная спасылка). Навіны. Нацыянальны аэрапорт Мінск (26 кастрычніка 2019). Архівавана з першакрыніцы 9 снежня 2019. Праверана 10 лістапада 2019.
  8. ↑ Адкрыццё рэйса ў Актау . Belavia (8 студзеня 2020). Праверана 10 студзеня 2019.(недаступная спасылка)
  9. ↑ Адкрыццё рэйса ў Вену . Belavia (4 студзеня 2020). Праверана 8 студзеня 2020.
  10. ↑ Адкрыццё рэйса ў Реус . Belavia (9 студзеня 2020). Праверана 10 студзеня 2019.(недаступная спасылка)
  11. ↑ Архіўная копія (руск.)(недаступная спасылка). Навіны. Нацыянальны аэрапорт Мінск (30 кастрычніка 2019). Архівавана з першакрыніцы 10 лістапада 2019. Праверана 10 лістапада 2019.
  12. ↑ https://biz.liga.net/ekonomika/transport/novosti/zapret-aviasoobscheniya-mejdu-ukrainoy-i-belarusyu-zatronet-pyati-regulyarnyh-marshrutov
  13. ↑ Архіўная копія (руск.)(недаступная спасылка). Навіны. Нацыянальны аэрапорт Мінск (10 кастрычніка 2019). Архівавана з першакрыніцы 10 лістапада 2019. Праверана 10 лістапада 2019.
  14. ↑ Архіўная копія (руск.) (pdf)(недаступная спасылка). Нацыянальны аэрапорт Мінск. Архівавана з першакрыніцы 7 студзеня 2018. Праверана 17 сакавіка 2018.
  15. ↑ Архіўная копія (руск.) (pdf)(недаступная спасылка). Нацыянальны аэрапорт Мінск. Архівавана з першакрыніцы 7 студзеня 2018. Праверана 17 сакавіка 2018.
  16. ↑ Архіўная копія (руск.) (pdf)(недаступная спасылка). Нацыянальны аэрапорт Мінск. Архівавана з першакрыніцы 7 студзеня 2018. Праверана 17 сакавіка 2018.
  17. ↑ Архіўная копія (руск.) (pdf)(недаступная спасылка). Нацыянальны аэрапорт Мінск. Архівавана з першакрыніцы 7 студзеня 2018. Праверана 17 сакавіка 2018.
  18. ↑ Архіўная копія (руск.)(недаступная спасылка). Нацыянальны аэрапорт Мінск. Архівавана з першакрыніцы 4 ліпеня 2019. Праверана 17 сакавіка 2018.
  19. ↑ Архіўная копія (руск.)(недаступная спасылка). Нацыянальны аэрапорт Мінск (4 студзеня 2019). Архівавана з першакрыніцы 7 студзеня 2019. Праверана 12 студзеня 2019.
  20. ↑ Treasury Holds the Belarusian Regime to Account on Anniversary of Fraudulent Election (англ.). Міністэрства фінансаў ЗША (9 жніўня 2021). Архівавана з першакрыніцы 9 жніўня 2021. Праверана 10 жніўня 2021.
  21. ↑ США расширили санкции в отношении официального Минска. Полный список (руск.). zerkalo.io (9 жніўня 2021). Архівавана з першакрыніцы 9 жніўня 2021. Праверана 10 жніўня 2021.

Літаратура

Спасылкі

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.