Мнаганожкі
Гіганцкая афрыканская мнаганожка (Archispirostreptus gigas)
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Жывёлы Падцарства:  Эўметазоі Без рангу:  Двухбакова-сіметрычныя Без рангу:  Першаснаротыя Без рангу:  Ecdysozoa Без рангу:  Panarthropoda Тып:  Членістаногія Падтып:  Трахейнадыхальныя Надклас:  Мнаганожкі
Міжнародная навуковая назва
Myriapoda
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   563885 NCBI   61985 EOL   2631567 FW   291092

Мнаганожкі, або шматножкі (Myriapoda) — надклас наземных членістаногіх.

Апісанне

Даўжыня да 27 см. Цела цыліндрычнае або пляскатае, сегментаванае (да 177 членікаў). На кожным сегменце 1—2 пары ног (адсюль назва).

Арэал і экалогія

Пашыраны ўсюды. Актыўныя ўначы, жывуць пад карой, камянямі, у лясным подсціле. Удзельнічаюць у працэсах глебаўтварэння. Некаторыя віды — прамежкавыя гаспадары гельмінтаў, шкоднікі грыбоў, агароднінных культур. Кормяцца расліннымі рэшткамі, міцэліем грыбоў, дробнымі беспазваночнымі. Раздзельнаполыя, адкладааюць яйцы. Многія маюць ядавітыя залозы (па баках тулава, на нагасківіцах).

Класіфікацыя

Аб’ядноўвае 4 класы членістаногіх: (сімфіл (Symphyla), губаногіх (Chilopoda), двухпарнаногіх (Diplopoda) і паўрапод (Pauropoda), апошніх звычайна аб’ядноўваюць у адзін падклас); больш за 50 тыс. відаў.

Характэрныя прадстаўнікі мнаганожак: скалапендра каліфарнійская (Scolopendra heros) і скалапендра гіганцкая (Scolopendra gigantea), мухалоўка звычайная (Scutigera coleoptrata), касцянкі (Lithobiomorpha), кіўсякі (Julida).

Літаратура

• Мнаганожкі // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 10: Малайзія — Мугаджары / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2000. — Т. 10. — 544 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0169-9 (т. 10).