Вёска
Мацеевічы
Краіна
Вобласць
Раён
Сельсавет
Каардынаты
53°21′51″ пн. ш. 28°11′59″ у. д.
Часавы пояс
Тэлефонны код
+375 1713
Аўтамабільны код
5
Мацеевічы на карце Беларусі ±
Мацеевічы (Пухавіцкі раён) (Беларусь)
Мацеевічы (Пухавіцкі раён)
Мацеевічы (Пухавіцкі раён) (Мінская вобласць)
Мацеевічы (Пухавіцкі раён)

Маце́евічы[1] (трансліт.: Maciejevičy, руск.: Матеевичи) — вёска ў Пухавіцкім раёне Мінскай вобласці. Уваходзіць у склад Блужскага сельсавета. Месціцца за 32 км на поўдзень ад Мар’інай Горкі, 87 км ад Мінска, 13 км ад чыгуначнай станцыі Талька, каля рэк Сіняўка і Таль.

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

Мацеевічы вядомыя з канца XIV стагоддзя. Уваходзілі ў склад Менскага павета Вялікага княства Літоўскага. У канцы XVI стагоддзя вёска ў Менскім павеце Менскага ваяводства, шляхецкая ўласнасць.

14 верасня 1647 года маёнтак Мацеевічы быў аддадзены ў «вечнае карыстанне» Данілу Скіндэру, 15 кастрычніка гэтага года быў складзены інвентар маёнтка. Склаў яго шляхціц Самуіл Булгак. У інвентары пералічваюцца 28 гаспадароў: Фёдар Кнайка, Сідар Весняловіч, Зміцер Грыц, Янка Мельнік, Пракоп Копач, Давід Шчурок, Ціт Падвойскі, Сідар Каліта, [?] Кургановіч, Антон Севасцей, Сямён Церашковіч і інш. У Фёдара Кнайкі ў гаспадарцы 2 валы, кабыла з жарабём, карова з падцёлкам, авечак 3, свіней 3. У астатніх гаспадароў прыкладна тое ж[2].

У 1733 годзе браты Скіндэры падзялілі мацеевіцкія землі. Старэйшаму Міхаілу адышлі Мацеевічы, астатнія браты — Юзаф, Станіслаў, Іван і Браніслаў узялі сабе Арэшкавічы і Слабодку[2].

28 лютага 1736 года Скіндэры прадалі палову Мацеевіч Раману Манціцкаму, а той яе прадаў падстолім Янішэўскім. Янішэўскія фундавалі касцёл на Сарафінавай гары і на Мацеевіцкую уніяцкую царкву[2].

Пад уладай Расійскай імперыі

У выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай 1793 года тэрыторыя апынулася ў складзе Расійскай імперыі.

У пачатку XIX стагоддзя сяло ў Ігуменскім павеце Мінскай губерні, уласнасць Серафімаўскага францысканскага манастыра і шляхціца Лісоўскага. Па рэвізіі 1811 года Лісоўскі меў 88 мужчынскіх душ. Былі Троіцкая царква, карчма, вадзяны млын на рацэ Мацееўка.

У 1830—1850-я гады ўладальнікамі мацеевіцкіх зямель былі памешчык Тамаш Лісоўскі і дзяржава (нацыяналізаваныя землі кляштара). У 1859 годзе мацеевіцкі маёнтак набывае Юльян Булгак: «Юльян Хрызастомаў Булгак купіў у 1859 годзе ў памешчыкаў Лісоўскіх Антона і Канстанціна маёнтак Каміонка, ці Мацеевічы з сялянамі па апошнім 10-м народным перапісу 41 душа мужчынскага полу і 47 душ жаночага полу».

У 1855 годзе адкрыта школа граматы (у 1890 годзе вучылася 17 хлопчыкаў). У 1897 годзе сяло ў Амяльнянскай воласці, дзейнічалі царква і капліца. У 1902 годзе заснаваны вінакурны завод (у 1913 годзе 5 рабочых).

У лістападзе 1917 года ў Мацеевічах адбывалася сялянскае хваляванне.

Найноўшы час

З канца лютага 1918 года тэрыторыя акупаваная войскамі Германскай імперыі. 25 сакавіка 1918 года згодна з Трэцяй Устаўной граматай абвяшчалася часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. Жыхары Амяльнянскай воласці накіроўвалі звароты ў Народны Сакратарыят Беларусі са скаргамі на дзеянні нямецкіх акупацыйных улад[3]. У снежні 1918 года занята Чырвонай Арміяй, з 1 студзеня 1919 года ў адпаведнасці з пастановай І з’езда КП(б) Беларусі яна ўвайшла ў склад Савецкай Беларусі, з 27 лютага 1919 года — у ЛітБел ССР. У час польска-савецкай вайны ў жніўні 1919 — ліпені 1920 гадоў пад акупацыяй Польшчы (Мінская акруга ГУУЗ).

З 31 ліпеня 1920 года ў Беларускай ССР. Маёмасць нацыяналізаваная. У пачатку 1920-х гадоў працавала школа 1-й ступені. У пачатку 1930-х гадоў адбылася прымусовая калектывізацыя, заснаваны калгас «Мацеевічы», дзейнічала кузня.

У Другую сусветную вайну з канца чэрвеня 1941 года да 3 ліпеня 1944 года вёска пад акупацыяй Германіі.

Да 28 мая 2013 года вёска ўваходзіла ў склад Суцінскага сельсавета[4].

Насельніцтва

  • пач. XIX ст. — 24 двары, 144 жыхары
  • 1858 год — маёнтак, 6 вольных людзей
  • 1859 год — 41 душа мужчынскага полу і 47 душ жаночага полу
  • 1886 год — 25 двароў, 155 жыхароў
  • 1897 год — сяло, 41 двор, 238 жыхароў; маёнтак, 3 двары, 20 жыхароў
  • пач. XX ст. — сяло, 58 двароў, 314 жыхароў; маёнтак, 1 двор, 44 жыхары
  • 1917 год — сяло, 50 двароў, 274 жыхары; маёнтак, 1 двор, 28 жыхароў
  • 1960 год — 385 жыхароў
  • 2002 год — 44 двары, 70 жыхароў
  • 2009 год — 32 жыхары[5]
  • 2010 год — 23 гаспадаркі, 44 жыхары
  • 2012 год — 22 гаспадаркі, 35 жыхароў

Славутасці

  • Гарадзішча (V стагоддзе да н.э. — V стагоддзе н.э.). 2,3 км на поўдзень ад вёскі, на правым беразе ракі Таль, на ўскраіне лесу, урочышча Гарадзішча.

Страчаная спадчына

  • Царква
  • Капліца могілкавая (XIX ст.), страчана ў 2010-я гады

Школа

У вёсцы раней працавала Мацеевіцкая школа. У 1920-я гады яна была чатырохкласная і месцілася на ўскраіне вёскі Мацеевічы, на Слабадзе. У 1930-я гады яе перанеслі ў колішні маёнтак Булгака, тады настаўнікамі былі: Дылеўская, Міралевіч, Пармон, Лёва Мендэлевіч, Падзвінскі. У час Другой сусветнай вайны школа некаторы час працавала — дырэктарам быў Франц Скіндэр, а настаўніцай Ганна Якімчык. Пасля вайны школа стала сямігодкай і размяшчалася ў 13 пакоях дома Булгака. У той час у школе было каля 130 вучняў. Мацеевіцкую школу закрылі ў 1976 годзе. Мацеевіцкія дзеці пайшлі вучыцца ў Тальку, а потым у Суцін. Будынак школы цяпер у паўразбураным стане, а з 1997 года яго пачалі расцягваць людзі[6].

Вядомыя асобы

Заўвагі

  1. ↑ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Мінская вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка, І. Л. Капылоў, В. П. Лемцюгова і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2003. — 604 с. ISBN 985-458-054-7. (DJVU). Сустракаецца таксама варыянт Маце́вічы
  2. 1 2 3 Мацеевічы. old.talka.info. Архівавана з першакрыніцы 20 сакавіка 2018.
  3. ↑ Вялікі гістарычны атлас Беларусі : у 4 т. / Дзяржаўны камітэт па маёмасці Рэспублікі Беларусь, Рэспубліканскае унітарнае прадпрыемства «Белкартаграфія»; рэдкалегія: В. Л. Насевіч (галоўны рэдактар) [і інш.]. — Т. 4 / [рэд. В.Л. Насевіч]. — Мінск: Белкартаграфія, 2018. — 270 с., іл. — ISBN 978-985-508-476-2. С. 19.
  4. ↑ «Об изменении административно-территориального устройства районов Минской области». Решение Минского областного Совета депутатов от 28 мая 2013 г. № 234 Архівавана 31 сакавіка 2016. (руск.)
  5. ↑ Перапіс 2009 года(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 29 чэрвеня 2015.
  6. ↑ http://old.talka.info/smazeev.html Архівавана 16 красавіка 2018.

Літаратура

  • Мацеевічы // Гарады і вёскі Беларусі. Т. 8 : Мінская вобласць, кн. 4 / Т.У. Бялова (галоўны рэдактар) і інш. — Мінск: Беларуская энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2013. — С. 159—160. — 528 с. — 2 000 экз. — ISBN 978-985-11-0735-9.
  • Памяць : Пухавіцкі раён: гісторыка-дакументальныя хронікі гарадоў і раёнаў Беларусі / [укладальнік А. А. Прановіч; рэдкалегія: А. М. Карлюкевіч і інш.]. — Мінск : Беларусь, 2003. — 748 с. — 3000 экз. ISBN 985-01-0251-9

Спасылкі

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.