Малагасійская | |
---|---|
Саманазва | Fiteny malagasy |
Краіны | Мадагаскар |
Рэгіёны | Мадагаскар |
Афіцыйны статус | Мадагаскар |
Арганізацыя, якая рэгулюе | — |
Агульная колькасць носьбітаў | 15 млн. (2006) |
Класіфікацыя | |
Аўстранезійская |
|
Пісьменнасць | лацінскае пісьмо і Sorabe alphabet[d] |
Моўныя коды | |
ДАСТ 7.75–97 | млг 418 |
ISO 639-1 | mg |
ISO 639-2 | mlg |
ISO 639-3 | mlg |
Ethnologue | mlg |
IETF | mg |
Glottolog | mala1537 |
Вікіпедыя на гэтай мове |
Малагасійская мова (Fiteny malagasy) — родная мова малагасійцаў, дзяржаўная мова Мадагаскара.
Гісторыя
Асаблівасці фарміравання сучаснай малагасійскай мовы шчыльна звязаны з гісторыяй саміх малагасійцаў.
Малагасійская мова не падобна на суседнія афрыканскія мовы. Паходзіць з Паўднёва-Усходняй Азіі і адносіцца да малайска-палінезійскай групы аўстранезійскіх моў. Найбольшае падабенства мае з мовамі, распаўсюджанымі на поўдні вострава Калімантан.
З эпохі сярэднявечча малагасійская мова зведала ўплывы арабскай і моў банту. У Новы час — еўрапейскіх моў, у першую чаргу партугальскай, англійскай і асабліва французскай. У 1658 г. быў складзены першы французска-малагасійскі слоўнік.
Сучасная адзіная літаратурная мова пачала фарміравацца ў XIX ст. з узнікненнем малагасійскай дзяржавы. У 1960 г. яна стала дзяржаўнай.
Дыялекты
Размоўная мова мае каля 20 дыялектаў, з якіх вылучаюць толькі 2 буйныя — усходні, характэрны для мерына, і заходні, распаўсюджаны ў тым ліку сярод сакалава. Яны адрозніваюцца галоўным чынам вымаўленнем некаторых гукаў і канчаткамі слоў.
Пісьмовасць
Малагасійская пісьмовая мова была складзена прыкладна ў XV ст. на аснове арабскай графікі. У асноўным на ёй пісаліся астралагічныя і рэлігійныя тэксты.
У 1823 г. быў зацверджаны малагасійскі алфавіт на аснове лацінкі. Ён налічвае 21 літару: a, b, d, e, f, g, h, i, j, k, l, m, n, o, p, r, s, t, v, y, z. У 1835 г. на ім была выдадзена першая кніга — Біблія. Зараз шырока выкарыстоўваецца ў дзяржаўных установах, сродках масавай інфармацыі, літаратуры і г. д.
Кароткі размоўнік
Малагасійская мова | Беларуская мова |
---|---|
Eny | Так |
Tsia | Не |
Manahoana | Прывітанне |
Veloma | Да пабачэння |
Asafady | Калі ласка |
Misaotra | Дзякуй |
Iza moa kay no anaranao? | Як тваё імя? |
Ny anarako dia Mikalaj | Мяне завуць Мікалай |
Any Etazonia Belarosia | Я з Беларусі |
Tiako ianao | Я цябе кахаю |
Miarà amiko | Пайшлі са мной |
Inona ity? | Што гэта? |
Miombon-kevitra aminao aho | Згода! |
Aza manahy! | Не хвалюйся |
Hoatrinona kay ito? | Колькі гэта каштуе? |
Lafo | Дорага |
Mora | Танна |
Mbola vao mijerijery! | Мне трэба толькі паглядзець |
Mila manao fampiharana fotsiny aho | Толькі хацеў паспрабаваць |