Магілёўская і Мсціслаўская епархія
Магілёўскі кафедральны сабор Трох Свяціцеляў
Агульныя звесткі
Краіна Сцяг Беларусі Беларусь
Епархіяльны цэнтр Магілёў
Заснавана 1 лістапада 1632
Кіраванне
Кіруючы архірэй архіепіскап Магілёўскі і Мсціслаўскі Сафроній (Юшчук) (з 7 кастрычніка 2002)
Кафедральны храм Сабор Трох Свяціцеляў (Магілёў)
Другі кафедральны храм Спаса-Праабражэнскі сабор
Сайт mogeparhia.by
Карта
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Магілёўская і Мсціслаўская епархія — епархія Беларускага экзархата Рускай Праваслаўнай Царквы.

Заснавана першапачаткова ў 1632 годзе; адноўлена 6 ліпеня 1989 года. Аб'ядноўвае прыходы і манастыры РПЦ на тэрыторыі Магілёўскай вобласці Рэспублікі Беларусь.

Гісторыя

Заснавана 1 лістапада 1632 г. вылучэннем з Полацкай епархіі. З 1632 па 1688 гады знаходзілася ў складзе Кіеўскай Мітраполіі Канстанцінопальскага Патрыярхату. З 1688 года па сёння знаходзіцца пад юрысдыкцыяй Рускай Праваслаўнай Царквы. Доўгі час была адзінай праваслаўнай епархіяй на тэрыторыі Рэчы Паспалітай. 3 кастрычніка 1783 г. — архіепіскапства.

Скасавана ў 1937 годзе. Адноўлена 6 ліпеня 1989 г.

Па хроніцы г. Магілёва дабраславенне на яго заснаванне даў Андрэй Першазваны, які з місіянерскай місіяй падарожнічаў па Дняпры з Кіева на Ноўгарад. Паўстаў горад каля 1267 г. Археалагічныя матэрыялы сведчаць пра тое, што першыя хрысціяне з'явіліся ў гэтых месцах у ХI у. У 1561 годзе Магілёў атрымаў права на гарадское самакіраванне, у 1577 годзе — магдэбургскае права і герб (на блакітнай падлозе цагляная вежа з надпісам «Пячаць места Магілёўскага»)

Спачатку Магілёў быў пад духоўнай ўладай Полацкага епіскапа. У 1595 г. адбылося падпісанне Берасцейскай царкоўнай уніі. Полацкі ўніяцкі біскуп Герман Загорскі па сваім прыездзе ў Магілёў у 1599 г. пачуў ад жыхароў горада словы адхілення яго пастырскай улады. У 1619 г. жыхары Магілёва адмовіліся ўпусціць да сябе сумна вядомага змагара ўніі Іасафата Кунцэвіча. Тады ўсе праваслаўныя храмы ў горадзе было загадана зачыніць. Але набажэнствы сталі здзяйсняцца за горадам, у намётах. Магілёўцы ўвесь час жаліліся на крыўды каралю, і ўжо пасля смерці Кунцэвіча кароль Рэчы Паспалітай Жыгімонт дазволіў адкрыць храмы. Пры гэтым было вырашана, якія цэрквы аддаюцца ўніятам, а якія вяртаюцца праваслаўным. З 8-мі храмаў чатыры (Успення Божай Маці, Уваскрэсення Хрыстова, Ушэсця Гасподняга і Св. Троіцы) вярнулі праваслаўным, а астатнія аддалі ўніятам.

Адным з самых вядомых Магілёўскіх манастыроў стаў Богаяўленскі (Брацкі). Спачатку на яго месцы была царква Яўлення Гасподняга і царкоўная школа, заснаваная ў 1578 г. У 1595 г. у Магілёве было ўтворана Богаяўленскае брацтва, што ўзначаліла рэлігійнае жыццё горада. У 1602 г. кароль Жыгімонт пацвердзіў статут Магілёўскага брацтва і яго права на ўтрыманне школы і царкоўнага почату. У 1620 г. пачалося будаванне новага каменнага храма на зямлі, ахвяраванай князем Іванам Агінскім. У тым жа годзе будаванне царквы і школы пры ёй атрымала дабраславенне патрыярха Ерусалімскага Феафана. У 1633 г. кароль Рэчы Паспалітай Уладзіслаў IV пацвердзіў права існавання Богаяўленскага манастыра і школы пры ім, а таксама дазволіў заснаваць тут друкарню. Яна праіснавала да 1736 г. і выдавала галоўным чынам праваслаўныя набажэнскія кнігі. Да часу падставы Богаяўленскага мужчынскага манастыра ставіцца і пабудова каля яго жаночага прыстанку (скасавана ў 1796 г.). Іншы манастыр, заснаваны ў той жа час — Магілёўскі Свята-Мікольскі жаночы манастыр існуе да нашага часу. Вядома, што выточнае манастыр знаходзіўся пры звычайнай прыходскай царкве Свт. Мікалая. У 1636 г. кароль Уладзіслаў IV даў прыстанку пацвярджальны прывілей. У 1667 г. была закладзена каменная царква на ўскраіне горада.

Магілёўская епархія была заснавана 1 лістапада 1632 года, шляхам вылучэння з Полацкай епархіі. Магілёўскі Праабражэнскі (ці Спаскі) манастыр з 1632 г. граматай Уладзіслава IV быў прызначаны для знаходжання ў ім праваслаўнага епіскапа. Заснаванне на гэтым месцы Спаскай саборнай царквы адносіцца да тых часоў, калі Магілёў яшчэ знаходзіўся пад уладай Полацкіх архірэяў.

Пасля прысягі Багдана Хмяльніцкага Аляксею Міхайлавічу пачалася вайна паміж Маскоўскай дзяржавай і Рэччу Паспалітай. У сярэдзіне XVII у. езуіты замахваліся адабраць Спаскі манастыр і знішчыць праваслаўную епіскапію ў Магілёве, а кароль Ян Сабескі прымушаў магілёўцаў да уніі. У 1697 г. Магілёўскім епіскапам стаў Серапіён (ці Серафім) Палхоўскі. Ён як і многія яго наступнікі ва ўсёй меры выпрабаваў на сабе цяжар пераследу на Праваслаўе. Магілёў называлі няйначай як «гняздом схізмы».

Архіпастырам Магілёўскай епархіі з 1755 па 1795 гады быў выдатны праваслаўны свяціцель Георгій Каніскі. Па яго ўласных словах 17 гадоў свайго архірэйства ён змагаўся з ваўкамі, а потым 22 гады мірна жыў з авечкамі (у 1772 г. Магілёў адышоў да Расійскай Імперыі). Стараннямі свяціцеля Георгія ў Магілёве была адкрыта духоўная семінарыя і адроджана друкарня. Пасля першага падзелу Рэчы Паспалітай, калі значная частка праваслаўнай беларускай паствы заставалася «за мяжой» свц. Георгій заступнічаў пра адкрыццё праваслаўнай епархіі ў Слуцку (1785), а потым Мінску (1793). Адною з выдатных прац свяціцеля быў гістарычны збор праў і прывілеяў Праваслаўнай Царквы ў Рэчы Паспалітай, пачынаючы з часоў самастойных князёў літоўскіх.

Магілёўская епархія была скасавана ў 1937 годзе. Узноўлена ў чэрвені 1989 года. У 1990 годзе з яе складу была вылучана Гомельская епархія, пасля чаго епархія абмяжоўвалася тэрыторыяй Магілёўскай вобласці. 24 снежня 2004 года рушыла ўслед вылучэнне з яе Бабруйскай епархіі.

Сучасныя структура і стан

Кіруючы архірэй з 7 кастрычніка 2002 — Сафроній (Юшчук), архіепіскап Магілёўскі і Мсціслаўскі.

Кафедральныя саборы — сабор Трох Свяціцеляў (Магілёў),  Спаса-Праабражэнскі сабор (Магілёў), Аляксандра-Неўскі сабор (Мсціслаў).

На тэрыторыі епархіі існуюць 2 манастыры Рускай Праваслаўнай Царквы — Свята-Мікольскі жаночы манастыр (Магілёў) і Пустынскі Свята-Успенскі мужчынскі манастыр (Мсціслаўскі раён).

Благачынні Магілёўскай епархіі:

Тэрыторыя ахоплівае 15 раёнаў Магілёўскай вобласці: Бялыніцкі, Гарэцкі, Дрыбінскі, Клімавіцкі, Краснапольскі, Крычаўскі, Круглянскі, Касцюковіцкі, Магілёўскі, Мсціслаўскі, Слаўгарадскі, Хоцімскі, Чавускі, Чэрыкаўскі, Шклоўскі.

Гістарычныя назвы

  • Аршанская, Мсціслаўская і Магілёўская, з 1 лістапада 1632 года
  • Магілёўская, Мсціслаўская і Аршанская, з 25 снежня 1772 года
  • Магілёўская і Полацкая, з 21 студзеня 1795 года
  • Беларуска-Магілёўская, з 12 верасня 1797 года
  • Магілёўская і Віцебская, з 16 снежня 1803 года
  • Магілёўская і Мсціслаўская з 12 мая 1833 года

Епіскапы

    • Іосіф (Бабрыковіч) (1632 — 9 красавіка 1635)
    • Сільвестр (Косаў) (жнівень 1635 — 18 студзеня 1649)
    • Іосіф (Канановіч-Гарбацкі) (2 мая 1650 — 25 лютага 1661)
    • Мяфодзій (Філімановіч) (4 сакавіка 1661—1668) стаўленік Масквы
    • Іосіф (Нялюбовіч-Тукальскі) (3 жніўня— 4 сакавіка 1664) стаўленік Кіева
    • Феадосій (Васілевич) (1669 — 11 сакавіка 1677)
    • Серапіён (Палхоўскі) (30 верасня — люты 1704)
    • Сільвестр (Чацвярцінскі) (1707 — 18 лютага 1728)
    • Арсеній (Бэрла) (8 ліпеня 1729 — 28 студзеня 1733)
    • Іосіф (Валчанскі) (30 снежня— 1 верасня 1742)
    • Іеранім (Валчанскі) (2 кастрычніка 1744 — 14 кастрычніка 1754)
    • Георгій (Каніскі) (20 жніўня 1755 — 13 лютага 1795)
    • Афанасій (Вальхоўскі) (5 сакавіка 1795 — 27 жніўня 1797)
    • Іларыён (Кандратоўскі) (1 верасня — 24 кастрычніка 1797)
    • Анастасій (Раманенка-Братаноўскі) (20 снежня 1797 — 20 снежня 1805)
    • Варлаам (Шышацкі) (20 снежня 1805 — 1 мая 1813)
    • Данііл (Натток-Міхайлоўскі) (6 ліпеня 1813 — 31 мая 1821)
    • Іаасаф (Срэценскі) (7 ліпеня 1821 — 1 сакавіка 1827)
    • Павел (Павлаў-Мораў) (19 сакавіка 1827 — 7 жніўня 1831)
    • Гаврыіл (Гарадкоў) (26 жніўня 1831 — 18 ліпеня 1837)
    • Смарагд (Крыжаноўскі) (15 чэрвеня 1837 — 6 красавіка 1840)
    • Ісідор (Нікольскі) (19 красавіка 1840 — 12 лістапада 1844)
    • Анатолій (Мартыноўскі) (22 лістапада 1844 — 17 ліпеня 1860)
    • Яўсевій (Арлінскі) (29 жніўня 1860 — 6 кастрычніка 1882)
    • Віталій (Грычулевіч) (6 кастрычніка 1882 — 14 мая 1885)
    • Сергій (Спаскі) (7чэрвеня 1885 — 21 лістапада 1892)
    • Павел (Вільчынскі) (21 лістапада —19 снежня 1892)
    • Ірыней (Орда) (19 снежня 1892 — 17 ліпеня 1893)
    • Яўгеній (Шаршылаў) (17 ліпеня 1893 — 10 жніўня 1896)
    • Місаіл (Крылоў) (10 жніўня 1896 — 29 кастрычніка 1904)
    • Стэфан (Архангельскі) (29 красавіка 1904 — 4 кастрычніка 1911)
    • Канстанцін (Булычоў) (4 кастрычніка 1911 — май 1922))
    • Ніфонт (Фамін) (1922 — снежань 1924)
    • Нікан (Дзегцярэнка) (6 снежня 1924 — 5 кастрычніка 1927)
    • Іасаф (Шышкоўскі-Дрылеўскі) (1927 — 22 жніўня 1928)
    • Феадосій (Вашчанскі) (24 красавіка 1929 — 13 жніўня 1930)
    • Петр (Сакалоў) (13 жніўня — 5 верасня 1930)
    • Феадосій (Вашчанскі) (5 верасня 1930 — красавік 1933)
    • Паўлін (Крошачкін) (16 чэрвеня 1933 — студзень 1936)
    • Іасаф (Жэвахаў) (29 июня 1934—1936)
    • Аляксандр (Раеўскі) (16 кастычніка 1936 — 3 верасня 1937)
    • Філафей (Нарко) (1942—1944)
    • Максім (Кроха) (6 чэрвеня 1989 — 27 лютага 2002)
    • Філарэт (Вахрамееў) (28 лютага — 4 чэрвеня 2002) ч/к, мітр. Мінскі
    • Сафроній (Юшчук) (7 кастрычніка 2002)

Спасылкі

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.