МАЗ-537
Вытворца	МАЗ, КЗКЦ
Месца вытворчасці	Мінск, БССР, Курган, РСФСР
Гады выпуску	1959—1989
Храналогія
◄ МАЗ-535 МАЗ-543, КЗКТ-7428 ►
МАЗ-537 на Вікісховішчы

МАЗ-537 — вялікагрузны чатырохвосевы седлавы цягач высокай праходнасці для патрэб Савецкай Арміі, распрацоўкі СКБ-1 Мінскага аўтамабільнага завода, галоўны канструктар — Б. Л. Шапашнік. Першапачаткова прызначаўся для транспарціроўкі буйнагабарытных грузаў тыпу бранятанкавай тэхнікі па дарогах з цвёрдым пакрыццём і бездаражы. Серыйна выпускаўся Курганскім заводам колавых цягачоў імя Карбышава з 1963 года, працягваючы несці маркіроўку «МАЗ». Другое пакаленне цягачоў распрацоўвалася ў Кургане і гэтыя машыны называліся «КЗКЦ».

Акрамя прымянення ў арміі, цягачы працавалі ў народнай гаспадарцы, перавозячы буйнагабарытныя непадзельныя грузы. Таксама цягач пастаўляўся на экспарт у шэраг краін свету.

Канструкцыя

З тэхнічнага пункту гледжання МАЗ-537 быў аналагічны базавай мадэлі МАЗ-535 з павялічанай на 300 мм колавай базай.

Рама кляпана-зварная з ланжэронамі швелернага сячэння. У пярэдняй частцы размешчана чатырохмясцовая кабіна з двума бакавымі дзвярыма і люкам у даху. Адразу за кабінай знаходзіцца маторна-трансмісійнае аддзяленне, у якім усталяваны 12-цыліндравы танкавы дызельны рухавік Д-12А-525А (прамы нашчадак дызеля У-2 ад танка Т-34) магутнасцю 525 л.

Трансмісія — гідрамеханічная, з гідратарнсфарматарам і планетарнай трохступеньчатай каробкай перадач. Рулявы механізм з гідраўзмацняльнікам. Кожны мост аўтамабіля складаецца з цэнтральнага рэдуктара, двух паўвосевых карданаў і двух колавых планетарных перадач. Другі пярэдні і другі задні цэнтральныя рэдуктары з’яўляюцца прахаднымі. Ад іх крутоўны момант перадаецца праз карданныя валы ў цэнтральныя рэдуктары пярэдняга і першага задняга мастоў. Дыферэнцыял пярэдніх цэнтральных рэдуктараў аўтамабіля ставіцца да дыферэнцыялам павышанага трэння.

Спецыяльна для аўтамабіляў сямейства МАЗ-537 былі спраектаваны прычэпы-цяжкавозы 2-ППТ-50 грузападымальнасцю 50 тон. У далейшым быў распрацаваны шэраг больш дасканалых прычэпаў і спецыяльных платформаў. Аўтамабіль за час вытворчасці таксама пастаянна ўдасканальваўся.

Мадыфікацыі

• МАЗ-537 — базавая мадэль цягача.
• МАЗ-537А — баластны цягач з металічнай зварной платформай і лябёдкай. Аўтамабіль быў разлічаны на буксіроўку па шашы або на мясцовасці цяжкіх артылерыйскіх гармат, прычэпаў і ракетных сістэм масай да 75 тон. Пабудавана ў 1964—1966.
• МАЗ-537Б — вопытны цягач, платформа для размяшчэння аператыўна-тактычнай ракеты Р-17. Выпрабаванні не прайшоў і серыйна не выпускаўся.
• МАЗ-537В — седлавы цягач мэтавага прызначэння з дапушчальнай нагрузкай на счэпную прыладу, паменшанай на 7 т.
• МАЗ-537Г — шматмэтавы цягач, з павялічанай да 27 т нагрузкай на апорна-счэпную прыладу і новай 15-тоннай лябёдкай. Гэта самая масавая мадыфікацыя, будавалася з 1964 года.
• МАЗ-537Д — спецыяльны цягач з генератарнай устаноўкай пераменнага току. Прызначаўся для транспарціроўкі спецыяльных паўпрычэпных сістэм ракетных войскаў, адначасова з’яўляючыся перасоўнай электрастанцыяй.
• МАЗ-537 — спецыяльны седлавы цягач войскаў РВСП.
• МАЗ-537К — цягач з кранавым абсталяваннем. Распрацоўваўся для ракетнага комплексу 9К76 . З прычыны няўдалай канструкцыі серыйна не вырабляўся.
• МАЗ-537Т — цягач для паставак на экспарт у краіны з вільготным і гарачым кліматам. Паспяхова прайшоў усе выпрабаванні, але з-за надмернай цаны серыйна не будаваўся.
• МАЗ-537Л (КЗКЦ-537Л) — аэрадромны цягач для буксіроўкі самалётаў масай да 200 тон.
• КЗКТ-537М — вопытны цягач з дызельным рухавіком ЯМЗ-240НМ (500 к. с.).
• КЗКТ-537П — буксіроўшчык ракетных сістэм. Меў кузаў з тэнтам і пасадачнымі месцамі для асабістага складу.
• МАЗ-537Р — грамадзянскі варыянт з рэдуктарам адбору магутнасці і прычэпам-роспускам ТТ-2. Выкарыстоўваўся на будаўніцтве наўтагазапровадаў. Шырокага распаўсюджвання не атрымаў.

Літаратура

• Гоголев Л. Д. Автомобили-солдаты: Очерки об истории развития и военном применении автомобилей. — М.: Патриот, 1990. — 191 с. — 100 000 экз. — ISBN 5-7030-0226-5.
• Секретные автомобили Советской Армии. Варианты исполнения МАЗ-537. Кочнев Евгений Дмитриевич