| Крушына | |||||||||||||||
 Крушына ломкая (Frangula alnus) | |||||||||||||||
| Навуковая класіфікацыя | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
прамежныя рангі
| |||||||||||||||
| Міжнародная навуковая назва | |||||||||||||||
|
Frangula | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Крушына[3] (Frangula) — род кветкавых раслін сямейства крушынавых.
Батанічнае апісанне
Лістападныя, зрэдку вечназялёныя дрэвы і кусты. Лісце чаргаванае, простае. Кветкі дробныя, двухполыя ў пазушных паўпарасоніках або пучках. Плод касцянкападобны, сакаўны. Характэрна наяўнасць на адной галінцы кветак, завязі і спелых пладоў.
Арэал
Каля 50 відаў. Пашыраны ва ўмераным поясе Еўразіі, Паўночнай Амерыкі і Паўночнай Афрыкі. На Беларусі 1 дзікарослы від — крушына ломкая (Frangula alnus); 4 інтрадукаваныя: крушына скальная (Frangula rupestris), крушына Пурша (Frangula purshiana), крушына вызубленая (Frangula crenata), крушына каралінская (Frangula caroliniana).
Віды
Паводле базы даных The Plant List (2013), род уключае 34 віда[4]:
- Frangula acuminatifolia (Hayata) Grubov
- Frangula alnus Mill. typus[5] — Крушына ломкая. Шырока распаўсюджаны ў Еўразіі куст (часам невялікае дрэва). Лекавая расліна.
- Frangula austrosinensis Hatus.
- Frangula azorica Grubov
- Frangula betulifolia (Greene) Grubov
- Frangula × blumeri (Greene) Kartesz & Gandhi
- Frangula californica (Eschsch.) A.Gray. Заходняя частка Паўночнай Амерыкі.
- Frangula capreifolia (Schltdl.) Grubov
- Frangula crenata (Siebold & Zucc.) Miq. — Крушына вызубленая. Кітай, Карэя, Японія.
- Frangula dianthes (L.Riley) Grubov
- Frangula discolor (Donn.Sm.) Grubov
- Frangula glaberrima (Peyron) Grubov
- Frangula goudotiana (Triana & Planch.) Grubov
- Frangula grandiflora (C.Y. Wu ex Y.L. Chen & P.K. Chou) Grubov
- Frangula grandifolia (Fisch. & C.A.Mey.) Grubov. Закаўказзе, Іран.
- Frangula granulosa (Ruiz & Pav.) Grubov
- Frangula grisea (Merr.) Grubov
- Frangula henryi (C.K.Schneid.) Grubov
- Frangula lindeniana (Triana & Planch.) Grubov
- Frangula longipes (Merr. & Chun) Grubov
- Frangula macrocarpa (Standl.) Grubov
- Frangula microphylla (Humb. & Bonpl. ex Schult.) Grubov
- Frangula mucronata (Schltdl.) Grubov
- Frangula obovata (Kearney & Peebles) G.L.Nesom & Sawyer
- Frangula palmeri (S.Watson) Grubov
- Frangula pinetorum (Standl.) Grubov
- Frangula pringlei (Rose) Grubov
- Frangula purshiana Cooper — Крушына Пурша. Паўночнаамерыканская расліна, адзін з найбольш буйных прадстаўнікоў роду (дасягае ў вышыню 15 м). Лекавая расліна.
- Frangula revoluta (Rose) Grubov
- Frangula rhododendriphylla (Y.L.Chen & P.K.Chou) H.Yu, H.G.Ye & N.H.Xia
- Frangula rubra (Greene) Grubov
- Frangula rupestris Schur — Крушына скальная. Сустракаецца ў гарах Заходняй Еўропы.
- Frangula sphaerosperma (Sw.) Kartesz & Gandhi
- Frangula ulei (Pilg.) Grubov
Яшчэ пяць відавых назваў гэтага роду ў The Plant List (2013) маюць статус unresolved name, гэта значыць адносна іх нельга адназначна сказаць, ці варта іх выкарыстоўваць — альбо іх варта звесці ў сінаніміку іншых відаў[4].
Значэнне і выкарыстанне
Дэкаратыўныя, лекавыя, меданосныя і фарбавальныя расліны. Драўніна ідзе на такарныя вырабы.
Зноскі
- ↑ Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
- ↑ Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
- ↑ Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 55. — 160 с. — 2 350 экз.
- 1 2 Frangula // The Plant List (2013). Version 1.1. (англ.) (Праверана 18 жніўня 2015)
- ↑ Entry for Frangula Mill.. NCU-3e. Names in current use for extant plant genera. Electronic version 1.0. International Association for Plant Taxonomy (24 верасня 1997). Архівавана з першакрыніцы 6 чэрвеня 2012. Праверана 25 ліпеня 2011.
Літаратура
- Крушына // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.8: Канто — Кулі / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 1999. — Т. 8. — С. 492. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0144-3.