Коўка — гэта высокатэмпературная апрацоўка розных металаў (жалеза, медзь і яе сплавы, тытан, алюміній і яго сплавы), нагрэтых да ковачнай тэмпературы. Для кожнага металу існуе свая ковачная тэмпература, якая залежыць ад фізічных (тэмпература плаўлення, крышталізацыя) і хімічных (наяўнасці легіруючых элементаў) уласцівасцяў. Для жалеза тэмпературны інтэрвал 1250—800 ° С, для медзі 1000—650 ° З, для тытана 1600—900 ° С, для алюмініевых сплаваў 480—400 ° С.
Адрозніваюць:
- коўка на молатах (пнеўматычных, паравых і гідраўлічных)
- ручная коўка
- штампоўка.
Вырабы і паўфабрыкаты атрымоўваныя каваннем называюць — пакоўка.
Пры каванні ў штампах метал абмежаваны з усіх бакоў сценкамі штампа. Пры дэфармацыі ён набывае форму гэтай поласці (штампаванне, ратацыйная коўка).
Пры свабодным каванні (ручным і машынным) метал не абмежаваны зусім ці ж абмежаваны з аднаго боку. Пры ручной коўцы непасрэдна на метал або на інструмент ўздзейнічаюць кувалдай ці молатам.
Свабодную коўка ўжываюць таксама для паляпшэння якасці і структуры металу. Пры пракоўцы метал ўмацоўваецца, заварваюцца так званыя несуцэльныя і здрабнелыя буйныя крышталі, у выніку чаго структура робіцца дробназярністай, набывае кудзелістую будову.
Машынную коўку выконваюць на спецыяльным абсталяванні — молатам з масай ад 40 да 5000 кг або гідраўлічных прэсах, якія развіваюць сілу 2-200 МН (200-20000 тс), а таксама на ковачных машынах. Вырабляюць пакоўкі масай 100 т і больш. Для маніпулявання цяжкімі нарыхтоўкамі пры каванні выкарыстоўваюць пад'ёмныя краны грузападымальнасцю да 350 т, кантавацелі і спецыяльныя маніпулятары.
Коўка з'яўляецца адным з эканамічных спосабаў атрымання нарыхтовак дэталяў. У масавай і буйнасерыйнай вытворчасцях пераважнае ўжыванне мае коўка ў штампах, а ў дробнасерыйнай і адзінкавай — свабодная коўка.
Пры каванні выкарыстоўваюць набор кавальскага інструмента, з дапамогай якога нарыхтоўкам надаюць патрабаваную форму і памеры.
Гл. таксама
Літаратура
- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 8: Канто — Кулі / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1999. — Т. 8. — С. 436. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0144-3 (т. 8).
- Ковка // Энциклопедический словарь по металлургии: Справочное издание. В 2-х т. Т. 1: А — О / Н. П. Лякишев и др. — М.: «Интермет Инжиниринг», 2000. — С. 212. — 412 с. — 500 экз. — ISBN 5-89594-037-4. (руск.)