Каратэ́ (яп.: 空手道 каратэ́-до: «шлях пустой рукі») — японскае мастацтва самаабароны ад узброенага праціўніка без зброі[1], якое сфармавалася ў 1920-я гады, пачаткова пад назвай тодэ, Фунакосi Гіцінам (Тамінакосі) з вострава Акіна́ва[2]. З 2020 года — алімпійскі від спорту[3].

На пачатковым этапе каратэ прадстаўляла сабой сістэму рукапашнага бою, якая прызначалася толькі для самаабароны. Сёння каратэ набыло вялікую вядомасць дзякуючы паказальным выступам, якія дэманструюць тамэсівары. Так, вельмі дасведчаныя майстры могуць раскалоць кулаком груду лёду, ударам нагі разнесці ў трэскі брус з хваёвай драўніны таўшчынёй 15 см, разбіць локцем або галавой стосы дахавай чарапіцы[4] (аднак, разбіванне прадметаў дэманструе толькі фізічную сілу і не з’яўляецца паказчыкам майстэрства). У адрозненне ад іншых адзінаборстваў Японіі (джыу-джыцу, дзюдо), якія выкарыстоўваюць барацьбу, правядзенне рознага роду кідкоў, затрымальных захопаў і задушлівых прыёмаў, у каратэ ступень непасрэднага кантакту паміж удзельнікамі сутычкі мінімальная, а для знішчэння суперніка выкарыстоўваюцца дакладна нацэленыя магутныя ўдары рукамі і нагамі, якія наносяцца ў жыццёва важныя кропкі яго цела[4][5].

Спартыўныя спаборніцтвы праводзяцца па двух праграмах каратэ: кумітэ (вольны спарынг) і ката (фармалізаваная паслядоўнасць рухаў, звязаных прынцыпамі вядзення паядынку з уяўным праціўнікам)[6].

Гл. таксама

Зноскі

  1. ↑ Культуралогія: Энцыкл. давед. / Э. С. Дубянецкі; Маст. А. А. Глекаў. — Мн.: БелЭн, 2003. — 384 с.: іл. ISBN 985-11-0277-6 — Старонка 158.
  2. ↑ Мілкоўскі, С.110—114.
  3. ↑ Карате включено в программу Олимпийских игр Советский Спорт, 4 августа 2016
  4. 1 2 Каратэ. Кругосвет. Архівавана з першакрыніцы 24 мая 2013.
  5. ↑ Encyclopædia Britannica Online, s. v. «karate», accessed May 17, 2013
  6. ↑ Карате // Большая российская энциклопедия. — 2009. — Т. 13. — ISBN 978-5-85270-344-6.

Літаратура

  • Милковский Е. Искусство спортивной борьбы Японии [Jerzy Milkowski. Sztuki i sporty walki Dalekiego Wschodu. Warszawa : Sport i Turystyka, 1988] / Пер. с польск. И. И. Лучица-Федорца. — Мн. : Полымя, 1991. — 175 с.: ил. ISBN 5-345-00296-7

Спасылкі

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.