| Зелянушка звычайная | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Самец (уверсе) і самка (унізе) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Навуковая класіфікацыя | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
прамежныя рангі
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Міжнародная навуковая назва | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Chloris chloris (Linnaeus, 1758) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Арэал | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ахоўны статус | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Зелянушка звычайная (Carduelis chloris) — пеўчая птушка сямейства ўюрковых.
Апісанне
Даўжыня цела 15 см, размах крылаў 24-28 см. Самец аліўкава-зялёны, самка больш шэрая; самец і самка з жоўтымі люстэркамі на крылах і жоўтымі плямамі каля асновы хваста. Маладыя ў рысачкі, жоўтыя плямы толькі каля асновы хваста, а на крылах лёгкія праясненні. Голас: даволі разнастайныя спевы з працяглай трэллю.
Пашырэнне
Арэал разарваны: Еўропа (акрамя поўначы), Малая Азія, Блізкі Усход, Каўказ, поўнач Ірана і Туркменія, Паўночна-Заходняя Афрыка і Сярэдняя Азія. Інтрадуцыраваны на Азоры, паўднёвы ўсход Аўстраліі, Новую Зеландыю, месцамі ў паўднёва-ўсходняй частцы Паўднёвай Амерыкі.
Насяляе ўскрайкі густых лясоў з сярэдняй вільготнасцю і добра развітым падростам (асабліва ядлоўцамі), парослыя берагі вадацёкаў, паркі, сады, пасадкі ўздоўж дарог, могілкі, высокія жывыя агароджы, маладыя пасадкі хваёвых, а таксама групы дрэў у гарадах. Засяляе раўніны звычайна не вышэй за 900 м над у.м., але ў Швейцарыі даходзіць да 1400, у Татрах — 1100—1450 м, у Азіі — да 2000 м.
Часткова аселая, часткова пералётная. Месца зімовак — паўднёвая частка гнездавога арэала.
Падвіды
- C. ch. chloris — большая частка Еўропы (ад поўначы Шатландыі праз цэнтральную паўночную і ўсходнюю часткі кантынента);
- C. ch. harrisoni — Вялікабрытанія і Ірландыя (акрамя поўначы Шатландыі);
- C. ch. müchlei — поўнач Італіі, Балгарыя, поўдзень Румыніі, Малая Азія;
- C. ch. madaraszi — Сардзінія, Корсіка;
- C. ch. aurantiiventris — паўднёвы захад Еўропы, паўночны захад Афрыкі;
- C. ch. turkestanicus (сін. C. ch. bilkevitschi) — Крым, Каўказ, поўнач Ірана, Туркменістан;
- C. ch. chlorotica — Блізкі Усход.
Асаблівасці біялогіі
Гняздо добра замаскіраванае, у густых, але не вельмі тонкіх галінках. Аддае перавагу елцы і ядлоўцу, але робіць гнёзды і ў лісцевых дрэвах ці кустах. Гняздо слаістае: знешні слой няшчыльны — з травы, тонкіх галінак і карэньчыкаў; наступны (праглядаецца скрозь знешні) — з лішайнікаў і зялёнага моху. Высцілка з дробных карэньчыкаў, траў, расліннага пуху і валосся, а таксама пёраў. Могуць выкарыстоўваць розныя матэрыялы, зробленыя чалавекам. Гнёзды без зялёнага моху сустракаюцца вельмі рэдка (звычайна ў гарадах).
Яйкі (4-6, часам 2-7), з не вельмі вострымі канцамі, белавата-шэрыя або шэра-сіняватыя (часта з ружаватым адценнем). З не вельмі густымі, падвойнымі плямкамі: глыбокія- ружовыя і вельмі дробныя; паверхневыя — большыя, чырванаватыя, пурпуровыя або цёмна-чырвоныя, сканцэнтраваныя на шырэйшым канцы.
Літаратура
- Птушкі Еўропы: Палявы вызначальнік / пад рэд. М. Нікіфарава. — Варшава: Навуковае выдавецтва ПНВ, 2000.