Некаторыя колеры родаў войскаў

Табліца змяшчае званні і знакі адрознення войскаў СС, а таксама іх супастаўленне з іншымі ўзброенымі часцямі СС і з воінскімі званнямі вермахта часоў Другой сусветнай вайны. Пры супастаўленні неабходна ўлічваць гістарычнае паходжанне і спадкаёмства званняў у Германіі з пачатку лістапада 1939 года да канца Трэцяга Рэйху ў 1945 годзе, а таксама прыналежнасць:

  • СС (ням.: Schutzstaffel),
  • Войскі СС, інакш вафен-СС (ням.: die Waffen-SS, пры нацыстах звычайна die Waffen-Руніцкія «СС»). Спачатку называліся «рэзервовымі войскамі СС». Назва «вафен-СС» (войскі СС) была ўпершыню выкарыстана ўзімку 1939/40 года (Самым раннім з вядомых дакументаў, у якім ужыта паняцце «вафен СС», з’яўляецца загад ад 7 лістапада 1939 года, у якім «вафен СС» выступае ў якасці зборнай назвы для «узброеных падраздзяленняў СС і паліцыі»[1]). На Нюрнбергскім працэсе войскі СС былі абвінавачаныя ў ваенных злачынствах.
  • Агульныя СС (ням.: Allgemeine SS) — адна з двух асноўных частак СС (разам з войскамі СС). У задачы «агульных СС» уваходзіла, галоўным чынам, ажыццяўленне адміністрацыйна-гаспадарчых функцый на тэрыторыі трэцяга Рэйха. Члены «агульных СС» не лічыліся знаходзячыміся на вайсковай службе ў нацысцкай партыі і не атрымлівалі забеспячэння і абмундзіравання, а выконвалі свае партыйныя абавязкі паралельна з асноўнай працай.
  • СА, штурмавыя атрады (ням.: Sturmabteilung), штурмавікі; таксама вядомыя як «карычневакашульнікі» (па аналогіі з італьянскімі «чорнакашульнікамі»). З членаў СА фармаваліся часткі СС «Мёртвая галава» (займаліся аховай канцлагераў), а таксама дывізія СС «Хорст Весель» (на яе пятліцах быў намаляваны сімвал СА). Акрамя таго, грамадзянская адміністрацыя на акупаваных тэрыторыях фарміравалася ў асноўным з членаў СА. Атрады СА, моцна скарочаныя колькасна, праіснавалі да 1945 года, да гэтага часу штурмавікі ўжо не адыгрывалі ніякай ролі ў палітыцы. Магчыма, менавіта таму Нюрнбергскі працэс не прызнаў членаў СА (у адрозненне ад членаў СС) злачыннай групай.
  • СД (ням.: SD) — служба бяспекі рэйхсфюрэра СС (ням.: Sicherheitsdienst des Reichsführers SS). Супрацоўнікі СД не насілі на пятліцах рун СС, а пагоны вырабляліся па паліцэйскаму ўзору, з зялёным кантам і асаблівым галуном для сяржанцкага складу.

У сакавіку 1938 года членам палкоў «Лейбштандарт», «Дойчланд» і «Германія» было дазволена замяніць пагоны СС на агульнавайсковыя; у выніку левая пятліца стала лішняй, так як званне сталі паказваць пагоны. З 10 мая 1940 года для войскаў СС было канчаткова вызначана, што салдаты Лейбштандарта і «рэзервовых дывізій» носяць на правай пятліцы знак з рунаў SS, а на левай выключна знакі званняў; выключэнне складала дывізія «Мёртвая галава», якой было дазволена па-ранейшаму насіць з абодвух бакоў эмблемы ў выглядзе чэрапа. Даваенныя пятліцы, якія адлюстроўвалі руніцкія знакі SS і чарапы з лічбамі, літарамі і сімваламі, былі забароненыя «па меркаваннях сакрэтнасці» загадам па СС ад 10 мая 1940 і замененыя стандартнымі значкамі, вядомымі сёння.

Званне рэйхсфюрара СС у Трэцім рэйху мелі два чалавекі — Генрых Гімлер і Карл Ганке (да 1934 «рэйхсфюрар СС» азначала пасаду, а не званне).

Асаблівыя правілы і выключэнні існавалі для кандыдатаў у афіцэры, унтэр-афіцэраў і юнкераў СС.

Так, напрыклад, у СС званне гаўптшарфюрар прысвойвалася звычайна выконваючаму абавязкі старшыні ў роце СС, камандзіра трэцяга (часам і другога) ўзвода ў роце, ці было званнем, якое выкарыстоўвалася для асабістага складу унтэр-афіцэрскага рангу, які служыў у штабах СС або службах бяспекі (такіх як гестапа і СД). Званне гаўптшарфюрар таксама часта выкарыстоўвалася для персаналу канцэнтрацыйных лагераў і асабістага складу айнзатцгруп. Гаўптшарфюрар СС быў вышэй, чым обершарфюрар СС і ніжэй, чым штурмшарфюрар СС, за выключэннем Агульных СС, дзе гаўптшарфюрар было малодшым званнем, якое ішло адразу пасля унтэрштурмфюрар СС.

Званне штурмшарфюрар было заснавана ў чэрвені 1934 года, пасля Ночы доўгіх нажоў. Пры рэарганізацыі СС званне штурмшарфюрар было створана як вышэйшае званне унтэр-афіцэраў у «Войсках у распараджэнні СС» замест звання гаўпттрупфюрар, ужыты ў СА. У 1941 годзе на аснове «Войскаў у распараджэнні СС» паўстала арганізацыя войскаў СС, якая атрымала ў спадчыну званне штурмшарфюрар ад свайго папярэдніка.

Званне унтэрштурмфюрар у СС адпавядала званню лейтэнанта ў вермахце, яно паўстала ў 1934 годзе з пасады кіраўніка падраздзялення СС — трупе (ням.: SS-Truppe). Трупе ахопліваў гарадскі раён, сельскую акругу, па колькасці складаў каля армейскага ўзвода — ад 18 да 45 чалавек, складаўся з трох аддзяленняў — шароў (ням.: SS-Schar), узначальваўся трупфюрарам (ням.: SS-Truppführer) або унтэрштурмфюрарам (ням.: SS-Untersturmführer), у залежнасці ад колькасці. У войсках СС унтэрштурмфюрар, як правіла, займаў пасаду камандзіра ўзвода.

Знакі адрознення

Знакі адрознення Званне войскаў СС

Адпаведныя званні ў сухапутных войсках вермахта (ням.: Heer)
Пятліца Пагон Маск.

касцюм
Генералы і маршалы
Рэйхсфюрар СС (ням.: Reichsführer SS / бел: «Імперскі кіраўнік ахоўных атрадаў») Генерал-фельдмаршал
Оберстгрупенфюрар СС і Генерал-палкоўнік войскаў СС (ням.: SS-Oberst-Gruppenführer und Generaloberst der Waffen-SS) Генерал-оберст
Обергрупенфюрар СС і генерал роду войскаў СС (ням.: SS-Obergruppenführer und General der Waffen-SS) Генерал роду войскаў
Групенфюрар СС і генерал-лейтэнант войскаў СС (ням.: SS-Gruppenführer und Generalleutnant der Waffen-SS) Генерал-лейтэнант
Брыгадэфюрар СС і генерал-маёр войскаў СС (ням.: SS-Brigadeführer und Generalmajor der Waffen-SS) Генерал-маёр
Афіцэры
Оберфюрар

(па званні войскаў СС) (ням.: SS-Oberführer)
Адпаведнага няма
Штандартэнфюрар

(ваеннаслужачыя і служачыя паліцыі) (ням.: Standartenführer)
Палкоўнік (ням.: Oberst)
Оберштурмбанфюрар (ням.: SS-Obersturmbannführer) Падпалкоўнік (Оберст-лейтэнант) (ням.: Oberstleutnant)
Штурмбанфюрар (ням.: SS-Sturmbannführer) Маёр
Гаўптштурмфюрар (ням.: SS-Hauptsturmführer) гаўптман/ротмістр
Оберштурмфюрар (ням.: SS-Obersturmführer) Обер-лейтэнант
Унтэрштурмфюрар (ням.: SS-Untersturmführer) Лейтэнант
унтэр-афіцэры
Штурмшарфюрар (ням.: SS-Sturmscharführer). У Вафен-СС, у адрозненне ад СА, было ўведзена яшчэ больш высокае званне — штурмшарфюрар СС. Штабсфельдфебель
Гаўптшарфюрар (ням.: SS-Hauptscharführer). Званне гаўптшарфюрар стала званнем ў СС пасля рэарганізацыі СС, якая адбылася пасля Ночы доўгіх нажоў. Упершыню гэтае званне было прысвоена ў чэрвені 1934, калі яно змяніла старое званне обертрупфюрар, якое ўжывалася ў СА.У Агульных СС гаўптшарфюрар было малодшым званнем, якое ішло адразу пасля ўнтэрштурмфюрара СС.

У войсках СС гаўптшарфюрар было другім па старшынстве пасля штурмшарфюрара званнем унтэр-афіцэраў.

Існавала таксама пасада штабсшарфюрар, якая адпавядала па сваім крузе абавязкаў пасадзе ротнага або батальённага старшыні савецкай арміі. У СС званне гаўптшарфюрар прысвойвалася звычайна выконваючаму абавязкі старшыні ў роце СС, камандзіру трэцяга (часам і другога) узвода ў роце, або было званнем, якое выкарыстоўвалася для асабовага складу ўнтэр-афіцэрскага рангу, які служыў у штабах СС або службах бяспекі (такіх як гестапа і СД). Званне гаўптшарфюрар таксама часта выкарыстоўвалася для персаналу канцэнтрацыйных лагераў і асабістага складу айнзатцгруп.

Оберфельдфебель
Штандартэноберюнкер СС (ням.: SS-Standartenoberjunker) Оберфенрых
Обершарфюрар (ням.: SS-Oberscharführer). Пасля Ночы доўгіх нажоў званне обершарфюрар СС падвысілі і яно стала роўнае званню трупфюрар СА. Пятліца для эсэсаўскага звання была зменена, і на ёй стала два серабрыстых квадраты, у адрозненне ад аднаго квадрата са срэбнай стужкай, як у СА. Званне трупфюрар СС было заменена на обершарфюрар СС. У войсках СС обершарфюрары выконвалі абавязкі камандзіраў трэціх (і часам — другіх) узводаў пяхотных, сапёрных і іншых рот, ротных старшынь. У танкавых часцях обершарфюрары часта былі камандзірамі танкаў. Фельдфебель
Штандартэнюнкер СС (ням.: SS-Standartenjunker) Фаненюнкер-Фельдфебель
Шарфюрар (ням.: SS-Scharführer). У 1934 пры рэарганізацыі структуры званняў СС, якая адбылася пасля Ночы доўгіх нажоў, старое званне шарфюрар СС стала называцца унтэршарфюрар СС, а шарфюрар СС стаў адпавядаць званню обершарфюрар СА. У войсках СС шарфюрар, як правіла, займаў пасаду камандзіра аддзялення (разліку, танка), альбо намесніка камандзіра ўзвода (камандзіра штабнога аддзялення). Унтэр-фельдфебель
Оберюнкер СС (ням.: SS-Oberjunker) Фенрых
Унтэршарфюрар CC (ням.: SS-Unterscharführer)

У войсках СС званне унтэршарфюрар было адным са званняў малодшага каманднага саставу ўзроўню роты і ўзвода. Званне было таксама роўна першаму кандыдацкаму званню ў афіцэры войскаў СС — юнкер СС. Патрабаванні да баявых унтэр-афіцэраў былі вышэй, чым да ўнтэршарфюрараў агульных СС
Унтэр-афіцэр
Юнкер СС (ням.: SS-Junker)

Першапачаткова юнкеры прыраўноўваліся паводле прававога становішча да шарфюрараў СА, затым — да унтэршарфюрараў СС.
Фаненюнкер-Унтэр-афіцэр
Радавыя
Адпаведнага няма Штабс-яфрэйтар
Ротэнфюрар (ням.: SS-Rottenführer). У Гітлерюгенд таксама існавала званне ротэнфюрара.</ Small>

У Люфтвафэ існавала пасада ротэнфюрара — камандзіра пары (вядучага) у знішчальнай і штурмавой авіяцыі.

Обер-яфрэйтар

Штурман (ням.: SS-Sturmmann). Званне штурман прысвойвалася пасля службы ў шэрагах СА ад 6 месяцаў да 1 года пры наяўнасці базавых ведаў і здольнасцяў. Штурман з’яўляўся старэйшым над званнем ман, за выключэннем СС, дзе ў 1941 годзе было асобна ўведзена званне Оберман, а ў войсках СС — званне обершутцэ. Яфрэйтар
Обершутцэ СС (ням.: SS-Oberschütze). Обер-салдат
Ман СС (ням.: SS-Mann). У 1938 годзе, у сувязі з павелічэннем войскаў СС, званне ман было заменена на воінскае званне Шутц (стралок) СС (ням.: SS-Schütze), але ў агульных СС захавалася званне ман. Салдат, шутцэ, грэнадзёр.


Пятліца анвертэра Агульных СС
Кандыдат (ням.: SS-Anwärter)

Кандыдат да ўступлення ў войскі СС да пачатку працэсу трэніроўкі і падрыхтоўкі. З пачаткам трэніроўкі анвертэру аўтаматычна прысвойвалася званне Шутцэ.
Адпаведнага няма
СС-Бевербер прэтэндэнт (ням.: SS-Bewerber) Валанцёр вермахта

Каляровае кадзіраванне роду войскаў

Колеры родаў войскаў (ням.: Waffenfarben) у нямецкіх узброеных сілах прытрымлівалісь гістарычнай традыцыі. У войсках СС гэтая традыцыя ў асноўным захоўвалася.

У табліцы паказаны колеры знакаў адрознення войскаў СС у 1935—1945 гадах.

Род войскаў Колер Прыклад Заўвага
Генералітэт, таксама штаб і апарат рэйхсфюрара СС Шэры Пагон оберстгрупенфюрара і генерал-палкоўніка Вафен-СС

Пяхота, у тым ліку матарызаваная і панцэргрэнадзёры

Белы Сцяг 40-га палка панцэргрэнадзёрскага
Пагон оберфюрара (Штандартэнфюрара) вафен-СС

Артылерыя, у тым ліку штурмавая самаходная і зенітная

Пунсовы Вымпел артылерыі лейбштандарта СС «Адольф Гітлер»
Пагон оберштурмбанфюрара вафен-СС
Ветэрынарная служба Кармінавы
Трыбунал і пракуратура Бардовы
Ваенна-геалагічная служба Светла-ружовы
Аўтамабільны транспарт Ружовы (колер ласося)
Бранетанкавыя войскі, у тым ліку знішчальнікі танкаў Ружовы Пагон шарфюрара-танкіста войскаў СС
Падраздзяленні сувязі, ваенныя карэспандэнты, роты прапаганды Цытрынава-жоўты Пагон обершарфюрара вафен-СС
Кавалерыя; матарызаваныя (1942—1945) і танкавыя разведвальныя падраздзяленні; часці з кавалерыйскім мінулым Залаты Пагон оберштурмфюрар вафен-СС
Палявая жандармерыя і спецыяльныя службы Аранжавы Пагон унтэршарфюрара вафен-СС
Разведвальныя падраздзялення (1938—1942) Светла-карычневы Пагон гаўптштурмфюрара вафен-СС
* Атрады «Мёртвая галава»



* Персанал канцлагераў
Бледна-карычневы Пагон гаўптшарфюрара канцлагераў
Служба бяспекі Атрутна-зялёны Пагон штурмшарфюрара СД
Горныя войскі Зялёны Пагон унтэрштурмфюрара вафен-СС
Зондэрфюрары і асабісты склад рэзервовых падраздзяленняў Цёмна-зялёны Пагон Оберштурмфюрара вафен-СС
Падраздзяленні забеспячэння і перавозак, палявая пошта Блакітны
Пагон гаўптштурмфюрара вафен-СС
Кіраванне Сіні Пагон гаўптштурмфюрара вафен-СС
Санітарная служба Валошкавы Пагон штандартэнфюрара вафен-СС
Інжынерныя войскі Чорны
Пагон штандартэнфюрара вафен-СС

Пятліцы вышэйшага каманднага складу да 1942 года

Шыфроўкі на пагонах[2]

На пагонах салдат і ўнтэр-афіцэраў была шыфроўка з алюмінія, на афіцэрскіх з пазалочанага. Шыфроўкі былі распаўсюджаныя да 1943 года, аднак аднавіліся з 1944 года. Шыфроўкі на пагонах дубліраваліся на нарукаўных нашыўках[3].

Род войскаў Тлумачэнні
Генералітэт, таксама штаб і апарат рэйхсфюрара СС KA — Акадэмія Генеральнага штаба

NA — Вярхоўнае камандаванне Вермахта і Генеральны штаб сухапутных сіл

Пяхота, у тым ліку матарызаваная і панцэргрэнадзёры Арабскія лічбы — нумар пяхотнага палка

Рымскія лічбы — штаб арміі

Нумар ваеннага акругі рымскімі лічбамі — пяхотныя школы першапачатковага навучання

D — штаб пяхотнай дывізіі

FI — супрацьпаветраная абарона

G + нумар — штаб групы армій

G і D — дывізія Вялікая Германія

GW — мінамётныя падраздзяленні

K + нумар — пяхотныя часткі матацыклетныя

KS — афіцэрскае пяхотнае вучылішча

L — навучальны пяхотны полк

М + нумар — пяхотныя кулямётныя роты

S (готыка) — пяхотныя школы

SS — вайсковыя спартыўныя школы

US + першая літара назвы горада — унтэр-афіцэрскія пяхотныя школы

V — картаграфічныя і тапаграфічныя часці

W — гарнізонныя батальёны Вены

W + нумар — служба ракрутскага набору ваенных акругаў

WB — органы ваеннага кіравання

Бранетанкавыя войскі, у тым ліку знішчальнікі танкаў Арабскія лічбы — нумар танкавай часці

Рымскія лічбы — штаб танкавай арміі

D + нумар — штаб танкавай дывізіі

J — механізаваныя часці

K + нумар — матацыклетныя падраздзяленні

KS + першая літара назвы горада — афіцэрскае танкавае вучылішча

L — навучальныя танкавыя часці

MS — школа матарызацыі

P + нумар — супрацьтанкавыя падраздзяленні

S (готыка) — танкавыя школы

Артылерыя, у тым ліку штурмавая самаходная і зенітная Арабскія лічбы — нумар артылерыйскай часці

B + нумар — артылерыйская назіральная часць

BL — навучальныя артылерыйскія назіральныя часці

L — навучальны артылерыйскі полк

S (готыка) — артылерыйская школа

R + нумар — артылерыйская разведка

US + першая літара назвы горада — унтэр-афіцэрскія артылерыйскія школы

VH або VK — артылерыйскія палігоны ў Хілелебене і Кумерсдорфе

Інжынерныя войскі Арабскія лічбы — нумар інжынерна-сапёрнага батальёна

FP + нумар — крэпасныя сапёрныя батальёны

E — чыгуначныя сапёрныя батальёны

L і ніжэй I або II — інжынерна-навучальныя батальёны

L чорнага колеру з белай сярэдзінай — інжынерныя навучальныя чыгуначныя часці

S (готыка) — інжынерныя школы

S белага колеру — чыгуначна-інжынерныя школы

US + першая літара назвы горада — унтэр-афіцэрскія інжынерныя школы

Кавалерыя і разведвальныя часці Арабскія лічбы — нумар кавалерыйскай часці

Рымскія лічбы — нумар акруговай кавалерыйскай школы

A + нумар — разведвальныя часці

D + нумар — штаб кавалерыйскай дывізіі

R + нумар — матацыклетныя часці

RS — кавалерыйскія школы

Горныя войскі Арабскія лічбы — нумар горна-егерскага палка

D + нумар — штаб горна-егерскай дывізіі

S (готыка) -горна-егерскія школы

Падраздзяленні забеспячэння і перавозак, палявая пошта Арабскія лічбы — нумар аўтатранспартнай часці

L — вучэбная аўтамабільная часць

Падраздзяленні сувязі Арабскія лічбы — нумар часці сувязі

S — аўтамабільная школа

Fp + нумар — крэпасная часць сувязі

S (готыка) — школа сувязі

US + першая літара назвы горада — унтэр-афіцэрскія школы сувязі

Ветэрынарная служба A — вайсковая ветэрынарная служба

L — ветэрынарныя навучальныя часці і лабараторыі

Зноскі

  1. Bundesarchiv: Slg. Schum./v. 432, Bd. 2
  2. Знаки различия вермахта. Праверана 3 студзеня 2017.
  3. О. П. Курылев. Вооружённые силы Германии 1933-1945. М.: Астрель Аст, 2007. — С. 26—28. — 555 с.

Літаратура

  • Adolf Schlicht, John R. Angolia. Die deutsche Wehrmacht, Uniformierung und Ausrüstung 1933—1945
    • Vol. 1: Das Heer (ISBN 3613013908), Motorbuch Verlag, Stuttgart 1992
    • Vol. 3: Die Luftwaffe (ISBN 3-613-02001-7), Motorbuch Verlag, Stuttgart 1999
  • Ю.Веремеев. Знаки различия званий Вермахта (Die Wehrmacht) 1935-1945гг. (неопр.). Дата обращения 7 июня 2016. Архивировано 7 июня 2016 года.
  • Ю.Веремеев. Таблицы званий Германского Вермахта (Die Wehrmacht) 1935-45гг. (неопр.). Дата обращения 7 июня 2016. Архивировано 7 июня 2016 года.
  • Cook, Stan and Bender, R. James. Leibstandarte SS Adolf Hitler — Volume One: Uniforms, Organization, & History. San Jose, CA: R. James Bender Publishing, 1994. ISBN 978-0-912138-55-8
  • Hayes, A. SS Uniforms, Insignia and Accoutrements. Schiffer Publishing, Ltd. 2000. ISBN 978-0-7643-0046-2
  • Lumsden, Robin. A Collector’s Guide To: The Allgemeine — SS, Ian Allan Publishing, Inc. 2002. ISBN 0-7110-2905-9
  • Mollo, Andrew. Uniforms of the SS, Collected Edition Vol. 1-6. Motorbooks Intl. 1997. ISBN 978-1-85915-048-1
  • Курылев О. П. Вооруженные силы Германии 1933—1945. M.: Астрель, АСТ, 2007
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.