| ||||
| Дзеянні данаў | ||||
 | ||||
| Gesta Danorum (фрагмент Ангера), аверс першай старонкі | ||||
| Аўтар(ы) | Саксон Граматык | |||
| Дата напісання | XII ст. | |||
| Мова арыгінала | Латынь | |||
| Апісвае | да XII ст. | |||
| Жанр | хроніка | |||
| Аб'ём | 16 тамоў | |||
| Змест | гісторыя Даніі і Паўночнай Еўропы | |||
| Першае выданне | "Danorum Regum heroumque Historiae", Педэрсен, 15/03/1514 | |||
| Манускрыпты | Фрагменты: Ангера, Лассена, Калл-Расмуссена, Плеснера | |||
| Захоўванне | Каралеўская бібліятэка | |||
| Арыгінал | толькі фрагменты | |||
 | ||||
| Электронны тэкст твора | ||||
Дзеянні данаў (лац.: Gesta Danorum) — хроніка дацкага гісторыка XII стагоддзя Саксона Граматыка. Гэта асноўная, найбольш поўная крыніца па гісторыі і міфалогіі сярэдневяковай Даніі.
Складаецца з 16 тамоў, напісаных на латыні. Gesta Danorum апісвае гісторыю Даніі і ў некаторай ступені скандынаўскую гісторыю з самых старажытных часоў да канца XII ст. Акрамя таго Gesta Danorum змяшчае каштоўныя дадзеныя па гісторыі іншых частак Еўропы.
З гісторыі
Арыгінал тэксту Саксона згублены. Захавалася толькі чатыры фрагменты: Фрагмент Ангера, Фрагмент Лассена, Фрагмент Калл-Расмусена і Фрагмент Плеснера. Фрагмент Ангера — самы вялікі і адзіны прызнаны напісаным рукой самога Саксона. Астатнія фрагменты — спісы. Усе захаваныя фрагменты захоўваюцца ў Каралеўскай бібліятэцы Даніі у Капенгагене.
Ужо к XVI стагоддзю тэкст хронікі быў фактычна згублены і вядомы сучаснікам толькі па кароткаму выкладу пад назвай «Compendium Saxonis» ў «Chronica Jutensis» ад 1342. Назва Gesta Danorum была пазначана іменна ў гэтым тэксце. Арыгінальная назва самога Саксона засталася невядомай.
У 1510—1512 гадах Крысціерн Педэрсен, дацкі перакладчык, які жыў у Парыжы, пачаў свае пошукі ўцалелага тэксту «Дзеянні данаў». У рэшце рэшт яму ўдалося знайсці ўцалелы асобнік ў Швецыі ў калекцыі архіепіскапа Лундскага Біргера Гюнерсена. Пры садзейнічанні друкара Ядока Бадыуса «Дзеянні данаў» былі апублікаваны на лацінскай мове 15 сакавіка 1514 года у Францыі ў Парыжы пад назвай «Danorum Regum heroumque Historiae» (Гісторыя каралёў і герояў данаў). Гэта выданне самае першае з вядомых выданняў твора, дзе быў поўнасцю апублікаваны тэкст хронікі.
Выданні
На латыні
- Крысціерн Педэрсен, 1514, Danorum Regum heroumque Historiae
- Іаган Апорынус, 1534, Saxonis Grammatici Danorum Historiae Libri XVI
- Філіп Лоніцэр, 1576, Danica Historia Libris XVI
- Стэфан Іаган Стэфаніус, 1645, Saxonis Grammatici Historiæ Danicæ Libri XVI
- Хрысціян Адольф Клоц, 1771, Saxonis Grammatici Historiae Danicae libri XVI
- Петэр Эразм Мюллер, 1839, Saxonis Grammatici Historia Danica
- Альфрэд Хольдэр, 1886, Saxonis Grammatici Gesta Danorum
- Карстен Фрыс-Енсен, 2005, Gesta Danorum ISBN 978-87-12-04025-5, ISBN 87-12-04025-8
Пераклады на дацкую
- Крысціерн Педэрсен, 1540, тэкст страчаны
- Ён Турсанс, 1555, тэкст страчаны
- Андэрс Сорэнсен Ведэль, 1575, Den Danske Krønicke
- Sejer Schousbölle, 1752, Saxonis Grammatici Historia Danica
- Нікалай Грундтвіг, 1818—1822, Danmarks Krønike af Saxo Grammaticus
- Фредэрык Вінкель Хорн, 1898, Saxo Grammaticus: Danmarks Krønike
- Ёрген Ольрык, 1908—1912, Sakses Danesaga
- Петэр Зееберг, 2000, Saxos Danmarkshistorie ISBN 87-12-03496-7 (поўны) ISBN 87-12-03534-3 (том 1) ISBN 87-12-03535-1 (том 2)
Пераклады на англійскую
- Олівер Элтан, 1894, The First Nine Books of the Danish History of Saxo Grammaticus
- Пітэр Фішэр and Хільда Эліс Дэвідсан, 1979—1980, Saxo Grammaticus: The History of the Danes
- Эрик Крысціянсен, 1980—1981, Saxo Grammaticus: Danorum regum heroumque historia, books X—XVI
- Уільям Хансен, 1983, Saxo Grammaticus and the life of Hamlet
Іншыя пераклады
- Герман Янцэн, 1900, Saxo Grammaticus. Die ersten neun Bücher der dänischen Geschichte
- Людовіка Кох і Марыя Адэль Чыпола, 1993, Sassone Grammatico: Gesta dei re e degli eroi danesi
- Юкіо Танігуці, 1993, Sakuso Guramatikusu: Denmakujin no jiseki
Пераклады на рускую
- Гімраноў Т. В. «Деяния данов. Книга І», урывак другой кнігі (частка песні пра Б'яркі) (аматарскі пераклад з англійскага і дацкага перакладаў, пераклад паэзіі - рэканструкцыя тэксту, пераклад з англійскай і дацкага падрадкоўнікаў, а таксама з латыні, у шэрагу выпадкаў выкарыстаны старажытнаісландския урыўкі з саг, якія захавалісь)
- Кузняцова Т. І. «Сага о Гамлете (из книги III)» (прафесійны пераклад)
- Раданежскі А. Б. «Деяния данов», поўны прафесійны пераклад з дацкага перакладу. Чакае выдання. Частка перакладу Архівавана 20 верасня 2016.