| Губернатарства Трансністрыя | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| рум.: Transnistria | |||||
|
|||||
| Краіна |
 Каралеўства Румынія |
||||
| Уваходзіць у | |||||
| Адміністрацыйны цэнтр |
Ціраспаль (да 16 кастрычніка 1941) Адэса (пасля 16 кастрычніка 1941) |
||||
| Найбуйнейшы горад | Адэса | ||||
| Інш. буйныя гарады | Ціраспаль, Авідыёпаль, Ачакаў | ||||
| Дата ўтварэння | 19 жніўня 1941 | ||||
| Дата скасавання | красавік 1944 | ||||
| Кіраўнік | Gheorghe Alexianu[d] | ||||
| Насельніцтва |
|
||||
| Плошча |
|
||||
 |
|||||
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |||||
Губернатарства Трансністрыя (рум.: Transnistria), або Заднястроўе — адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка, утвораная румынскімі ўладамі на тэрыторыі часткі акупаваных Вінніцкай, Адэскай, Мікалаеўскай абласцей Украінскай ССР і левабярэжнай часткі Малдаўскай ССР, падчас Другой сусветнай вайны. Сталіца — Адэса. Губернатар — прафесар Георгэ Алексяну. Утворана 19 жніўня 1941 года; дэ-факта ліквідавана савецкімі войскамі 20 сакавіка 1944 года падчас Дняпроўска-Карпацкай стратэгічнай наступальнай аперацыі.[1][2]
Гісторыя
Трансністрыя была ўтворана ў адпаведнасці з нямецка-румынскім дагаворам, падпісаным у Бендэрах 30 жніўня 1941 года. Паводле гэтага дагавора тэрыторыя паміж Паўднёвым Бугам і Днястром, якая ўключае частку Вінніцкай, Адэскай, Мікалаеўскай абласцей Украіны і левабярэжную частку Малдовы, пераходзіла пад юрысдыкцыю і кіраванне Румыніі.
На падставе гэтага дагавора прэм'ер-міністр і кандукэтор Румыніі Іон Антанеску ў 1940—1944 гг. выдаў 19 жніўня 1941 года Дэкрэт № 1 аб ўсталяванні румынскай адміністрацыі ў Трансністрыі[3] з цэнтрам у горадзе Ціраспаль (у сярэдзіне кастрычніка 1941 года, пасля сыходу Чырвонай арміі з Адэсы, сталіца была перанесена туды). Губернатарам быў прызначаны прафесар Георгэ Алексяну.
Мяжа Трансністрыі праходзіла на поўдні па ўзбярэжжы Чорнага мора паміж вусцямі рэк Днестр і Паўднёвы Буг, на захадзе — па рацэ Днестр ад вусця да ўпадзення ў Днестр левага прытоку рэчкі Лядава, на ўсходзе — па рацэ Паўднёвы Буг ад вусця да ўпадзення ў Паўднёвы Буг правага прытоку рэчкі Роў, на поўначы — па рэчках Лядава і Роў да іх вытокаў у Барскім раёне Вінніцкай вобласці.
Гісторыя румынскай акупацыі Трансністрыі завяршылася ў красавіку 1944, калі савецкая армія цалкам вызваліла тэрыторыю паміж Днястром і Паўднёвым Бугам ад румынскіх і нямецкіх войскаў.
Гл. таксама
- Румынія ў Другой сусветнай вайне
- Малдова ў Вялікай Айчыннай вайне
- Губернатарства Букавіна
- Губернатарства Бесарабія
Заўвагі
- ↑ Alexander Dallin. Odessa, 1941—1944: A Case Study of Soviet Territory Under Foreign Rule. Chapter II. Transnistria: Theory and Practice. Архівавана 27 ліпеня 2011.
- ↑ Dennis Deletant. Antonescu şi Transnistria Архівавана 2 сакавіка 2008.
- ↑ Дэкрэт І. Антанеску аб ўсталяванне румынскай адміністрацыі ў Трансністрыі(недаступная спасылка)
Літаратура
- Dallin A. Odessa, 1941-1944: A Case Study of Soviet Territory Under Foreign Rule. — Iasi-Oxford-Portland, 1998. — 296 с. — (Romanian Historical Studies). — ISBN 9739839118. Архівавана 28 верасня 2007.
Спасылкі
- Некаторыя матэрыялы па гісторыі Трансністрыі на сайце «Адэса ад А да Я»
- Артыкул «Трансністрыя» у Электроннай яўрэйскай энцыклапедыі