Генрых II Язаміргот | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
ням.: Heinrich II Jasomirgott | |||||||
| |||||||
|
|||||||
Папярэднік | Леапольд IV Шчодры | ||||||
Пераемнік | Тытул скасаваны | ||||||
|
|||||||
Папярэднік | Тытул створаны | ||||||
Пераемнік | Леапольд V | ||||||
|
|||||||
Папярэднік | Леапольд I | ||||||
Пераемнік | Генрых XI Леў | ||||||
|
|||||||
Папярэднік | Вільгельм фон Орламюндэ | ||||||
Пераемнік | Герман III Штахлекскі | ||||||
|
|||||||
Нараджэнне | 1107 | ||||||
Смерць |
13 студзеня 1177 |
||||||
Месца пахавання | |||||||
Род | Бабенбергі | ||||||
Бацька | Леапольд III Святы | ||||||
Маці | Агнэса Нямецкая[d] | ||||||
Жонка | Гертруда Саксонская[1] і Феадора Камніна[d][1] | ||||||
Дзеці | Леапольд V, Агнэс Аўстрыйская[d], Генрых Старэйшы[d][2] і Рычард Бабенбергскі[d] | ||||||
Дзейнасць | суверэн | ||||||
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Генрых II Язаміргот (ням.: Heinrich II Jasomirgott; 1107 — 13 студзеня 1177) — маркграф Аўстрыі ў 1141—1156 гадах, герцаг Аўстрыі з 1156 года, пфальцграф Рэйнскі пад імем Генрых IV у 1140—1141 гадах, герцаг Баварыі пад імем Генрых XI у 1141—1156 гадах з дынастыі Бабенбергаў, сын Леапольда III Святога і дачкі імператара Генрыха IV Агнэсы.
Паходжанне мянушкі Генрыха II — Язаміргот (Jasomirgott) — не зусім ясна. Паводле адной тэорыі, яно ўзыходзіць да арабскай мове і звязана з удзелам герцага ў крыжовым паходзе. Паводле іншай версіі, яно ўяўляе сабой скарочаную фразу Ja so mir Gott helfe (калі б Бог мне дапамог). Магчыма, што яно славянскага (славенскага) паходжання і азначае «Я за мір» (Ja za mir). (ArtGam, Ober)
Біяграфія
У 1140 годзе ён стаў пфальцграфам Рэйнскім, аднак, пасля нечаканай смерці старэйшага брата Леапольда IV у 1141 годзе, вярнуўся ў Баварыю.
Атрымаўшы ў спадчыну ад свайго брата канфлікт з Вельфамі за баварскі прастол, Генрых II быў вымушаны ў пачатку свайго кіравання абараняць свае ўладанні ад войскаў Вельфаў і душыць паўстанні іх прыхільнікаў у Баварыі.
У 1147 годзе ў Аўстрыю ўварваліся венгерская армія, якая, аднак, была разбіта Генрыхам II у бітве на рацэ Лейта.
Атрымаўшы перамогу над венграмі, герцаг адправіўся ў крыжовы паход, падчас якога ажаніўся з візантыйскай прынцэсай Феадоры Камнін.
Пасля вяртання ў Баварыю зноў разгарэлася вайна з Вельфамі. Становішча ўскладнілася ў 1152 годзе, пасля ўзыходжання на прастол Свяшчэннай Рымскай імперыі Фрыдрыха I, які імкнуўся да мірнага вырашэння канфлікту паміж Вельфамі і Бабенбергамі для кансалідацыі сіл імперыі з мэтай заваявання Італіі.
У 1156 годзе імператар Фрыдрых I перадаў Баварыю главе дому Вельфаў Генрыху Льву, а ў якасці кампенсацыі Генрыху II выдаў асобы патэнт аб аўстрыйскіх ўладаннях Бабенбергаў, вядомы пад назвай Privilegium Minus. Гэтым дакументам Аўстрыя ўзводзілася ў ранг герцагства, абвяшчалася яе поўная незалежнасць ад Баварыі і ўсталёўвалася права атрымання ў спадчыну аўстрыйскага прастола дынастыяй Бабенбергаў як па мужчынскай, так і па жаночай лініі, а таксама магчымасць прызначэння герцагам свайго пераемніка (адзінае ў сваім родзе права сярод усіх нямецкіх княстваў). Такім чынам была закладзена аснова новай аўстрыйскай дзяржаўнасці і створаны перадумовы для пашырэння самастойнасці Аўстрыі.
У канцы свайго кіравання Генрых II удзельнічаў у паходах імператара Фрыдрыха I супраць італьянскіх гарадоў і мяцежных нямецкіх князёў. У 1166 годзе герцаг вёў ад імя імператара перамовы з Візантыяй.
На рэгіянальнай арэне Генрых II супрацоўнічаў з Карынтыяй супраць кааліцыі Чэхіі, Венгрыі і Штырыі. Нягледзячы на паспяховае ўварванне ў Штырыю, у 1176 годзе чэшска-венгерскія войскі атрымалі верх над аўстрыйцамі і разарылі даліну Дуная.
У 1145 годзе Генрых II перанёс сталіцу Аўстрыі ў Вену. З яго кіравання пачалося бурнае развіццё гэтага горада. У 1147 годзе было скончана будаўніцтва сабора Святога Стэфана ў Вене, які да цяперашняга часу застаецца адной з галоўных славутасцей сталіцы.
Шлюб і дзеці
1-я жонка: з 1142 Гертруда Суплінбургская (1115—1143), дачка Лотара II, імператара Свяшчэннай Рымскай імперыі. Дзеці:
- Рыхарда (1143—1200), у шлюбе з Генрыхам V, ландграфам Штэфлінга
2-я жонка: з 1148 Феадора Камніна (пам. 1183), пляменніца Мануіла I, імператара Візантыі. Дзеці:
- Леапольд V (1157—1194), герцаг Аўстрыі з 1177, герцаг Штырыі з 1192
- Генрых Старэйшы (1158—1223), 1-ы герцаг Мёдлінг, у шлюбе (1177) з Рыхезай Чэшскай, дачкой Уладзіслава II, караля Чэхіі
- Агнэс (1154—1182), у шлюбе з 1168 з Іштванам III, каралём Венгрыі, у другім шлюбе з Германам, герцагам Карынтыі
Зноскі
- 1 2 (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.
- ↑ Lundy D. R. The Peerage
Літаратура
- Генрих Язомиргот // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.