Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч
Фотапартрэт Вінцэнта Дуніна-Марцінкевіча, 1860—1861 гг. Фатограф Станіслаў Антон Прушынскі.
Асабістыя звесткі
Імя пры нараджэнні	польск.: Wincenty Marcinkiewicz
Дата нараджэння	23 студзеня (4 лютага) 1808
Месца нараджэння	Панюшкавічы, Бабруйскі павет, Мінская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	17 (29) снежня 1884 (76 гадоў)
Месца смерці	Люцiнка, Пяршайскі сельсавет, Беларусь
Пахаванне	Валожынскі раён
Грамадзянства	Расійская імперыя
Бацька	Ян Дунін-Марцінкевіч[d]
Дзеці	Каміла Марцінкевіч
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	мовазнавец, драматург, паэт, перакладчык, пісьменнік
Жанр	сатыра
Мова твораў	беларуская і польская
Дэбют	«Сялянка»
Творы ў Вікікрыніцах
Медыяфайлы на Вікісховішчы
Цытаты ў Вікіцытатніку

Вінцэ́нт-Яку́б Ду́нін-Марцінке́віч, у расійскай традыцыі Вікенцій Іванавіч Ду́нін-Марцінке́віч, у беларускай традыцыі пач. XX ст. Вінцук Дунін-Марцінкевіч (4 лютага 1808, фальварак Панюшкавічы, Бабруйскі павет, цяпер Бабруйскі раён Беларусі — 29 снежня 1884, Люцынка, Мінскі павет, цяпер Валожынскі раён Мінскай вобласці; Псеўданім: Войт Навум, Навум Прыгаворка) — беларускі паэт , драматург , тэатральны дзеяч. Заснавальнік нацыянальнай драматургіі, тэатра, лічыцца першым класікам новай беларускай літаратуры.

Паходжанне

Радавое дрэва «Дунінаў-Марцінкевічаў», 1832 г. Сапраўднасць звестак на ім аспрэчваецца даследчыкамі.

Належаў да каталіцкага шляхецкага роду Марцінкевічаў гербу «Лебедзь». Прыдомак «Дунін-» Вінцэнт Марцінкевіч дадаў у сталым узросце, да 1832 года не было ніводнага дакумента з прыдомкам. Усе дакументы бацькі, маці і брата маюць толькі прозвішча Марцінкевіч. Упершыню «Дунін-» з’явіўся ў дакументах Мінскага дваранскага сходу, дзе малады Вікенцій даказваў сваё дваранскае паходжанне. Гісторык Зміцер Дрозд лічыць, што бальшыня пададзеных у радаводзе Вінцэнта Дуніна-Марцінкевіча дакументаў — падробкі^[1].

Паводле гербоўнікаў Вінцэнта Дуніна-Марцінкевіча, яго сваякі паходзілі з Даніі. Прыдомак прозвішча польск.: duńczyk — датчанін. Пазней, у паэме «З-над Іслачы, або Лекі на сон», згадваючы сваю асобу ў шэрагу іншых персанажаў твора, ён напіша: «Мой герб такога роду, які налічвае дванаццаць ваяводаў». Але гэта, хутчэй за ўсё, мастацкая фантазія Марцінкевіча.

Доўгі час Дунін-Марцінкевіч памылкова лічыўся пляменнікам мітрапаліта рымска-каталіцкай царквы Расійскай імперыі Станіслава Богуша-Сестранцэвіча. Насамрэч ён не быў з ім у крэўным сваяцтве: пляменніца Сестрэнцэвіча, Людавіка Рыкачэўская, была першай жонкай бацькі Вікенція Марцінкевіча — Яна, а сам Вікенцій быў сынам ад другога шлюбу^[2].

Біяграфія

Творчыя гады

У 1840 годзе сумесна з жонкай Юзэфай Бараноўскай, з якой ажаніўся ў вельмі маладым веку, набыў невялікі маёнтак Люцінка (Люцынка) у Пяршайскай воласці (каля мястэчка Івянец) Мінскага павета і пайшоў з дзяржаўнай службы. У Люцынцы актыўны займаецца творчасцю. Тут разгарнулася яго культурна-асветная, літаратурная і тэатральная дзейнасць і прайшлі ўсе наступныя гады жыцця, тут арганізаваў тэатр. Пры гэтым часта бываў у Мінску ў асяродку дэмакратычнай інтэлігенцыі. У пачатку 1840-х гадоў, паводле некаторых звестак, служыў нейкі час аканомам-кіраўніком у маёнтку Шчаўры Сенненскага павета Магілёўскай губерні ў асвечаных памешчыкаў Рашкоўскіх, з якімі захоўваў прыяцельскія адносіны і пазней^[6].

Дачка Каміла і сын Міраслаў падавалі вялікія надзеі ў дзяцінстве як добрыя выканаўцы на фартэпіяна, Дунін-Марцінкевіч вазіў іх на канцэрты ў Вільню, Кіеў, Варшаву. У 1854 годзе заўдавеў і праз некалькі гадоў ажаніўся зноў — з Марыяй Грушэўскай. Паводле некаторых звестак, у 1850-х гадах быў дэпутатам мінскай дваранскай зборні^[6].

Старонка першага выдання оперы «Сялянка», 1846 г. Дыялогі па-беларуску напісаны лацінкай, як і ўва ўсіх іншых пажыццёвых выданнях Дуніна-Марцінкевіча. У далейшым пісьменнік сутыкнецца з немагчымасцю друку ў Расійскай імперыі праз забарону на лацінскі шрыфт для беларускай мовы (афіцыйна — «беларускай гаворкі»).

У пачатку 1840-х гадоў пачаў пісаць лібрэта. Напісаў тэксты некалькіх аперэт: «Рэкруцкі яўрэйскі набор» (1841), «Спаборніцтва музыкаў», «Чарадзейная вада» (1843). Музыку для іх стварыў Станіслаў Манюшка з удзелам мінскага музыканта Канстанціна Кжыжаноўскага, часткова самога Дуніна-Марцінкевіча. Таксама Дунін-Марцінкевіч сам выканаў адну з галоўных роляў «Рэкруцкага набору». У тыя ж гады стварае камічную оперу «Сялянка» («Ідылія»). У 1846 годзе твор быў выдадзены віленскім выдаўцом Завадскім, ён стаў важным для станаўлення беларускай літаратуры праз тое, што сяляне ў ім гаварылі па-беларуску^[6]. 9 лютага 1852 года опера была пастаўлена ў Мінску, сам Дунін-Марцінкевіч быў кіраўніком пастаноўкі, а таксама выканаў ролю войта Навума Прыгаворкі.

У 1850-я гады Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч жыў пераважна ў Мінску. З ім падтрымлівалі цесныя сувязі бібліёграф Ігнат Легатовіч, мастак Адам Шэмеш, паэт А. Пянькевіч, выдавец Аляксандр Валіцкі, кампазітар Станіслаў Манюшка, калекцыянер Юры Кабылінскі і інш. У гасцях, калі прыязджалі ў Мінск, у яго былі паэты Уладзіслаў Сыракомлля, Адам Плуг, музыкант А. Концкі і г.д. У Мінску выходзяць паэтычныя кнігі: «Гапон» (1855), «Вечарніцы і Апантаны» (1855), «Цікавішся? Прачытай!» (1856), «Дудар беларускі, або Усяго патроху» (1857). Апрача польскамоўных твораў, у зборнікі ўвайшлі таксама і буйныя беларускія творы: паэмы або вершаваныя аповесці і апавяданні «Гапон», «Дурны Зміцер, хоць хітры», «Стаўроўскія дзяды», «Купала», «Шчаўроўскія дажынкі», вершы «Павіншаванне войта Навума...», «Верш Навума Прыгаворкі...». У 1857 годзе Дунін-Марцінкевіч напісаў разгорнутую беларускую баладу «Травіца брат-сястрыца», цыкл вершаваных аповесцей «Быліцы, расказы Навума», але галоўная аповесць цыкла — «Халімон на каранацыі» — не была прапушчана расійскай цэнзурай, і была надрукаваная толькі ў 1945—1946 гады^[6].

Пачынае беларускі пераклад паэмы Адама Міцкевіча «Пан Тадэвуш». У 1859 годзе дзве першыя песні-«быліцы» перакладу былі надрукаваныя і цалкам падрыхтаваныя да выпуску віленскім выдаўцом Сыркіным, але ў выніку не дапушчаныя да выпуску расійскімі ўладамі праз лацінскі шрыфт выдання, які быў забаронены для выданняў па-беларуску ў Расійскай імперыі (афіцыйна — «беларускай гаворкай»)^[6]. Тыраж быў знішчаны, захавалася некалькі экзэмпляраў. Пасля гэтага Дуніну-Марцінкевічу не ўдавалася выдаць беларускія творы, хоць у 1867 годзе ён спрабаваў надрукаваць «Быліцы, расказы Навума» кірыліцай («рускім шрыфтам») у «Віленскім весніку». Да канца жыцця яму ўдалося зрабіць дзве публікацыі на польскай мове, абедзве ў 1861 годзе: кніга «Люцынка, або Шведы на Літве» (Вільня) і публіцыстычны артыкул «Ліст у рэдакцыю «Газэты Польскей», у якім ён тлумачыў мэты сваёй літаратурна-асветніцкай дзейнасці і заклікаў да асветы народа^[6].

Паўстанне і рэакцыя. Апошнія гады

Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч з дачкой Камілай у групе інтэлігенцыі горада Мінска, пачатак 1860-х гг.

Паводле поглядаў быў блізкі да шляхецкіх рэвалюцыянераў (правае крыло «чырвоных»). У 1861 годзе ўдзельнічаў у паездцы Уладзіслава Сыракомлі ў Варшаву, якая мела палітычную афарбоўку. У час паўстання 1863 года паўстанцы мелі падтрымку ў Люцынцы, сам жа пісьменнік у пачатку паўстання знік з дому і расшукваўся ўладамі, якія падазравалі яго ў напісанні беларускіх антыўрадавых выданняў (напрыклад, «Гутаркі старога дзеда»). У кастрычніку 1864 года Вінцэнт-Дунін Марцінкевіч быў арыштаваны ў мястэчку Свір Свянцянскага павета і дастаўлены ў Мінск. Да снежня 1865 года быў зняволены ў мінскай турме. Прамы ўдзел Вінцэнта Дуніна-Марцінкевіча ў паўстанні не быў даказаны, ён быў вызвалены з абавязацельствам жыць бязвыезна ў Люцынцы пад наглядам паліцыі, на яго быў накладзены вялікі штраф. Дачка Каміла за сувязь з паўстанцамі была выслана ў Сібір і з 1863 года адбывала ссылку ў Салікамску. Нагляд паліцыі быў зняты ў 1872—1874 гадах, але ізноў устаноўлены ў 1876 годзе. Прычынай нагляду стала адкрыццё ў Люцынцы без дазволу ўлад невялікай школы, дзе галоўнай настаўніцай была дачка пісьменніка Цэзарына^[7]. Да самай смерці заставаўся пад наглядам паліцыі. Зрэдку бываў у Мінску, на больш далёкія паездкі не атрымліваў дазволу.

Сябры і прыхільнікі (Ян Карловіч, Аляксандр Ельскі) абмяркоўвалі выданне твораў Дуніна-Марцінкевіча за мяжой Расійскай імперыі, аднак звестак пра здзяйсненне гэтых планаў няма. Не маючы магчымасці друкавацца, Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч працягваў творчую дзейнасць. У гэты перыяд ім створаны фарс-вадэвіль «Пінская шляхта» (1866, напісаны на пінскай гаворцы; надрукаваны па-беларуску ў 1918), камедыя «Залёты» (1870, часткова па-беларуску і па-польску; надрукавана ў 1918), паэма «З-над Іслачы, або Лекі на сон» (1868, на польскай мове, надрукавана ў 1984)^[7].

Памёр у Люцынцы, пахаваны непадалёк ва ўрочышчы Тупальшчына.

Творчасць

Старонка першага выдання «Гапона», 1855 г.

Пісаў па-беларуску (пераважна лацінкай) і па-польску. Творчую дзейнасць пачаў з оперных лібрэта. Як драматург і акцёр дэбютаваў у Мінску, паставіўшы аперэту «Рэкруцкі яўрэйскі набор» (1841) і выканаўшы ў ёй адну з галоўных роляў.

Прысылаў свае творы ў газету «Kurier Wilenski» («Виленский вестник»), якую рэдагаваў Адам Ганоры Кіркор. У 1846 годзе ў Вільні надрукаваны яго драматычны твор «Сялянка» («Ідылія»), у якім сяляне гавораць па-беларуску. Опера была пастаўлена ў 1852 на мінскай сцэне створаным ім тэатральным калектывам (паўторна пастаўлена ў Мінску ў 1994). Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч выконваў ролю Навума Прыгаворкі (адсюль яго псеўданім).

Першыя вядомыя паэтычныя творы Дуніна-Марцінкевіча на польскай мове («Малітва на памінальны дзень», «Дзіця і маці», «Вясна») прасякнуты сентыменталізмам і рэлігійнымі матывамі.

У 1850-я гады распрацоўваў новыя жанравыя формы — вершаванае апавяданне і аповесць, баладу, вытрыманыя ў павучальна-дыдактычным духу («Вечарніцы», «Гапон», 1855, «Купала», 1856, «Шчароўскія дажынкі», 1857, «Травіца брат-сястрыца» і «Быліцы, расказы Навума», нап. 1857). У гэтых творах сплавіліся рамантычная цікавасць да народных звычаяў, традыцый і рэалістычнае імкненне перанесці на грунт рэальнага жыцця матывы, вобразы народных легенд, казак, паданняў. У творчасці Вінцэнта Дуніна-Марцінкевіча сфарміраваўся своеасаблівы метад рамантычнага этнаграфізму, які адпавядаў пачатковаму этапу развіцця беларускай літаратуры XIX ст.^[8]

Беларускі пераклад «Пана Тадэвуша» Адама Міцкевіча аўтарства Вінцэнта Дуніна-Марцінкевіча. Выдавецтва «Загляне сонца і ў наша аконца», Санкт-Пецярбург, 1908 г. Выдадзена беларускай лацінкай

Адыход ад сентыментальна-ідылічных форм і жанраў выявіўся ў структуры вершаваных твораў, іх вострай канфліктнасці, імкненні вылучыць на першы план маральна-бытавую праблематыку, у спробах асэнсаваць некаторыя надзённыя з’явы сацыяльна-гістарычнай рэчаіснасці^[8]. У «Стаўроўскіх дзядах» (2-я частка «Вечарніц») побач са звычаёвымі рэаліямі выразна гучаць агульнагуманістычныя і сацыяльныя матывы. Ідэя маральнай чысціні народа выяўлена ў вершаванай аповесці «Купала». З пазіцый народнай этыкі зыходзіў аўтар і ў паэме «Гапон», паказаўшы барацьбу героя за асабістае шчасце, шырыню яго натуры, моцнае пачуццё чалавечай годнасці. У творы адлюстраваны і характэрныя сацыяльна-псіхалагічныя з’явы часу — нарастанне стыхійнага бунту сялян, трагедыя рэкрутчыны, маральны заняпад феадальнага грамадства. Этнаграфічна-бытавая праблематыка вызначальная і для вершаванай аповесці «Шчароўскія дажынкі», вершаванага апавядання «Быліцы, расказы Навума», балады «Травіца брат-сястрыца» і інш. У іх асноўнай матывіроўкай паводзін і ўчынкаў сталі народныя крытэрыі працавітасці і сумленнасці чалавека. Паэтызацыя земляробчай працы, узвышэнне чалавека з народа — сведчанне сувязі творчасці пачынальніка беларускай літаратуры з перадавымі традыцыямі славянскіх літаратур, глыбокага дэмакратызму яго эстэтыкі. У «Быліцах, расказах Навума» п’янства, маральная разбэшчанасць матывуюцца адмоўным уплывам феадальнай культуры.

Ідэя абнаўлення жыцця на больш гуманных, дэмакратычных прынцыпах выразна выяўлена ў «Халімоне на каранацыі»^[8] (напісаны ў 1857, апублікаваны ў 1946). Твор праўдзіва адлюстраваў супярэчнасці ў свядомасці сялянскай масы напярэдадні рэформы 1861 года: нягледзячы на расчараванне спадарожнікаў Халімона пасля каранацыі, у іх усё ж застаецца вера ў «добрага» цара.

У распрацоўцы жанру балады паэт абапіраўся на багатыя традыцыі рамантызму славянскіх літаратур, яе вытокі бачыў у народнай творчасці^[8]. Пра шырыню і плённасць творчых інтарэсаў Дуніна-Марцінкевіча сведчаць яго вершаваныя апавяданні на польскай мове, прысвечаныя актуальным з’явам грамадскага жыцця («Благаславёная сям’я», 1856), гістарычным падзеям («Славяне ў XIX стагоддзі», 1856, «Люцынка, або Шведы на Літве», напісаны ў 1857). Пра арыентацыю на здабыткі Адама Міцкевіча і яго рамантычнай школы сведчаць і творы на польскай мове, і пераклад на беларускую мову «Пана Тадэвуша» (1859), забароненыя царскай цэнзурай (выйшлі толькі 2 «быліцы»).

Старонка рукапісу «Пінскай шляхты»

У 1860-я — 1870-я гады напісаў камедыі «Пінская шляхта» і «Залёты». У камедыі «Пінская шляхта» (аўтарскае вызначэнне: фарс-вадэвіль, напісана ў 1866, апублікавана ў 1918) аўтар выкрывае паразітычную сутнасць царскага чыноўніцтва. Тут многа камедыйна-бытавых сцэн, дзеянне часта суправаджаецца песнямі і танцамі, але вядучыя прынцыпы — сатырычнае выкрыццё «чыноўных п’явак». Высмейваецца каставая абмежаванасць пінскай шляхты. Сатырычная камедыя «Залёты» (напісана ў 1870, апублікавана ў 1918) напісана ў традыцыях двухмоўя і прысвечана праблеме расслаення парэформеннай вёскі. У цэнтры п’есы вобраз вясковага гандляра Антона Сабковіча, асноўныя прынцыпы якога індывідуалізм, цынічны разлік, эгаізм.

Пачаўшы пісаць, ён сутыкнуўся з тымі самымі цяжкасцямі, што і ўсе літаратары гэтага перыяду — адсутнасцю ўнармаванай беларускай мовы (не было слоўнікаў і граматык). Нягледзячы на гэта, ён здолеў выйсці за вузкія дыялектныя межы і зарыентаваўся на агульнанародныя моўныя сродкі (пачаў ужываць формы словаў, якія былі вядомыя ва ўсёй Беларусі). Пры гэтым дыялогі «Пінскай шляхты», напісаныя на мясцовым дыялекце Піншчыны, упершыню былі апублікаваны ўжо ў перакладзе на беларускую літаратурную мову (пераклаў Язэп Лёсік).

Творчае станаўленне Вінцэнта Дуніна-Марцінкевіча складанае. Ён паэтызаваў жыццё і побыт селяніна як носьбіта высокіх маральных і эстэтычных каштоўнасцей, што садзейнічала нараджэнню новых дэмакратычных ідэй у беларускай літаратуры. Вялікая заслуга Дуніна-Марцінкевіча ў развіцці беларускай літаратурнай мовы, сілабічнага вершаскладання, у выпрацоўцы новых жанрава-стылістычных форм (ідылія, вершаванае апавяданне і аповесць, балада, камедыя). Значная частка яго твораў, у тым ліку камедыі, не ўбачылі свету пры жыцці аўтара.

Тэатр Дуніна-Марцінкевіча

Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч арганізаваў тэатральную трупу — першы беларускі тэатр, які ладзіў спектаклі ў 1840—1850-я гады. Тэатр наследаваў народныя традыцыі мастацтва, вызначаўся дэмакратызмам, абуджаў нацыянальную самасвядомасць у гледачоў, пакінуў прыкметны след у гісторыі беларускага сцэнічнага мастацтва, садзейнічаў яго станаўленню і развіццю. Выступаў пераважна ў фальварку Люцынка, а таксама ў Мінску, Бабруйску, Глуску і інш. У 1852 годзе дзейнасць калектыву была забаронена ўладамі, і ён паказваў спектаклі фактычна нелегальна да 1856 года^[9].

Выступленні прымяркоўваліся да свят і ўрачыстасцей. Для гэтага пісьменнік спецыяльна пісаў новую п’есу (большасць не збераглася). У спектаклях ужываліся беларуская, руская, і польская мовы. У Мінску паказаны «Рэкруцкі яўрэйскі набор» (1841) і «Сялянка» («Ідылія», 9 лютага 1852; у ролях Іагана Бенатана і Навума Прыгаворкі раскрыўся яркі камедыйны талент Дуніна-Марцінкевіча).

У трупу (больш за 20 чалавек) уваходзілі Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч, яго дочкі Каміла і Мальвіна, сын Міраслаў, Канстанцін Кжыжаноўскі, Ляўданскі, Лопат, Юры Кабылінскі, Прушынскі і інш. У пастаноўках удзельнічаў хор сялян з Люцынкі, быў аркестр.

Памяць

Помнік Вінцэнту Дунін-Марцінкевічу і Станіславу Манюшку ў Мінску.

Польскі пецярбургскі часопіс «Kraj» («Край») у некралогу Вінцэнта Дуніна-Марцінкевіча напісаў: «Удзячна і сардэчна ўспомняць яго некалі — калі пасталеюць — наступныя беларускія пакаленні».

На пачатку ХХ стагоддзя невялікая кагорта беларусаў-адраджэнцаў адзначыла 25-ю гадавіну смерці пісьменніка. Газета «Наша Ніва» прысвяціла яму асобны нумар. Побач з артыкуламі Рамуальда Зямкевіча «Вінцук Дунін-Марцінкевіч, яго жыццё і літаратурнае значэнне», Альгерда Бульбы «Грамадзянскае становішча В. Дуніна-Марцінкевіча», Ядвігіна Ш. «В. Дунін-Марцінкевіч у практычным жыцці», вершам Янкі Купалы «Памяці Вінцука Марцінкевіча» быў змешчаны рэдакцыйны матэрыял, у якім адзначалася:

Усе культурныя нацыі вельмі шануюць памяць найбольш заслужаных сыноў сваіх і ў гадаўшчыну іх ураджэння, смерці і т.п. успамінаюць іх заслугі. Такія нацыянальныя памінкі маюць вялікую вагу: асвячаюць перад народам жыццё і працу лепшых грамадзян, яны паказваюць моц і сілу ўсяе нацыі, каторая такіх сыноў узгадавала, развіваюць у народзе паважанне да сябе самога, будзяць нацыянальную свядомасць, а разам з гэтым заахвочваюць кожнага да працы для грамадзянства, даводзячы жывым прыкладам, што раней ці пазней родны край ацэніць тую працу павэдлуг справядлівасці.

Прадстаўнікі беларускай дыяспары ў Празе ў час вечарыны, прысвечанай 40-м угодкам з дня смерці В. Дуніна-Марцінкевіча. 1924

Беларуская грамада ў Празе 30 снежня 1924 года правяла юбілейную вечарыну, прысвечаную 40-м угодкам з дня смерці Вінцэнта Дуніна-Марцінкевіча. На магіле пісьменніка ва ўрочышчы Тупальшчына, недалёка ад Люцінкі пастаўлены помнік, а ў самой Люцінцы месца, дзе стаяў яго дом, адзначана мемарыяльным знакам. Мемарыяльная дошка ўстаноўлена і на радзіме пісьменніка, у вёсцы Сычкава Бабруйскага раёна.

Імя Вінцэнта Дунін-Марцінкевіча носяць вуліцы ў Мінску, Бабруйску, Маладзечне, Смалявічах, Івянцы, Пяршаях.

Імя Вінцэнта Дуніна-Марцінкевіча носіць Магілёўскі абласны тэатр драмы і камедыі ў Бабруйску. Міністэрства культуры Беларусі і Беларускі саюз тэатральных дзеячаў (БСТД) заснавалі тэатральную прэмію імя Вінцэнта Дуніна-Марцінкевіча. У Беларусі існуе Міжнародны фестываль нацыянальнай драматургіі, які таксама носіць імя драматурга.

4 лютага 2008 года Нацыянальны банк Беларусі ўвёў у абарачэнне памятныя манеты «В. Дунін-Марцінкевіч. 200 год». Пошта Беларусі ў 2008 годзе выпусціла марку, прысвечаную пісьменніку. 3 верасня 2016 года ў цэнтры Мінска адкрыты помнік кампазітару Станіславу Манюшку і Вінцэнту Дуніну-Марцінкевічу^[10].

Выбраная бібліяграфія

• Hapon: powieść białoruska, z prawdziwego zdarzenia, w języku białoruskiego ludu napisana: ozdobiona 4 rycynami / przez Wincentego Dunin Marcinkiewicza. — Mińsk: nakładem księgarzy mińskich braci Bejlinów, 1855. — 125 с.
• Ciekawyś? Przeczytaj!: trzy powiastki i wierszyk ulotny / przez Wincentego Dunin Marcinkiewicza. — Mińsk: drukiem Jokiela Dworzeca, 1856. — 112 с.
• Dudarz białoruski, czyli Wszystkiego po trosze / przez Wincentego Dunin Marcinkiewicza. — Mińsk: nakładem i drukiem J. Dworca, 1857. — 117 с.
• Wieczarnicy / Wincuka Dunin-Marcinkiewicza. — Pieciarburh: Zahlanie sonce i ŭ naše wakonce, 1909. — 32 c. — (Biełaruskije pieśniary; T. 5).
• Збор твораў у 2 т. (2007-2008).
• Драматычныя творы / Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч. — Мн.: Мастацкая літаратура, 2006. — 124, [2] с.

Зноскі

Літаратура

• Грынчык М. Дунін-Марцінкевіч Вінцэнт / Грынчык М. // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 6: Дадаізм — Застава / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1998. — Т. 6. — С. 260—261. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0106-0 (т. 6).
• Кісялёў Г., Махнач Т. Дунін-Марцінкевіч Вінцэнт // Беларускія пісьменнікі: Біябібліяграфічны слоўнік. У 6 т. / пад рэд. А. І. Мальдзіса. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 1993. — Т. 2. Верабей — Іваноў. — С. 407—415. — 541 с.; іл.. — ISBN 5-85700-075-0.
• Кісялёў Г. Спасцігаючы Дуніна-Марцінкевіча. — Мн., 1988.
• Навуменка І. Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч. — Мн., 1992.
• Рагойша В. Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч // Беларуская літаратура: вучэб. дапам. для 9-га кл. устаноў агул. сярэд. адукацыі з беларус. і рус. мовамі навучання / пад рэд. В. П. Рагойшы. — Мн.: Нац. ін-т адукацыі, 2011. — 320 с. ISBN 978-985-465-898-8
• Янушкевіч Я. Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч // Гісторыя беларускай літаратуры XI—XIX стагоддзяў. У 2 т. Т. 2. Новая літаратура: другая палова XVIII—XIX ст. / НАН Беларусі, Ін-т мовы і літ. імя Я. Коласа і Я. Купалы; навук. рэд. тома У. I. Мархель, В. А. Чамярыцкі. — 2-е выд. — Мінск: Беларус. навука, 2010. — 582 с. ISBN 978-985-08-1167-7.
• Wincenty Dunin-Marcinkiewicz : poeta polsko-białoruski / Józef Gołąbek. — Wilno, 1932.

Гл. таксама

• Паэтычны эпас Вінцэнта Дуніна-Марцінкевіча

Спасылкі