Вільям Мальмсберыйскі
Вітраж з выявай Уільяма ў Мальмсберыйскім манастыры. 1928.
Вітраж з выявай Уільяма ў Мальмсберыйскім манастыры. 1928.
Дата нараджэння 1080-я[1]
Месца нараджэння
Дата смерці не раней за 1142
Месца смерці
Грамадзянства
Род дзейнасці гісторык, пісьменнік, манах
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Уі́льям Малмсберы́йскі (англ.: William of Malmesbury, каля 1090—1143) — англійскі гісторык XII стагоддзя родам з Уілтшыра, Паўднёва-Заходняя Англія.

Біяграфія

Інфармацыі пра жыццё Уільяма захавалася мала. Асноўнай крыніцай біяграфічных даных з’яўляюцца яго ўласныя творы. Дата яго нараджэння вызначаецца прыблізна 1090 годам, падставай для гэтага служыць згадванне ў сачыненні, напісаным на смерць Генрыха I у 1135 годзе, пра тое, што яму сорак гадоў, і ён ужо даўно займаецца гісторыяй. Таксама, сам Уільям у пралогу Трэцяй кнігі «Гісторыі англійскіх каралёў» гаворыць пра сваё нармандскае паходжанне па бацьку і англасаксонскае — па маці.

Выгляд Мальмсберыйскага манастыра ва Уілтшыры, Англія.

У 1105 годзе ён быў аддадзены на навучанне ў Мальмсберыйскі манастыр, Уілтшыр, у якім атрымаў рознабаковую адукацыю, якая ўключала ў сябе заняткі логікай, медыцынай і фізікай. Асаблівую ж увагу Уільям надаваў этыцы і гісторыі. Быўшы на працягу пэўнага перыяду жыцця бібліятэкарам манастыра, ён меў цудоўную магчымасць вывучаць працы старажытных аўтараў і збіраць матэрыялы пра жыццё выдатных дзеячаў англійскай гісторыі, што падштурхнула яго на стварэнне ўласных гістарычных сачыненняў.

Відаць, Уільям правёў усё жыццё ў Мальмсберыйскім манастыры, дзе была напісана большасць яго твораў, за выключэннем невялікага перыяду знаходжання ў манастыры Гластанберы, пра гісторыю якога ў 1139 годзе ім была напісана кніга «Пра старажытнасці Гластанберыйскай царквы».

Памёр ён у 1142 годзе, неўзабаве пасля таго як скончыў пісаць трэцюю кнігу «Новай гісторыі».

Сачыненні

Уільямам Мальмсберыйскім былі напісаны каля двух дзясяткаў гістарычных, агіяграфічных і тэалагічных сачыненняў. Галоўнымі яго працамі з’яўляюцца «Гісторыя англійскіх каралёў» (лац.: «Gesta regum Anglorum») і «Новая гісторыя» (лац.: «Historia novella»).

Першая рэдакцыя «Гісторыі англійскіх каралёў» пабачыла свет у 1125 годзе. Гэта манументальная праца, якая складаецца з пяці кніг, апісвае гісторыю Англіі ад апошніх дзён рымскага валадарства над Брытаніяй да сярэдзіны XII стагоддзя. У сутнасці, гэта сачыненне Уільяма з’яўляецца першым пасля «Царкоўнай гісторыі народа англаў» Беды Вялебнага творам з бесперапынным выкладам гістарычных падзей Англіі ў названы перыяд.

Першая кніга «Гісторыі англійскіх каралёў» змяшчае апісанне падзей, які пачаліся з прыбыцця англасаксаў у Брытанію і заканчваецца кіраваннем Эгберта, які аб’яднаў Гептархію ў адно каралеўства. Другая кніга апісвае перыяд кіравання англасаксонскай дынастыі. Трэцяя кніга прысвечана Вільгельму Заваёўніку. Чацвёртая кніга апавядае пра кіраванне Вільгельма Рудога і падзеі Першага крыжовага паходу. Пятая кніга напісана на фактычным матэрыяле, сучасным Уільяму, і прысвечана кіраванню Генрыха I.

«Новая гісторыя» ў трох кнігах з’яўляецца працягам «Гісторыі англійскіх каралёў». Асноўнай тэмай твора выступае грамадзянская вайна паміж Стэфанам Блуаскім і Мацільдай, дачкой нябожчыка Генрыха I. Пры апісанні гэтых падзей звесткі Уільяма неверагодна дакладныя, бо ён чэрпаў іх непасрэдна ад высокапастаўленых удзельнікаў гэтага канфлікту.

Многія сучасныя спецыялісты сыходзяцца ў тым, што сярод сучасных яму гісторыкаў Уільяма Мальмсберыйскага адрозніваў крытычны падыход да падбору крыніц, яго творы вылучаюцца скрупулёзнасцю ў адсеве недакладнага матэрыялу і імкненнем да аб’ектыўнасці. Апошняе асабліва характэрна выявілася ў «Новай Гісторыі» — неаднаразова называючы Роберта Глостэрскага, галоўнага военачальніка Мацільды ў яе супрацьстаянні са Стэфанам, сваім сябрам і патронам, Уільям, тым не менш, захоўвае нейтральны пункт гледжання.

Таксама для твораў Уільяма характэрна добрая лацінская мова, упрыгожаная шматлікімі вытрымкамі з антычных і сучасных яму аўтараў, прамовамі галоўных гістарычных персанажаў, народнымі паданнямі і прыказкамі. Асноўнае месца ў гістарычным палатне ён адводзіць выдатным асобам, апісанне якіх характарызуецца глыбокім псіхалагічным аналізам і адсутнасцю ідэалізацыі. Гістарычны матэрыял у сачыненнях Уільяма прадстаўлены з высокай ступенню сістэматызацыі і спробамі выявіць аб’ектыўныя прычыны апісаных падзей.

Творы Уільяма Мальмсберыйскага былі годна ацэнены яго сучаснікамі, пра што гаворыць багатая колькасць цытат і спасылак на іх у працах многіх яго калегаў. Дагэтуль «Гісторыя англійскіх каралёў» і «Новая гісторыя», роўна як і іншыя яго творы, уяўляюць значную цікавасць як з пункту гледжання гістарыяграфіі XII стагоддзя, так і ў якасці крыніц па гісторыі Англіі таго часу.

Зноскі

  1. ↑ Deutsche Nationalbibliothek Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 30 сакавіка 2015.
  2. ↑ Deutsche Nationalbibliothek Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 14 жніўня 2015.
  3. ↑ Deutsche Nationalbibliothek Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 31 снежня 2014.
  4. ↑ http://muse.jhu.edu/journals/parergon/v008/8.2.ward.pdf
  5. ↑ http://muse.jhu.edu/journals/essays_in_medieval_studies/v028/28.kynan-wilson.html

Літаратура

  • Средневековая латинская литература IV—IX вв. М. 1970
  • William of Malmesbury: Gesta Regum Anglorum (Deeds of the English Kings), Vol I, Edited and Translated by R. A. B. Mynors, Oxford University Press, 1998. ISBN 0-19-820678-X
  • William of Malmesbury: Gesta Regum Anglorum (Deeds of the English Kings), Volume II: General Introduction and Commentary, R. M. Thomson and M. Winterbottom, Oxford Universitynts' Lives, Edited by M. Winterbottom and R. M. Thomson, Oxford University Press, 2002, ISBN 0-19-820709-3
  • William of Malmesbury: Historia Novella (The Contemporary History), Edited by Edmund King, translated by K. R. Potter, Oxford University Press, 1999, ISBN 0-19-820192-3
  • William of Malmesbury, Chronicle of the Kings of England, Translation by Rev. John Sharpe, 1815. J.A. Giles, editor. London: George Bell and Sons, 1904.
  • William of Malmesbury: The Deeds of the Bishops of England [Gesta Pontificum Anglorum], Translated by David Preest, 2002, ISBN 0-85115-884-6
  • Rodney M Thomson, William of Malmesbury, ISBN 1-84383-030-2

Спасылкі

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.