Вільгельм Дзільтэй
ням.: Wilhelm Dilthey
Дата нараджэння 19 лістапада 1833(1833-11-19)[1][2][…]
Месца нараджэння
Дата смерці 1 кастрычніка 1911(1911-10-01)[1][2][…] (77 гадоў)
Месца смерці
Грамадзянства
Жонка Katharina Dilthey[d]
Дзеці Clara Misch[d][5]
Род дзейнасці філосаф, гісторык, псіхолаг, багаслоў, педагог, сацыёлаг, выкладчык універсітэта, літаратурны крытык, настаўнік
Навуковая сфера філасофія, intellectual history[d] і understanding psychology[d]
Месца працы
Навуковая ступень доктар навук
Альма-матар
Школа/традыцыя філасофія жыцця, герменеўтыка
Кірунак Заходняя Філасофія
Перыяд Філасофія XX стагоддзя
Асноўныя інтарэсы тэорыя літаратуры, інтэлектуальная гісторыя
Аказалі ўплыў І. Кант, Ф. Шлеермахер, Гегель, Дж. С. Міль
Зведалі ўплыў М. Шэлер, К. Ясперс, М. Хайдэгер, Георг Міш, Х. Артэга-і-Гасет, Г. Г. Гадамер, Г. Нуль, Ю. Хабермас
Член у
Узнагароды
Ордэн за заслугі ў мастацтве і навуцы
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Вільгельм Дзільтэй (ням.: Wilhelm Dilthey; 19 лістапада 1833 — 1 кастрычніка 1911) — нямецкі філосаф, псіхолаг, гісторык культуры. Вядучы прадстаўнік філасофіі жыцця, заснавальнік філасофскай герменеўтыкі.

Біяграфія

Вывучаў тэалогію ў Гайдэльбергскім і Берлінскім універсітэтах. Прафесар філасофіі Базельскага ўніверсітэта (1866).

Выказваў ідэю аб узаемасувязі культурных з'яў у грамадстве, якія аб'яднаны ў кожны дадзены гістарычны момант у адзінае, арганічнае цэлае. Лічыў, што ў аснове ўсіх форм культурнай творчасці ляжаць розныя светапогляды, якія ён падзяляў на тры тыпы: натуралізм (пазітывізм), аб'ектыўны ідэалізм (пантэізм), ідэалізм свабоды (тэізм). Прытрымліваўся меркавання аб інтуітыўным спасціжэнні духоўнай цэласнасці асобы і культуры. Разглядаў гісторыю культуры як шэраг твораў «аб'ектыўнага духу», да якога ён адносіў мастацтва, філасофію, рэлігію. Прапанаваў паняцце «навук аб духу».

Аўтар шматлікіх прац па гісторыі заходняй цывілізацыі, нямецкай філасофскай думцы, псіхалогіі: «Уводзіны ў навукі аб духу» (1883), «Ідэя апісальнай і аналітычнай псіхалогіі» (1894), «Узнікненне герменеўтыкі» (1900), «Будова гістарычнага свету ў навуках аб духу» (1910) і інш.

Зноскі

  1. 1 2 Wilhelm Dilthey // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
  2. 1 2 Wilhelm Dilthey // Brockhaus Enzyklopädie Праверана 9 кастрычніка 2017.
  3. 1 2 Brockhaus Enzyklopädie Праверана 19 мая 2021.
  4. 1 2 Encyclopædia Britannica
  5. geni.com — 2006.

Літаратура

  • Культуралогія: Энцыкл. даведнік / Уклад. Э. Дубянецкі — Мн.: БелЭн, 2003. ISBN 985-11-0277-6
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.