Вялікі тэатр
Заснаваны	1783
Месцазнаходжанне	Санкт-Пецярбург
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Вялікі тэатр (Каменны тэатр) — пецярбургскі тэатр, які існаваў у 1784—1886 гадах, з 1886 года — Пецярбургская кансерваторыя. Знаходзіўся на Тэатральнай плошчы. У 1886 годзе будынак Каменнага тэатра быў часткова разабраны і перабудаваны ў сучасны будынак Пецярбургскай кансерваторыі.

Будынак

Будынак неаднаразова перабудоўваўся (першапачаткова глядзельная зала мела тры, пасля пяць ярусаў). У 1835—1838 гадах рэканструявана па праекце архітэктара А. К. Каваса, сцэна пераабсталявана А. А. Ролерам.

Гісторыя

З 1783 года ў тэатры даваліся оперныя, балетныя, а таксама драматычныя (да стварэння ў 1832 годзе Александрынскага тэатра) спектаклі, праводзіліся канцэрты, балі і іншыя забаўляльныя мерапрыемствы. Да сярэдзіны XIX стагоддзя тут выступала імператарская прыдворная трупа.

У тэатры адбыліся прэм’еры опер М. І. Глінкі — «Жыццё за цара» (1836), якая адзначыла нараджэнне новай рускай класічнай оперы, і «Руслан і Людміла» (1842). Ставіліся таксама оперы іншых рускіх кампазітараў; выступалі спевакі Л. С. Сандунова, П. В. Злоў, П. Т. і В. Ф. Рыкалавы, Г. Я. Пятрова, В. А. Пятроў, Леон Лявонаў, Р. Клімоўскі, А. Р. Яфрэмаў, В. А. Шэмаеў, Я. С. і А. І. Вараб’ёвы; танцоўшчыкі І. І. Вальберх, А. П. Глушкоўскі, А. І. Істоміна, Я. І. Коласава і іншыя.

У 1847 годзе на сцэне Вялікага Каменнага тэатра дэбютаваў Марыус Петыпа, які змяніў на пасадзе галоўнага імператарскага балетмайстра іншага французскага харэографа Артура Сен-Леона і звязаў сваё жыццё з рускім балетам на цэлых паўстагоддзя. У іх пастаноўках выступалі на сцэне гэтага тэатра К. О. Вазем, Ц. А. Стуколкін, Караліна Разаці, Л. І. Іванаў, К. І. Канцырава, Н. К. Багданава, М. М. Мураўёва, М. М. Петыпа, Г. І. Прыхунова, М. М. Мадаева, А. Ф. Вяргіна, А. М. Кемерэр.

У 1886 годзе прайшоў апошні спектакль (опера «Кармэн» Ж. Бізэ); усе спектаклі былі перанесены ў будынак Марыінскага тэатра; будынак Вялікага тэатра быў перададзены Рускаму музычнаму таварыству для перабудовы пад кансерваторыю і часткова разабраны і ўвайшоў у новы будынак Кансерваторыі.

Зноскі

Літаратура

• Санкт-Петербург. Петроград. Ленинград: Энциклопедический справочник / Ред. коллегия: Белова Л. Н., Булдаков Г. Н., Дегтярев А. Я. и др. — М.: научное издательство «Большая Российская Энциклопедия». 1992. — 687 с.; ил. ISBN 5-85270-037-1