| Вяз | ||||||||||||||||
 | ||||||||||||||||
| Навуковая класіфікацыя | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||
| Міжнародная навуковая назва | ||||||||||||||||
|
Ulmus L. | ||||||||||||||||
| Сінонімы | ||||||||||||||||
|
Chaetoptelea Liebm.
| ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
Вяз, Лём[3] (Ulmus) — род лістападных дрэў, радзей кустоў сямейства Вязавыя (Ulmaceae).
Батанічнае апісанне
Дрэвы вышынёй да 40 м. Крона шырокацыліндрычная, густая. Лісце нераўнабокае, зубчастае. Кветкі непрыкметныя, у каташках. Плод — крылаты арэшак.
Экалогія
На Беларусі ў дзікай прыродзе 4 віды:[4] вяз гладкі (Ulmus laevis), бераст ці вяз коркавы (Ulmus minor), вяз прысадзісты (Ulmus pumila) і вяз шурпаты (Ulmus scabra) (у Брэсцкай, Гомельскай абласцях); растуць у шыракалістых і мяшаных лясах, асабліва ў поймах рэк. Цвітуць у красавіку-маі. Некалькі відаў інтрадукаваны, з іх вяз прысадзісты вырошчваецца як дэкаратыўная расліна ў садах і парках.
Класіфікацыя
Таксанамія
Род Вяз уваходзіць у сямейства Вязавыя (Ulmaceae) парадку Ружакветныя (Rosales).
| яшчэ 8 сямействаў (па Сістэме APG II) |
||||||||||||
| каля 40 відаў | ||||||||||||
| парадак Ружакветныя | род Вяз | |||||||||||
| аддзел Кветкавыя, ці Пакрытанасенныя | сямейства Вязавыя | |||||||||||
| яшчэ 44 парадкі кветкавых раслін (па Сістэме APG II) |
яшчэ каля 9 родаў | |||||||||||
Віды
Паводле базы данных The Plant List, род уключае 40 відаў[5][6]. У квадратных дужках у канцы радка — спасылка на старонку таксону на сайце GRIN.
- Ulmus alata Michx.
- Ulmus americana L.
- Ulmus bergmanniana C.K.Schneid.
- Ulmus canescens Melville
- Ulmus castaneifolia Hemsl.
- Ulmus changii W.C.Cheng
- Ulmus chenmoui W.C.Cheng
- Ulmus crassifolia Nutt.
- Ulmus davidiana Planch.
- Ulmus densa Litv.
- Ulmus divaricata C.H.Mull.
- Ulmus elliptica K.Koch
- Ulmus elongata L.K.Fu & C.S.Ding
- Ulmus gaussenii W.C.Cheng
- Ulmus glabra Huds.
- Ulmus glaucescens Franch.
- Ulmus harbinensis S.Q.Nie & K.Q.Huang
- Ulmus ×hollandica Mill.
- Ulmus ismaelis Todzia & Panero
- Ulmus laciniata (Trautv.) Mayr
- Ulmus laevis Pall. — Вяз гладкі, ці Вяз звычайны, ці Вяз, ці Габіна, ці Вяз разложысты
- Ulmus lamellosa C.Wang & S.L.Chang
- Ulmus lanceifolia Roxb. ex Wall.
- Ulmus macrocarpa Hance
- Ulmus mexicana (Liebm.) Planch.
- Ulmus mianzhuensis T.P.Yi & Lin Yang
- Ulmus microcarpa L.K.Fu
- Ulmus minor Mill. — Бераст, ці Вяз малы, ці Вяз грабалісты, ці Карагач, ці Вяз ліставаты, ці Вяз палявы, ці Лём, ці Вяз, ці Ільмак
- Ulmus multinervosa C.H.Mull.
- Ulmus parvifolia Jacq.
- Ulmus prunifolia W.C.Cheng & L.K.Fu
- Ulmus pseudopropinqua Wang & Li
- Ulmus pumila L. — Вяз прысадзісты, ці Лём прысадзісты
- Ulmus rubra Muhl.
- Ulmus serotina Sarg.
- Ulmus szechuanica W.P.Fang
- Ulmus thomasii Sarg.
- Ulmus uyematsui Hayata
- Ulmus villosa Brandis ex Gamble
- Ulmus wallichiana Planch.
У базе даных The Plant List, на верасень 2016 года, статус віда Ulmus androssowii Litv. не вызначаны[7].
Значэнне і выкарыстанне
Вяз — каштоўная лясная парода, выкарыстоўваецца на пасадкі ў парках, на жывыя агароджы. Драўніна прыдатная для вырабу мэблі.
Зноскі
- ↑ Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
- ↑ Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
- ↑ Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 135. — 160 с. — 2 350 экз.
- ↑ База Растения Беларуси
- ↑ Ulmus (англ.). The Plant List. Version 1.1. (7 красавіка 2013). Праверана 27 верасня 2016.
- ↑ Ярмоленко А. В. Род 369. Ильм, Вяз или Берест — Ulmus L. // Флора СССР. В 30-ти томах / Главный редактор и редактор тома акад. В. Л. Комаров. — М.—Л.: Издательство Академии Наук СССР, 1936. — Т. V. — С. 360—373. — 762 + XXVI с. — 5 175 экз.
- ↑ Ulmus androssowii (англ.). The Plant List. Version 1.1. (7 красавіка 2013). Праверана 27 верасня 2016.