Вопь
Вопь у раёне горада Ярцава
Вопь у раёне горада Ярцава
Характарыстыка
Даўжыня 158 км
Басейн 3 300 км²
Расход вады 22 м³/с (у вусце)
Вадацёк
Выток Смаленскае ўзвышша
 • Месцазнаходжанне в. Клешніна (Холм-Жыркоўскі раён)
 • Каардынаты 55°36′03″ пн. ш. 33°15′34″ у. д.
Вусце Дняпро
 • Месцазнаходжанне в. Салаўёва (Кардымаўскі раён)
 • Каардынаты 54°55′38″ пн. ш. 32°44′07″ у. д.
Размяшчэнне
Водная сістэма Дняпро → Чорнае мора
Краіна
Рэгіён Смаленская вобласць
Код у ДВР 04010000212105000007710
physical
Вопь
Вопь
physical
выток
выток
вусце
вусце
— выток, — вусце
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Вопь — рака ў Смаленскай вобласці Расіі, правы прыток Дняпра.

Назва

Назва Вопь балцкага паходжання[1]. Узыходзіць да *Up- (або *Ap-), якія звязаныя з літоўскім upė, прускім api «рака».

На ўсходзе старабалцкай тэрыторыі аналагі — назвы прытока Акі ракі Упа, сожскай рэчкі Упіна (*Up-in-). Далей літоўскія рачныя назвы тыпу Upė, Upis, Upius, Upalė, Upėsė, Upyna, Upita[2].

Да індаеўрапейскага *ab- «рака, плынь», ад якога таксама прускае api «рака»[3]. «Звонкія» варыянты *ab- і *ub- захаваліся толькі ў гідраніміі: у назвах дзвінскай ракі Обаль (*Ab-,-l-), возера Абстэрна (*Ab-, -st-, -rn-), прыпяцкай ракі Убарць (*Ub-, -rt-), дзесенскай ракі Убедзь (*Ub-, -d-).

Прыток Вопі рака з аднакарэннай назвай Опісна, як і прыток Упы рака Уперта (*Uperta), паказваюць, як утвараліся вытворныя назвы — з дапамогай пашыральнікаў (-sn-, -rt-). Такі спосаб утварэння вытворных назоўнікаў вядомы ў літоўскай мове: upė «рака» — upėsnis, upėsnas «рачулка; месца ўтоку ракі ў возера; поле, па якім працякае рака». Перакладам вытворных назваў *Упесна і Уперта з’яўляецца назва іншага прытоку Упы ракі Упская.

Для называння рэк у балцкай гідраніміі выкарыстоўвалася і «крынічная» аснова Ak-, ад якой утвораная назва Акі[4], у якую Упа ўцякае, а таксама двухасноўныя назвы тыпу Іслач, Нарач[5]. У яцвягаў з гэтай жа мэтай выкарыстоўвалася аснова *udā «вада, рака», як у двухасноўных гідронімах тыпу Ясельда, Грыўда.

Гідраграфія

Даўжыня 158 км, плошча вадазбору 3300 км². Працякае ў межах Смаленскага ўзвышша: у вярхоўях сярод балот, ніжэй — па шырокай даліне, пакрытай негустымі лясамі або лугамі, часткова забалочанымі. Сярэдні гадавы расход вады ў вусці каля 22 м³/сек. Увесну сплаў лесу. На Вопі — горад Ярцава.

Заўвагі

  1. ↑ В. Н. Топоров, О. Н. Трубачев. Лингвистический анализ гидронимов Верхнего Поднепровья. Москва, 1962. С. 181.
  2. ↑ A. Vanagas. Lietuvių hidronimų etimologinis žodynas. — Vilnius, 1981. — С. 354—355.
  3. ↑ J. Pokorny. Indogermanisches etymologisches Wörterbuch. Bern / München 1959 / 1969. C. 1.
  4. ↑ В. Н. Топоров. Балтийский элемент в гидронимии Поочья. I // Балто-славянские исследования 1986. Москва, 1988. С. 156—157.
  5. ↑ В. Н. Топоров, О. Н. Трубачев. Лингвистический анализ гидронимов Верхнего Поднепровья. Москва, 1962. С. 207.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.