Варонежская антэкліза — дадатная тэктанічная структура на поўдні Рускай пліты з высокім заляганнем дакембрыйскага фундамента.
Ахоплівае тэрыторыю паўднёвага захаду еўрапейскай часткі Расіі, паўночнага ўсходу Украіны (Чарнігаўская вобласць), заходзіць на ўсход Беларусі (Гомельская вобласць). Абмежавана на паўночным захадзе Аршанскай упадзінай і Жлобінскай седлавінай, на паўднёвым захадзе і поўдні Прыпяцка-Данецкім аўлакагенам, на ўсходзе Прыкаспійскай упадзінай і на паўночным усходзе Маскоўскай сінеклізай. Працягнулася з паўночнага захаду на паўднёвы ўсход на 800 км, шырыня 300—400 км.
У скляпеннай частцы паверхня фундамента залягае звычайна на глыбіні 40—250 м, месцамі выходзіць на паверхню зямлі. Паўночна-ўсходнія і ўсходнія схілы спадзістыя, паўднёвыя больш стромкія. Вылучаюцца падпарадкаваныя структуры (напр. Суражскі і Грамяцкі пахаваныя выступы, якія падзелены Клінцоўскім грабенам). Платформавы чахол на крылах складзены з асадкавых парод рыфею і венду (на ўсходзе), дэвону і пярмі — трыясу (на поўдні), мезазою і кайназою.
Варонежская антэкліза сфарміравалася пераважна ў герцынскую складкавасць.
Да антэклізы прымеркаваны жалезныя руды Курскай магнітнай анамаліі.
Літаратура
- Шкуратаў У. Варонежская антэкліза // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 4: Варанецкі — Гальфстрым / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1997. — Т. 4. — 480 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0090-0 (т. 4).