| Вайна і мір | |
|---|---|
| Война и мир | |
 Вокладка выдання 1873 года | |
| Жанр | раман-эпапея |
| Аўтар | Леў Талстой |
| Мова арыгінала | руская |
| Дата напісання | 1863—1869 |
| Дата першай публікацыі | 1865—1869 |
| Выдавецтва | Рускі веснік |
| Месца публікацыі | Расія |
| Папярэдні | The Cossacks[d] |
| Наступны | Ганна Карэніна |
| Персанажы | Natasha Rostova[d], Andrei Nikolayevich Bolkonsky[d], Pierre Bezukhov[d], Hélène Kuragin[d], Nikolai Rostov[d], Fedor Ivanovich Dolokhov[d], Anatole Kuragin[d], Marya Bolkonskaya[d], Sonya Rostova[d], Petya Rostov[d], Boris Drubetskoy[d], Vasily Denisov[d], Elisabeta Karlovna Bolkonskaya[d], Prince Nikolay Bolkonsky[d], Vasili Kuragin[d], Anna Mikhaylovna Drubetskaya[d] і Platon Karataev[d] |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Вайна і мір (руск.: «Война и мир») — раман-эпапея Льва Мікалаевіча Талстога, які апісвае рускае грамадства ў эпоху войнаў супраць Напалеона ў 1805-1812 гадах.
Гісторыя стварэння
Выхаду «Вайны і міра» папярэднічала праца над раманам «Дзекабрысты» (1860—1861), да якога аўтар неаднаразова вяртаўся, але які застаўся няскончаным. А на долю «Вайны і міру» выпаў небывалы поспех. Урывак з рамана пад назвай «1805 год» з’явіўся ў «Рускім весніку» 1865 года; у 1868 годзе выйшлі тры яго часткі, за якімі неўзабаве з’явіліся астатнія дзве[1]. Першыя чатыры тамы «Вайны і міру» хутка разышліся, і спатрэбілася другое выданне, якое і было выпушчана ў кастрычніку 1868 года. Пяты і шосты тамы рамана выйшлі ў адным выданні, надрукаваным ужо павялічаным накладам[2].
«Вайна і мір» стала унікальнай з’явай як у рускай, так і замежнай літаратуры. Гэты твор ўвабраў у сябе ўсю глыбіню і патаемнасць псіхалагічнага рамана з размахам і шматфігурнай эпічнай фрэскі. Пісьменнік, паводле слоў У. Я. Лакшына, звярнуўся «да асаблівага стана народнай свядомасці ў гераічную пару 1812 года, калі людзі з розных слаёў насельніцтва аб’ядналіся ў супраціўленне іншаземнаму нашэсцю», што, у сваю чаргу, «стварыла глебу для эпапеі»[3].
Нацыянальныя рускія рысы аўтар паказаў у «схаванай цеплаце патрыятызму», у агідзе да паказной героікі, у спакойнай веры ў справядлівасць, у сціплай годнасці і мужнасці простых салдат. Ён адлюстраваў вайну Расіі з напалеонаўскімі войскамі як усенародную вайну. Эпічны стыль твору перадаецца праз паўнату і пластычнасць малюнка, разгалінаванасць і перакрыжаванасць лёсаў, непараўнальныя карціны рускай прыроды[3].
У рамане Талстога шырока прадстаўлены самыя розныя слаі грамадства, ад імператараў і каралёў да салдат, усе ўзросты і ўсе тэмпераменты на прасторы валадарання Аляксандра I.
Талстой быў задаволены уласным творам, аднак ужо ў студзені 1871 года ён адправіў Апанасу Фету ліст: «Які я шчаслівы… што пісаць лухту шматслоўную накшталт „Вайны“ я больш ніколі не стану»[4]. Аднак, ці ледзь Талстой перакрсліваў важнасць сваіх папярэдніх тварэнняў. На пытанне Такутомі Рока ў 1906 годзе, які свой твор Талстой любіць больш за ўсё, пісьменнік адказаў: «Раман „Вайна і мір“».
Крыніцы
- ↑ Першы водгук на раман даў ваенны гісторык М. А. Лачынаў, у той час супрацоўнік, а пасля — рэдактар «Рускага інваліда» — «З нагоды апошняга рамана графа Талстога» // Русский инвалид. 1868. № 96 /10 апр./ (Бабаев Э. Г. Лев Толстой и русская журналистика его эпохи. МГУ. М. 1993; С.33,34 ISBN 5-211-02234-3)
- ↑ Гусев Н. Н. 1855 — 1869 1957, с. 676—678, Глава двенадцатая. Л. Н. Толстой в 1863—1869 годах. XVIII.
- 1 2 БСЭ 1977.
- ↑ ПСС, 90 т. 1928—1958, с. 247, Серия третья. Письма. Т. 61.
Літаратура
- Лакшин В. Я. Толстой Лев Николаевич // Большая советская энциклопедия. — 3-е изд. — М.: Сов. энциклопедия, 1977. — Т. 26.
- Гусев Н. Н. Лев Николаевич Толстой. Материалы к биографии с 1855 по 1869 год / Под ред. А. И. Шифмана. — М.: Изд-во АН СССР, 1957. — 720 с.
- Толстой Л. Н. Полное собрание сочинений в 90 томах. — Юбилейное выданне. — М.: Гослитиздат, 1928—1958.