Славутасць
Будынак Рэспубліканскага Палаца піянераў і школьнікаў
53°53′55″ пн. ш. 27°33′52″ у. д.
Краіна	Беларусь
Месцазнаходжанне	Мінск
Архітэктар	Аляксандр Пятровіч Воінаў, Уладзімір Мікалаевіч Вараксін, Любоў Дзмітрыеўна Усава і Эла Пятроўна Левіна
Дата пабудовы	1937 год
Статус	Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 712Г000279
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Рэспубліканскі Палац піянераў і школьнікаў — комплекс будынкаў у Мінску, размешчаных на рагу вуліц Энгельса і вуліцай Кірава (№ 26, 24/16). Будынак прыклад творчага выкарыстання элементаў класіцыстычнай архітэктурнай спадчыны. Цяпер у будынку размяшчаецца Нацыянальны цэнтр мастацкай творчасці дзяцей і моладзі і Беларускі рэспубліканскі тэатр юнага гледача.

Гісторыя

Праект клуба будаўнікоў у Менску, 1932

Пабудаваны ў 1937 годзе (архітэктары А. Воінаў, У. Вараксін). Пры будаўніцтве выкарыстаны фундамент незакончанага клуба будаўнікоў (арх. І. Валадзько, А. Воінаў, А. Крылоў і М. Гіляраў^[1]). Разбураны ў Вялікую Айчынную вайну.

Адноўлены ў 1947—1952 гады (архіт. А. Воінаў, Л. Усава, В. Кулін). На базе відовішчнай групы памяшканняў у 1956 годзе створаны Беларускі рэспубліканскі тэатр юнага гледача імя 50-годдзя камсамола Беларусі (вул. Энгельса, 26; архіт. А. Воінаў, Л. Усава).

У 1962 годзе прыбудаваны новы корпус па вуліцы Кірава (архітэктар Э. Левіна), у якім размешчаны спартыўная і актавая залы, памяшканні для гуртковай работы.

• 
  Будаўніцтва палаца ў кастрычніку 1935
• 
  Завяршэнне будаўніцтва ў ліпені 1936
• 
  1936
• 
  1938

У 2009—2015 гадах была праведзена рэканструкцыя будынка. У час рэканструкцыі побач з асноўным будынкам па лініі фасада ўзвялі чатырохпавярховую прыбудову (вул. Энгельса, 26 к 10), дзе размясціліся бутафорскі, сталярны, слясарны цэхі, швейныя майстэрскія, а таксама рабочыя кабінеты супрацоўнікаў і частка грымёрных пакояў. Ідэя была падказана пасляваенным праектам аднаўлення Палаца піянераў архітэктараў Воінава і Усавай, які прадугледжваў ўзвядзенне новага корпуса ўшчыльную да існага будынка, але не быў рэалізаваны^[2].

Адрэстаўраваны барэльефы на фасадах і ў інтэр’ерах, роспіс столі на тэму дружбы народаў у вялікім фае (ёлачнай зале)^[2].

Архітэктура

План першага паверха

Адзін з рэльефаў на сюжэты піянерскага жыцця. А. Глебаў, 1940

Трохпавярховы будынак Палаца складаецца з двух прылеглых адзін да аднаго аб’ёмаў — відовішчнай і гурткова-клубнай груп памяшканняў, аб’яднаных вестыбюлем. Фасады апрацаваны пад шэры граніт, расчлянёны пілястрамі. У малюнак іх капітэляў была ўведзена піянерская сімволіка (афармленне зменена пры рэканструкцыі). Манументальны шасцікалонны порцік падкрэслівае галоўны ўваход. Закруглены і выступаючы вугал з вестыбюлем клубнай часткі завяршае аб’ёмна-прасторавую кампазіцыю будынка.

Унутраная планіроўка заснавана на анфіладна-калідорнай сістэме. Галоўны вестыбюль быў аформлены скульптурным фрызам з шасцю гарэльефамі на сюжэты піянерскага жыцця (захаваліся толькі 2 фрагменты, якія перанесены на парапеты агароджы другога паверха). У аддзелцы інтэр’ера памяшканняў для работы гурткоў шырока выкарыстаны карнізы, разеткі і іншыя архітэктурна-дэкаратыўныя элементы. У афармленні залаў удзельнічалі скульптар А. Глебаў, мастакі І. Ахрэмчык, І. Давідовіч, У. Стальмашонак і інш.

Плафон «Дружба народаў»

На першым паверсе Палаца размясцілася ігратэка, гурток мяккай цацкі, класы харэаграфіі, скульптурны і харавы, бібліятэка, на другім — выставачная зала, музей гісторыі піянерскай арганізацыі, тэатр лялек, метадычны кабінет, гурток вязання і вышывання. Трэці паверх займаюць харэаграфічная зала, аркестровыя, адміністрацыйныя службы. Харэаграфічную залу ўпрыгожвае маляўнічы плафон на тэму «Дружба народаў» (1964 г., мастакі І. Ахрэмчык, І. Давідовіч; тэмпера). Паўсферычнае скляпенне, у ветразі якога ўпісаны 8 кампазіцый, адгароджана намаляванай балюстрадай. Гэты прыём звязвае ілюзорную прастору з рэальнай, стварае ўражанне глыбіні прасторы, «прарыву» скляпення. Каларыт роспісу цёплы з перавагай жоўтых, чырвоных, зялёных і блакітных таноў.

Зноскі

Літаратура

• 112. Рэспубліканскі Палац піянераў і школьнікаў // Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі / АН БССР. Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору; Рэд. кал.: С. В. Марцэлеў (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ, 1988. — Мінск. — 333 с.: іл. — ISBN 5-85700-006-8.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Будынак Рэспубліканскага Палаца піянераў і школьнікаў