Бораўскі радыус — радыус найбліжэйшай да ядра арбіты электрона атама вадароду ў мадэлі атама, якая была прапанавана Нільсам Борам у 1913 г. і стала прадвесніцай квантавай механікі. У мадэлі электроны рухаюцца па кругавых арбітах вакол ядра, пры гэтым арбіты электронаў могуць размяшчацца толькі на пэўных адлегласцях ад ядра, у залежнасці ад іх энергіі.
Бораўскі радыус мае значэнне 5,2917720859(36)·10−11 м [1] (лічбы ў дужках паказваюць хібнасць у апошніх значных лічбах на ўзроўні 1σ), гэта значыць прыблізна 53 пм або 0,53 Ангстрэма. Гэта значэнне можа быць вылічана ў тэрмінах іншых фізічных канстант
дзе
- — электрычная пастаянная;
- — пастаянная Дзірака
- — маса электрона;
- — элементарны электрычны зарад;
- — скорасць святла;
- — пастаянная тонкай структуры.
Бораўскі радыус часта выкарыстоўваецца ў атамнай фізіцы ў якасці атамнай адзінкі даўжыні. Вызначэнне бораўскага радыуса ўключае не прыведзеную, а звычайную масу электрона і, такім чынам, радыус Бора не дакладна роўны радыусу арбіты электрона ў атаме вадароду. Гэта зроблена для зручнасці: бораўскі радыус у такім выглядзе ўзнікае ва ўраўненнях, якія апісваюць і іншыя атамы, дзе выраз для прыведзенай масы адрозніваецца ад атама вадароду. Калі б вызначэнне бораўскага радыуса ўключала прыведзеную масу вадароду, то ва ўраўненні, якія апісваюць іншыя атамы, неабходна было б уключыць больш складаны выраз.
Парадокс, які не можа вырашыць мадэль Бора, заключаецца ў тым, што, паводле тэорыі Максвела, электрон, які верціцца, пастаянна выпраменьвае энергію і, у рэшце рэшт, павінен зваліцца на ядро, чаго не адбываецца ў рэчаіснасці. Гэтая супярэчнасць была пасля растлумачана квантавай механікай.
Зноскі
- ↑ Сучасная ацэнка згодна з CODATA