Боб
Навуковая класіфікацыя
Міжнародная навуковая назва

Vicia faba L., 1753

Сінонімы
  • Faba bona Medik.
  • Faba equina Medik.
  • Faba faba (L.) House
  • Faba major Desf.
  • Faba minor Roxb.
  • Faba sativa Bernh.
  • Faba vulgaris Moench
  • Orobus faba Brot.
  • Vicia esculenta Salisb.
  • Vicia vulgaris Gray

Сістэматыка
на Віківідах
Выявы
на Вікісховішчы
ITIS  26339
NCBI  3906
EOL  703202
GRIN  t:300661
IPNI  524737-1
TPL  ild-7811

Боб[3][4][5] (Vicia faba) — травяністая расліна сямейства бабовых.

Апісанне

Аднагадовая травяністая расліна вышынёю 1—1,5 м. Корань стрыжнёвы, разгалінаваны, пранікае ў глебу на глыбіню 80—150 см. Лісце без вусікаў. Кветкі белыя ці ружаватыя, сабраныя ў гронкі. Плод — шматнасенны струк.

Плод бобу агароднага

Бывае боб агародны і кармавы. Кармавы боб мае дробнае насенне і развітую вегетатыўную масу. Агародны боб буйнаплодны і буйнанасенны з тоўстымі мясістымі створкамі. Сцябло прамое, не палягае, разгалінаванае каля асновы, голае, чатырохграннае або круглае, вышынёй ад 20 да 180 см і больш. Лісце складанае, заканчваецца вастрыём. Кветкі ў кароткіх гронках, белыя з чорнай плямай і без плямы, пахучыя. Плады — струкі даўжынёй ад 4 да 30 см, змяшчаюць па 3—4 бабіны, сядзяць па 1—4 у лісцевым вузле. Створкі пладоў у маладым узросце зялёныя, мясістыя, у спелым цёмна-бурыя, скурыстыя, голыя або аксаміцістыя, мяккія. Агародны боб мае ў сабе 23—25 % бялку, да 36 % крухмалу, 2 % цукру, 4 % пекцінавых рэчываў, вітаміны А, С, групы В і інш. Цукровыя сарты агароднага бобу з унутранага боку не маюць пергаментнага слоя; у сартоў, якія вырошчваюцца для атрымання недаспелага зерня, ён ёсць.

Распаўсюджанне

Вытворчасць бобу ў свеце

Старажытная кармавая і харчовая (агароднінная) культура. У дзікім стане невядома. Вырошчваюць ва ўсіх краінах умераных паясоў.

Выкарыстанне

Насенне бобу

Па колькасці бялку і каларыйнасці боб пераўзыходзіць многія агародныя расліны. Малады боб спажываюць вараным, у супах і баршчах.

Вараны ў струках боб дапамагае пры лячэнні дызентэрыі і іншых кішачных хвароб, з’яўляецца добрым сродкам ад млоснасці, пры кашлі. Муку з бобу выкарыстоўваюць пры запаленчых працэсах, сумесь мукі з мёдам прыкладаюць да нарываў.[6]

Завораная зялёная маса — добры сідэрат.

Агратэхніка

Боб — холадаўстойлівая, патрабавальная да вільгаці расліна. Расце добра на цяжкіх гліністых глебах, добра ўгноеных, дрэнна на пясчаных і забалочаных участках, кіслыя глебы пад яго непрыдатныя. Лепшыя папярэднікі: бульба, кукуруза, буракі, агуркі.

Высяваюць боб у канцы вясны. Сеюць радамі з міжрадкоўямі 50—60 см з адлегласцю 12—15 см на глыбіню 6—8 см. Часта боб сеюць у радах бульбы або агуркоў, што добра ўплывае на іх ураджайнасць. Да з’яўлення ўсходаў глебу рыхляць граблямі, потым праводзяць міжрадковую апрацоўку, акучваюць, калі расліны дасягнуць вышыні 50—60 см. У час цвіцення і плоданашэння боб трэба добра паліваць. Збіраюць боб у залежнасці ад прызначэння: калі яго спажываюць у ежу цалкам (струкамі), струкі зрываюць, пакуль створкі сакавітыя, а даўжыня зерня не больш 1 см; калі зерне выкарыстоўваецца сырым, боб збіраюць, пакуль насенне ў фазе малочнай спеласці дасягне поўнага для гэтага сорту памеру.

Тэхналогія вырошчвання кармавога бобу такая самая, як агароднага.

Заўвагі

  1. ↑ Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
  2. ↑ Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
  3. ↑ Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 140. — 160 с. — 2 350 экз.
  4. ↑ Federowski M. Lud Bialoruski na Rusi litewskiej. Krakow, I, 1897
  5. ↑ З. Верас. Беларуска-польска-расейска-лацінскі ботанічны слоўнік. — Вільня, Субач 2: Выданне газеты «Голас беларуса», Друкарня С. Бэкэра, 1924.
  6. ↑ Энцыклапедыя сельскага гаспадара. Мн., 1993.

Літаратура

  • Энцыклапедыя сельскага гаспадара. — Мн.: БелЭн, 1993.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.