| Баўгауз | |
|---|---|
 | |
 | |
| Краіна | |
| Тып арганізацыі | архітэктурны стыль, мастацкі кірунак[d], мастацкая школа[d] і сацыяльны інстытут |
| Заснаванне | |
| Дата заснавання | 1919[1] |
| Ліквідацыя | |
| Дата скасавання | 1933[2] |
| Узнагароды | |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
.svg.png.webp){kind=small}
Ба́ўгауз[3] (ням.: Bauhaus; ням.: Staatliche Hochschule für Bau und Gestaltung — Дзяржаўная вышэйшая школа будаўніцтва і формаўтварэння) — мастацкая школа ў Германіі, якая дзейнічала з 1919 па 1933 год і спалучала рамёствы з выяўленчым мастацтвам. Школа праславілася сваім падыходам да дызайну, які спрабаваў аб’яднаць прынцыпы масавай вытворчасці з індывідуальным мастацкім бачаннем і імкнуўся злучыць эстэтыку з штодзённай функцыяй[4].
Баўгауз быў закладзены архітэктарам Вальтэрам Гропіусам у Веймары. Ён грунтаваўся на ідэі стварэння Gesamtkunstwerk (суцэльны мастацкі твор), у якім вынікам былі б аб’яднаныя ўсе віды мастацтва. Пазней стыль Баўгауз стаў адной з самых уплывовых плыняў сучаснага дызайну, мадэрнісцкай архітэктуры і мастацтва, дызайну і архітэктурнай адукацыі[5]. Рух Баўгауз аказаў вялікі ўплыў на будучыню мастацтва, архітэктуры, графічнага дызайну, дызайну інтэр’ераў, прамысловага дызайну і тыпаграфікі[6]. Супрацоўнікамі Баўгауза ў розны час былі такія вядомыя мастакі як Паўль Клее, Васіль Кандзінскі і Ласла Мохай-Надзь.
Школа існавала ў трох гарадах Германіі — Веймары (1919—1925), Дэсау (1925—1932), Берлін (1932—1933) пад кіраўніцтвам трох розных архітэктараў-дырэктараў: Вальтэра Гропіуса (1919—1928), Ханеса Мэера (1928—1930), Людвіга Міса ван дэр Роэ (1930—1933), далей школа была закрытая яе ўласным кіраўніцтвам праз ціск нацысцкага рэжыму ў Германіі, бо яна была выстаўленая нацыстамі як цэнтр камуністычнага інтэлектуалізму. Нягледзячы на закрыццё школы, супрацоўнікі, якія з’ехалі ў эміграцыю, працягвалі распаўсюджваць ідэалістычныя задумы за мяжой[7].
Праз змены гарадоў і кіраўніцтва Баўгауз зазнаваў пастаянныя змены ў складзе, тэхніцы і палітыцы. Напрыклад, керамічны цэх быў закрыты па пераездзе з Веймара ў Дэсау, хоць гэта была важная крыніца прыбытку. Калі Людвіг Міс ван дэр Роэ ўзначаліў школу ў 1930 годзе, ён ператварыў яе ў прыватную школу і не дазволіў наведваць яе прыхільнікам Ханеса Мэера.
Баўгауз абапіраўся на эстэтыку функцыяналізму, адыграў важную ролю ў сцвярджэнні прынцыпаў рацыяналізму ў архітэктуры XX ст. і станаўленні сучаснага мастацкага канструявання[3].
Зноскі
- ↑ Bell A. Encyclopædia Britannica — Encyclopædia Britannica, Inc., 1768.
- ↑ https://www.bauhaus.de/de/das_bauhaus/48_1919_1933/
- 1 2 Беларуская энцыклапедыя 1996, с. 334.
- ↑ Oxford Dictionary of Art and Artists (Oxford: Oxford University Press, 4th edn., 2009), ISBN 0-19-953294-X, pp. 64–66
- ↑ Pevsner, Nikolaus, рэд. (1999). A Dictionary of Architecture and Landscape Architecture (Paperback). Fleming, John; Honour, Hugh (5th ed.). London: Penguin Books. p. 880. ISBN 978-0-14-051323-3.
- ↑ Bauhaus Movement. Rethinking the world Art and Technology – A new Unity.
- ↑ Barnes, Rachel (2001). The 20th-Century art book (Reprinted. ed.). London: Phaidon Press. ISBN 978-0-7148-3542-6.
Літаратура
- Баўгауз // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 2: Аршыца — Беларусцы / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 2. — С. 334. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0061-7 (т. 2).