Аскарыды | |||||||||||||||||||||||||||||
Аскарыда чалавечая (Ascaris lumbricoides) | |||||||||||||||||||||||||||||
Навуковая класіфікацыя | |||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
прамежныя рангі
| |||||||||||||||||||||||||||||
Міжнародная навуковая назва | |||||||||||||||||||||||||||||
Ascarididae | |||||||||||||||||||||||||||||
Роды | |||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
|
Аскары́ды (Ascarididae) — сямейства круглых чарвей, паразіты тонкага кішэчніка чалавека і жывёл.
Буйных чэрві, іх даўжыня можа дасягаць 40 сантыметраў. Паразітуючы ў органах страўнікава-кішачнага тракту, выклікаюць аскарыдоз. Аскарыды могуць выклікаць пашкоджанне сценкі тонкага кішэчніка, яго непраходнасць, перфаратыўны перытаніт, бранхіт, ачаговыя пнеўманіі, крывахарканне, захворванні печані і падстраўнікавай залозы.
Апісанне
Цела (даўжыня 15—40 см) верацёнападобнае. Самкі даўжэйшыя за самцоў. Задні канец у самак роўны, у самцоў закручаны. Рот з трыма (у некаторых відаў яшчэ і з прамежкавымі) губамі.
Асаблівасці біялогіі
Размнажаюцца без прамежкавых гаспадароў. Самка аскарыды за суткі адкладвае да 250 тыс. яец, з іх за 5—20 і больш сутак развіваюцца лічынкі, якія астаюцца ў яйцы. Аптымальпая тэмпература для развіцця яец 24 °С. Калі тэмпература ніжэйшая за 12 ці вышэйшая за 36 °С, развіццё спыняецца, але жыццяздольнасць не траціцца.
3 ежай і вадой яйцы аскарыд, у якіх ёсць інвазійпыя лічынкі, трапляюць у арганізм жывёл і чалавека. У кішэчніку лічынкі вызваляюцца ад покрываў яйца, прасвідроўваюць слізістую абалонку кішак і рухаюцца па крыві праз варотную вену, печань, сэрца да лёгкіх, пранікаюць у бронхі, трахеі, адкашліваюцца ў рот і зноў праглынаюцца. У кішэчвіку ператвараюцца ў дарослых паразітаў, якія праз 2—2,5 мес. пачыпаюць адкладваць яйцы.
Літаратура
- Рачкоўская А. Аскарыды // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 1. Ааліты — Гасцінец / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — 575 с., іл. — 10 000 экз.
Спасылкі
- Аскариды // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.