Арлейка
Морфаметрыя
Вышыня над узроўнем мора 147 м[1]
Даўжыня 1,01 км
Шырыня 0,75 км
Плошча 0,41 км²
Аб’ём 0,00082 км³
Даўжыня берагавой лініі 4 км
Найбольшая глыбіня 2,9 м
Сярэдняя глыбіня 2 м
Гідралогія
Салёнасць 0,1 ‰
Празрыстасць 0,8 м
Басейн
Плошча вадазбору 24 км²
Упадаюць ручай
Выцякаюць пратока
Размяшчэнне
Краіна  Беларусь
Рэгіён Віцебская вобласць
Арлейка (Беларусь)
Арлейка
Арлейка
Арлейка (Віцебская вобласць)
Арлейка
Арлейка
Map

Арле́йка — возера ў Гарадоцкім раёне Віцебскай вобласці ў басейне ракі Лужаснянка каля вёскі Стырыкі.

Назва

Назва балцкага паходжання, адпачатная балцкая форма — Арлея.

Найбліжэйшыя адпаведнікі — назвы верхнедняпроўскай ракі Арлея (на ўсходзе ад смаленскага Кардымава)[2], возера Арлея ля Полацка.

Той жа балцкі гідранімічны корань Arl- у назвах ракі Орлік на Верхнім Павоччы (ад яе назва горада Арол), прускага возера Arle[3].

Далей да гідранімічнага кораня Ar-, які ў назвах Арэса, Аражня (у басейне Пцічы). Ад балцкага *ar-, індаеўрапейскага *ar-, *er- / *or- са значэннем «рухацца»[4].

У назве Арлея балцкі гідранімічны пашыральнік -ej-, як у падняпроўскіх балцкіх гідронімах *Vedēja, *Rupēja[5], літоўскіх Asveja, Roveja[6], у назве возера Асвея. Блізкія яму пашыральнікі -ij-, -uj- у водных назвах тыпу Ілія, Бабруя.

Значэнне назвы Арлея звязанае з рухам вады праз гэтае возера — яно праточнае, у яго ўцякае пратока з возера Плаў і выцякае пратока ў возера Вымна, з якога цячэ рака Лужасна (Лужаснянка).

Гідраграфія

Плошча паверхні возера 0,41 км², даўжыня 1,01 км, найбольшая шырыня 0,75 км. Найбольшая глыбіня 2,9 м.
Вадазбор плошчай 24 км² дробнаўзгорысты. Катлавіна возера тэрмакарставага тыпу. Схілы катлавіны маюць вышыню 2—4 м і складзены з пяскоў. Берагавая лінія звілістая. Берагі возера пясчаныя. Падводная частка катлавіны спадзістая. Уздоўж берагоў дно пясчанае, на глыбіні выслана крэменязёмістым сапрапелем.
Возера эўтрофнае, слабапраточнае. Упадае ручай з возера Плаў і выцякае пратока ў возера Вымна.

У возеры водзяцца шчупак, акунь, плотка, карась, лінь і іншыя віды рыб. На возеры адзначана рэдкая для Беларусі птушка — гогаль звычайны[7].

Заўвагі

  1. ↑ GeoNames — 2005. Праверана 9 ліпеня 2017.
  2. ↑ В. Н. Топоров, О. Н. Трубачев. Лингвистический анализ гидронимов Верхнего Поднепровья. Москва, 1962. С. 176.
  3. ↑ В. Н. Топоров. Балтийский элемент в гидронимии Поочья. I // Балто-славянские исследования 1986. Москва, 1988. С. 166.
  4. ↑ H. Krahe. Unsere ältesten Flussnamen. Wiesbaden, 1964. C. 45-47.
  5. ↑ В. Н. Топоров, О. Н. Трубачев. Лингвистический анализ гидронимов Верхнего Поднепровья. Москва, 1962. С. 165, 178, 195, 206.
  6. ↑ A. Vanagas. Lietuvių hidronimų etimologinis žodynas. — Vilnius, 1981. — С. 49, 280.
  7. ↑ Природа Белоруссии 1989.

Літаратура

  • Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 1. Ааліты — Гасцінец / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — 575 с., іл. — 10 000 экз.
  • Природа Белоруссии: Популярная энциклопедия / Редкол.: И. П. Шамякин (гл. ред.) и др. — 2-е изд. — Мн.: БелСЭ, 1989. — 599 с. — 40 000 экз. — ISBN 5-85700-001-7. (руск.)
  • Республика Беларусь. Атлас охотника и рыболова: Витебская область / Редактор Г. Г. Науменко. — Мн.: РУП «Белкартография», 2010. — С. 23старонак=72. — 10 000 экз. — ISBN 978-985-508-136-5.

Спасылкі

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.