Рэфармацыя
Пратэстантызм
Рэфармацыя
Дактрыны пратэстантызму
Дарэфармацыйныя рухі

Вальдэнсы · Гусіты · Катары · Лоларды

Рэфармісцкія цэрквы

Англіканства · Анабаптызм · Кальвінізм · Лютэранства · Цвінгліянства

Пост-рэфармацыйныя рухі

Адвентызм · Армініянства · Баптызм · Квакеры · Піетызм · Пурытанства · Пяцідзясятніцтва · Харызматызм

«Вялікае абуджэнне»

Рывайвелізм · Метадызм · Евангелізм · Вучні Хрыста

Анабапты́зм (грэч. ἀναβαπτισμός — перахрышчэнне) — хрысціянская пратэстанцкая плынь XVI стагоддзя ў Еўропе, аднак існуе меркаванне, што анабаптызм адрозніваецца ад пратэстанцкага руху[1].

Асноўнай прыкметай руху стаў заклік да паўторнага хрышчэння ў свядомым узросце[2]. Прадстаўнікі радыкальнай часткі анабаптыстаў (многія з якіх прытрымліваліся камуністычнай ідэі агульнасці маёмасці, а некаторыя і супольнасці жанчын) прынялі ўдзел у Сялянскай вайне ў 1524—1525 гадах, утварылі Мюнстэрскую камуну 1534—1535 гадоў, і ў рэшце рэшт былі знішчаны. Другая частка займала больш памяркоўныя пазіцыі, прытрымлівалася пацыфізму (Грэбель, Сіманс, Марпек) або нават супрацоўнічала з мясцовымі ўладамі (Губмайер)[3]. Яна захавалася да цяперашняга часу ў форме суполак менанітаў, гутэрытаў і амішаў. Ідэі ўмераных анабаптыстаў аказалі ўплыў на фарміраванне суполак англійскіх баптыстаў у Нідэрландах у XVI стагоддзі.

Гісторыя

Распаўсюджанне ранніх анабаптыстаў у Цэнтральнай Еўропе

Швейцарыя

Анабаптызм у Швейцарыі пачаўся як адгалінаванне царкоўных рэформ Ульрыха Цвінглі. Яшчэ ў 1522 годзе стала відавочна, што Цвінглі быў на шляху рэформ пропаведзі, калі ён пачаў сумнявацца або крытыкаваць такія каталіцкай практыкі, як дзесяціна, імша і нават хрышчэнне немаўлят. Цвінглі сабраў групу рэфарматараў вакол сабе і з імі займаўся класічнай літаратурай і вывучэннем Святога Пісання. Тым не менш, некаторыя з гэтых маладых людзей пачалі адчуваць, што Цвінглі не досыць хутка рухаўся да радыкальных рэформ. Раскол паміж Цвінглі і яго больш радыкальнымі вучнямі стаў відавочным у кастрычніку 1523 года на дыспуце, які адбыўся ў Цюрыху.

Ціроль

Анабаптызм прыйшоў да Ціроля дзякуючы працам Георга Блаўрака. Як і ў вайне нямецкіх сялян, паўстанне Міхаэля Гайсмайра падрыхтавала глебу, вырабляючы надзею на сацыяльную справядлівасць. Гайсмайр спрабаваў правесці рэлігійныя, палітычныя і эканамічныя рэформы з дапамогай гвалтоўнага сялянскага паўстання, але рух быў здушаны[4].

Маравія

Не зважаючы на тое, што мараўскія анабаптысты з’явіліся ў выніку перасялення сюды вернікаў з іншых абласцей Еўропы, Маравія неўзабаве стала цэнтрам руху анабаптызму, у значнай ступені дзякуючы сваёй большай рэлігійнай памяркоўнасці[5][6]. Ганс Гут быў адным з першых евангелістаў у гэтым раёне, за два гады сваёй дзейнасці ў Маравіі ён вырабіў хрышчэнне большай колькасці новавернікаў, чым усе астатнія анабаптысцкія евангелісты агулам[7].

Крыніцы

  1. ↑ McGrath, William, «Neither Catholic nor Protestant» Архівавана 27 снежня 2016. (PDF), CBC 4 me.
  2. ↑ Адмова Цвінглі прызнаць абавязковасць хрышчэння ў свядомым узросце прывяла да разрыву з анабаптыстамі і стала перадумовай збліжэння з Кальвінам — гл. Wayne Pipkin, Zwingli: the positive values of his eucharistic writings, Leeds, 1986 — ISBN 0-9509817-4-5
  3. ↑ Wayne Pipkin, Scholar, pastor, martyr: the life and ministry of Balthasar Hubmaier (ca. 1480—1528), Prague, Czech Republic: IBTS, 2008
  4. ↑ Hoover 2008, p. 14–66.
  5. ↑ Estep 1963, p. 89.
  6. ↑ Packull 1995, p. 54.
  7. ↑ Dyck 1967, p. 67.

Літаратура

Спасылкі

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.