| Аляксей Дзмітрыевіч Спяранскі | |
|---|---|
| руск.: Алексе́й Дми́триевич Спера́нский | |
| Дата нараджэння | 30 снежня 1887 (11 студзеня 1888) |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 23 ліпеня 1961[1] (73 гады) |
| Месца смерці | |
| Месца пахавання | |
| Грамадзянства | |
| Дзеці | Настасся Аляксееўна Спяранская[d] |
| Род дзейнасці | патолагаанатам |
| Навуковая сфера | паталогія і медыцына |
| Месца працы | |
| Навуковае званне | |
| Альма-матар | |
| Вядомыя вучні | Аляксандр Юліянавіч Бранавіцкі |
| Партыя | |
| Член у |
|
| Прэміі |
 |
| Узнагароды |
  |
Аляксей Дзмітрыевіч Спяра́нскі (30 снежня 1887 (11 студзеня 1888), Уржум, Вяцкая губерня — 23 ліпеня 1961, Масква) — вучоны ў галіне паталагічнай фізіялогіі. Акадэмік Акадэміі навук СССР (1939). Акадэмік Акадэміі медыцынскіх навук СССР (1944).
А. Д. Спяранскі нарадзіўся ў горадзе Уржум Вяцкай губерні (зараз у Кіраўскай вобласці Расіі). У 1911 годзе скончыў Казанскі ўніверсітэт. Падчас Першай сусветнай вайны ваенны ўрач. З 1920 года прафесар кафедры аперацыйнай хірургіі і тапаграфічнай анатоміі ў Іркуцкім універсітэце. У 1923—1928 гадах асістэнт І. П. Паўлава. З 1926 года арганізатар і кіраўнік эксперыментальнага аддзела ў Ленінградскім інстытуце хірургічнай неўрапаталогіі. У 1928—1934 гадах загадчык аддзелам патафізіялогіі ў Ленінградскім інстытуце эксперыментальнай медыцыны. З 1934 года А. Д. Спяранскі ў Маскве, ва Усесаюзным інстытуце эксперыментальнай медыцыны, з 1945 года ў Інстытуце агульнай і эксперыментальнай паталогіі Акадэміі медыцынскіх навук СССР (у 1954 годзе пераўтвораны ў Інстытут нармальнай і паталагічнай фізіялогіі АМН СССР), дырэктар інстытута ў 1945—1954 гадах. З 1954 года загадчык аддзелам агульнай паталогіі.
Навуковая дзейнасць
А. Д. Спяранскаму належаць навуковыя працы па пытаннях трафічнай функцыі нервовай сістэмы ў паталагічных працэсах. Займаўся распрацоўкай праблем этыялогіі працэсаў запалення, інфекцыі, імунітэту, пухліннага росту і інш.
Сярод апублікаваных прац:
- Нервная система в патологии, М. — Л., 1930;
- Элементы построения теории медицины, М. — Л., 1935; Избр. труды, М., 1955.
Узнагароды і прэміі
- Сталінская прэмія (1943)
- Прэмія імя І. П. Паўлава АН СССР (1937)
- 2 ордэны Леніна
- 2 ордэны Працоўнага Чырвонага Сцяга
- медалі.
Зноскі
- 1 2 3 Сперанский Алексей Дмитриевич // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
Літаратура
- Спяранскі Аляксей Дзмітрыевіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 155. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
- Сперанский Алексей Дмитриевич // Большая советская энциклопедия : ([в 30 т.]) / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд.. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. (руск.)
- Сперанский Алексей Дмитриевич // Большая медицинская энциклопедия / Гл. ред. Б. В. Петровский. — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1974—1989. — Т. 1—30.