| Аднадольныя | ||||||||||
| ||||||||||
| Навуковая класіфікацыя | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Міжнародная навуковая назва | ||||||||||
|
Liliopsida Batsch (1802) | ||||||||||
| Парадкі | ||||||||||
| ||||||||||
Аднадольныя, аднасемядольныя, лілеопсіды (Liliopsida) — клас кветкавых раслін, зародак якіх мае адну, у адрозненне ад двухдольных, семядолю.
Апісанне
Пераважна травяністыя расліны. Дравяністыя віды трапляюцца ў тропіках, радзей у субтропіках. У траў сцябло ў таўшчыню не расце.
Каля 20 парадкаў, больш за 60 тыс. відаў. Пашыраны ва ўмераным поясе, складаюць значную частку травастою лугоў, стэпаў, саваннаў. На Беларусі 11 парадкаў: асакакветныя, ароннікакветныя, жабнікакветныя, касачакветныя, лілеякветныя, метлюжкакветныя, наядакветныя, рагозакветныя, сітакветныя, шальнікакветныя, ятрышнікакветныя; больш за 350 відаў.[2] Галоўны кампанент расліннага покрыва балот, лугоў і лясоў. Сярод аднадольных: меч-трава звычайная, пуханос альпійскі, ладдзян трохнадрэзны, асака заліўная, гайнік цёмна-чырвоны, асака Хоста і нш.
Зародак насення мае адну семядолю. Лісце з паралельным або дугавым жылкаваннем, звычайна без чаранка і прылісткаў, з похвамі. Праводзячая сістэма сцябла з многіх асобных праводзячых пучкоў закрытага (без камбію) тыпу, раскіданых на папярочным разрэзе. Кветкі пераважна трохчленныя, радзей чатырох- ці двухчленныя; пылок монакальпатны (з адной разоркай ці порай). Першасны карэньчык рана адмірае, другасная каранёвая сістэма валасніковістая, часта бывае змена падземных парасткаў (карэнішча, клубні, цыбуліны).
Харчовыя, кармавыя, тэхнічныя, дэкаратыўныя, лекавыя і прыпраўныя расліны.
Класіфікацыя
Сістэма Кронквіста
Традыцыйнай класіфікацыяй з'яўляецца сістэма Кронквіста (1981), паводле якой усе аднадольныя былі падзелены на пяць падкласаў з наступнымі парадкамі:
- Алісматыды (Alismatidae)
- Парадак Шальнікакветныя (Alismatales)
- Парадак Жабнікакветныя (Hydrocharitales)
- Парадак Наядакветныя (Najadales)
- Парадак Трыўрыдакветныя (Triuridales)
- Арэцыды (Arecidae)
- Парадак Пальмакветныя (Arecales)
- Парадак Cyclanthales
- Парадак Панданакветныя (Pandanales)
- Парадак Ароннікакветныя (Arales)
- Камелініды (Commelinidae)
- Парадак Камелінакветныя (Commelinales)
- Парадак Eriocaulales
- Парадак Restionales
- Парадак Сітнікакветныя (Juncales)
- Парадак Асакакветныя (Cyperales)
- Парадак Hydatellales
- Парадак Пухоўкакветныя (Typhales)
- Zingiberidae
- Парадак Bromeliales
- Парадак Імбіракветныя (Zingiberales)
- Лілеіды (Liliidae)
- Парадак Лілеякветныя (Liliales)
- Парадак Ятрышнікакветныя (Orchidales)
Зноскі
Літаратура
- Сапегін Л. М. Батаніка. Сістэматыка вышэйшых раслін: вучэбны дапаможнік для студэнтаў устаноў вышэйшай адукацыі па біялагічных спецыяльнасцях. — Гомель: ГДУ, 2012. — 337 с. ISBN 978-985-439-644-6