Адміністрацыйны падзел Расіі — падзел тэрыторыі Расіі на раўнапраўныя суб’екты федэрацыі.

Расія як федэрацыя

Станам на 2023 год у складзе Расійскай Федэрацыі 89[1] раўнапраўных суб’ектаў Федэрацыі розных тыпаў. З іх:

  • 24 рэспублікі
  • 48 абласцей
  • 9 краёў
  • 1 аўтаномная вобласць
  • 4 аўтаномных акругі
  • 3 горада федэральнага падпарадкавання

Аднак, паводле Канстытуцыяй Расійскай Федэрацыі, усе гэтыя суб’екты маюць розныя паўнамоцтвы і прывілеі.

Тыпы суб’ектаў Расійскай Федэрацыі (карта на 2022 год)

Адміністрацыйны падзел Расіі на 2022 год      24 рэспублікі     48 абласцей     9 краёў     1 аўтаномная вобласць     4 аўтаномныя акругі     3 горада федэральнага значэння

Асаблівасці канстытуцыйна-прававога статусу суб’ектаў Расійскай Федэрацыі

У дужках паказаныя артыкулы Канстытуцыі Расійскай Федэрацыі, якія змяшчаюць адпаведныя палажэнні.

Рэспублікі
  • Ахарактарызаваны ў Канстытуцыі Расіі як «дзяржавы» (артыкул 5 п.2);
  • Маюць сваю Канстытуцыю (артыкул 5 п.2);
  • Не могуць уваходзіць у склад іншых суб’ектаў Расійскай Федэрацыі (артыкул 66 п.4);
  • Не могуць уключаць іншыя суб’екты Расійскай Федэрацыі (артыкул 66 п.4);
  • Маюць права ўсталёўваць свае дзяржаўныя мовы (артыкул 68 п.2);
Края і вобласці
  • Маюць свой статут (артыкул 5 п.2);
  • Не могуць уваходзіць у склад іншых суб’ектаў Расійскай Федэрацыі (артыкул 66 п.4);
  • Могуць уключаць аўтаномныя акругі (артыкул 66 п.4);
Гарады федэральнага значэння
  • Маюць свой статут (артыкул 5 п.2);
  • Не могуць уваходзіць у склад іншых суб’ектаў Расійскай Федэрацыі (артыкул 66 п.4);
  • Не могуць уключаць іншыя суб’екты Расійскай Федэрацыі (артыкул 66 п.4);
Аўтаномная вобласць
  • Мае свой статут (артыкул 5 п.2);
  • Уваходзіць у склад Расійскай Федэрацыі ў адзіным ліку (артыкул 5 п.1);
  • Можа быць прыняты федэральны закон аб аўтаномнай вобласці (артыкул 66 п.3);
  • Не можа ўваходзіць у склад іншых суб’ектаў Расійскай Федэрацыі (артыкул 66 п.4);
  • Не можа ўключаць іншыя суб’екты Расійскай Федэрацыі (артыкул 66 п.4);
Аўтаномныя акругі
  • Маюць свой статут (артыкул 5 п.2);
  • Можа быць прыняты федэральны закон аб аўтаномнай акрузе (артыкул 66 п.3);
  • Могуць уваходзіць у склад края, вобласці (артыкул 66 п.4);
  • Не могуць уключаць іншыя суб’екты Расійскай Федэрацыі (артыкул 66 п.4);

Федэральны падзел Расіі станам на 18 сакавіка 2014 года

НумарРэгіён
Суб’ект федэрацыі
Плошча
(км²)
Насельніцтва
9 кастрычніка 2002
ЦэнтрАдміністрацыйны падзел (паводле АКАТП)Муніцыпальныя ўтварэнні
Рэспублікі
01 Адыгея7 600447 000Майкоп7 раёнаў і 2 горада7 муніцыпальных раёнаў, 2 гарадскія акругі
02 Алтай92 600203 000Горна-Алтайск10 раёнаў і 1 горад10 муніцыпальных раёнаў, 1 гарадская акруга
03 Башкартастан143 6004 103 000Уфа54 раёна і 21 горад54 муніцыпальных раёна, 9 гарадскіх акруг
04 Бурація351 300981 000Улан-Удэ21 раён і 2 горада21 муніцыпальны раён, 2 гарадскія акругі
05 Дагестан50 3002 584 000Махачкала41 раён і 10 гарадоў41 муніцыпальны раён і 10 гарадскіх акруг
93 ДНР26 5174 100 000Данецк
06 Інгушэція3 400469 000Магас4 раёна і 4 горадаМежы і статус муніцыпальных утварэнняў не ўсталяваны
07 Кабардзіна-Балкарыя12 500901 000Нальчык9 раёнаў і 4 горада3 гарадскія акругі і 10 муніцыпальных раёнаў
08 Калмыкія76 100292 000Эліста13 раёнаў і 1 горад13 муніцыпальных раёнаў, 1 гарадская акруга
09 Карачаева-Чаркесія14 100440 000Чаркеск8 раёнаў і 2 горада8 муніцыпальных раёнаў, 2 гарадскія акругі
10 Карэлія172 400717 000Петразаводск16 раёнаў і 13 гарадоў16 муніцыпальных раёнаў, 2 гарадскія акругі
11 Комі415 9001 019 000Сыктыўкар12 раёнаў і 8 гарадоў15 муніцыпальных раёнаў, 5 гарадскіх акруг
12 Крым26 0812 024 056Сімферопаль14 раёнаў і 11 гарадоў14 муніцыпальных раёнаў, 11 гарадскіх акруг
13 Мардовія26 200889 000Саранск22 раёна і 7 гарадоў22 муніцыпальных раёна, 1 гарадская акруга
14 Марый Эл23 200728 000Іашкар-Ала14 раёнаў і 4 горада14 муніцыпальных раёнаў, 3 гарадскія акругі
94 ЛНР26 6832 167 802Луганск
15 Паўночная Асеція8 000710 000Уладзікаўказ8 раёнаў і 1 горад8 муніцыпальных раёнаў, 1 гарадская акруга
16 Саха (Якуція)3 103 000948 000Якуцк33 раёна і 5 гарадоў34 муніцыпальных раёна, 2 гарадскія акругі
17 Татарстан68 0003 780 000Казань43 раёна і 14 гарадоў43 муніцыпальных раёна, 2 гарадскія акругі
18 Тыва (Тува)170 500306 000Кызыл17 раёнаў і 2 горада17 муніцыпальных раёнаў, 2 гарадскія акругі
19 Удмуртыя42 1001 571 000Іжэўск25 раёнаў і 5 гарадоў
20 Хакасія61 900546 000Абакан8 раёнаў і 3 горада8 муніцыпальных раёнаў, 5 гарадскіх акруг
21 Чачня15 9001 100 000Грозны16 раёнаў і 5 гарадоўМежы і статус муніцыпальных утварэнняў не ўсталяваны
22 Чувашыя18 3001 314 000Чэбаксары21 раён і 5 гарадоў21 муніцыпальны раён, 5 гарадскіх акруг
Краі
23 Алтайскі169 1002 607 000Барнаул60 раёнаў і 11 гарадоў60 муніцыпальных раёнаў, 12 гарадскіх акруг
24 Забайкальскі431 5001 156 000Чыта31 раён і 5 гарадоў31 муніцыпальных раёнаў, 4 гарадскія акругі
25 Камчацкі472 300359 000Петрапаўлаўск-Камчацкі11 муніцыпальных раёнаў, 3 гарадскія акругі
26 Краснадарскі76 0005 124 000Краснадар38 раёнаў і 15 гарадоў37 муніцыпальных раёнаў, 11 гарадскіх акруг
27 Краснаярскі2 339 7002 966 000Краснаярск54 раёна і 19 гарадоў
28 Пермскі160 6002 824 000Перм33 раёна і 14 гарадоў
29 Прыморскі165 9002 068 000Уладзівасток22 раёна і 12 гарадоў22 муніцыпальных раёна, 12 гарадскіх акруг
30 Стаўрапольскі66 5002 731 000Стаўрапаль26 раёнаў і 10 гарадоў26 муніцыпальных раёнаў, 9 гарадскіх акруг
31 Хабараўскі788 6001 435 000Хабараўск17 раёнаў і 6 гарадоў
Вобласці
32 Амурская363 700903 000Благавешчанск20 раёнаў і 7 гарадоў
33 Арлоўская24 700861 000Арол24 раёна і 3 горада24 муніцыпальных раёна, 3 гарадскія акругі
34 Архангельская[2]587 4001 336 000Архангельск20 раёнаў і 8 гарадоў19 муніцыпальных раёнаў, 7 гарадскіх акруг
35 Арэнбургская124 0002 178 000Арэнбург35 раёнаў і 12 гарадоў
36 Астраханская44 1001 007 000Астрахань11 раёнаў і 3 горада11 муніцыпальных раёнаў, 2 гарадскія акругі
37 Белгародская27 1001 512 000Белгарад21 раён і 6 гарадоў21 муніцыпальны раён, 1 гарадская акруга
38 Бранская34 9001 379 000Бранск27 раёнаў і 5 гарадоў27 муніцыпальных раёнаў, 7 гарадскіх акруг
39 Валагодская145 7001 270 000Волагда26 раёнаў і 4 горада2 гарадскія акругі, 26 муніцыпальных раёнаў
40 Валгаградская113 9002 703 000Валгаград33 раёна і 6 гарадоў33 муніцыпальных раёна, 6 гарадскіх акруг
41 Варонежская52 4002 379 000Варонеж32 раёна і 7 гарадоў31 муніцыпальны раён, 3 гарадскія акругі
90 Запарожская27 1831 636 322Запарожжа
42 Іванаўская21 8001 149 000Іванава21 раён і 6 гарадоў21 муніцыпальны раён, 6 гарадскіх акруг
43 Іркуцкая767 9002 582 000Іркуцк33 раёна і 14 гарадоў27 муніцыпальных раёнаў, 9 гарадскіх акруг
44 Калінінградская15 100943 000Калінінград13 раёнаў і 6 гарадоў19 муніцыпальных раёнаў, 3 гарадскія акругі
45 Калужская29 9001 041 000Калуга24 раёна і 4 горада24 муніцыпальных раёна, 2 гарадскія акругі
46 Кастрамская60 100738 000Кастрама24 раёна і 8 гарадоў24 муніцыпальных раёна, 6 гарадскіх акруг
47 Кемераўская95 5002 900 000Кемерава19 раёнаў і 18 гарадоў28 муніцыпальных раёнаў, 16 гарадскіх акруг
48 Кіраўская120 8001 504 000Кіраў39 раёнаў і 5 гарадоў6 гарадскіх акруг, 39 муніцыпальных раёнаў
49 Курганская71 0001 020 000Курган24 раёна і 2 горада24 муніцыпальных раёна, 2 гарадскія акругі
50 Курская29 8001 236 000Курск28 раёнаў і 5 гарадоў28 муніцыпальных раёнаў, 5 гарадскіх акруг
51 Ленінградская84 0001 671 000Санкт-Пецярбург[3]17 раёнаў і 20 гарадоў17 муніцыпальных раёнаў, 1 гарадская акруга
52 Ліпецкая24 1001 213 000Ліпецк18 раёнаў і 2 горада18 муніцыпальных раёнаў, 2 гарадскія акругі
53 Магаданская461 400183 000Магадан6 раёнаў і 1 горад8 муніцыпальных раёнаў, 1 гарадская акруга
54 Маскоўская46 0006 627 000Масква [4]38 раёнаў і 56 гарадоў36 муніцыпальных раёнаў, 36 гарадскіх акруг
55 Мурманская144 900893 000Мурманск5 раёнаў і 13 гарадоў5 муніцыпальных раёнаў, 14 гарадскіх акруг
56 Наўгародская55 300695 000Вялікі Ноўгарад21 раён і 3 горада21 муніцыпальны раён, 1 гарадская акруга
57 Ніжагародская76 9003 524 000Ніжні Ноўгарад48 раёнаў і 12 гарадоў48 муніцыпальных раёнаў, 4 гарадскія акругі
58 Новасібірская178 2002 692 000Новасібірск30 раёнаў і 7 гарадоў30 муніцыпальных раёнаў, 5 гарадскіх акруг
59 Омская139 7002 079 000Омск32 раёнаў і 6 гарадоў32 муніцыпальных раёна, 1 гарадская акруга
60 Пензенская43 2001 453 000Пенза28 раёнаў і 5 гарадоў28 муніцыпальных раёнаў, 5 гарадскіх акруг
61 Пскоўская55 300761 000Пскоў24 раёна і 2 горада24 муніцыпальных раёна, 2 гарадскія акругі
62 Разанская39 6001 228 000Разань25 раёнаў і 4 горада25 муніцыпальных раёнаў, 4 гарадскія акругі
63 Растоўская100 8004 407 000Растоў-на-Доне43 раёна і 16 гарадоў43 муніцыпальных раёна, 12 гарадскіх акруг
64 Самарская53 6003 240 000Самара27 раёнаў і 10 гарадоў27 муніцыпальных раёнаў, 10 гарадскіх акруг
65 Саратаўская100 2002 669 000Саратаў38 раёнаў і 13 гарадоў4 гарадскія акругі, 38 муніцыпальных раёнаў
66 Сахалінская87 100547 000Южна-Сахалінск17 раёнаў і 9 гарадоў2 муніцыпальных раёна, 17 гарадскіх акруг
67 Свярдлоўская194 8004 490 000Екацярынбург30 раёнаў і 34 горада5 муніцыпальных раёнаў, 67 гарадскіх акруг
68 Смаленская49 8001 051 000Смаленск25 раёнаў і 2 горада2 гарадскія акругі, 25 муніцыпальных раёнаў
69 Тамбоўская34 3001 180 000Тамбоў23 раёнаў і 7 гарадоў23 муніцыпальных раёна, 7 гарадскіх акруг
70 Томская316 9001 046 000Томск16 раёнаў і 6 гарадоў16 муніцыпальных раёнаў, 4 гарадскія акругі
71 Тульская25 7001 676 000Тула23 раёнаў і 9 гарадоў23 муніцыпальных раёна, 3 гарадскія акругі
72 Уладзімірская29 0001 525 000Уладзімір16 раёнаў і 10 гарадоў16 муніцыпальных раёнаў, 5 гарадскіх акруг
73 Ульянаўская37 3001 382 000Ульянаўск21 раён і 6 гарадоў21 муніцыпальны раён, 4 гарадскія акругі
95 Херсонская28 4611 001 598Херсон
74 Цвярская84 1001 473 000Цвер36 раёнаў і 12 гарадоў36 муніцыпальных раёнаў, 7 гарадскіх акруг
75 Цюменская[5]1 435 2003 266 000Цюмень38 раёнаў і 26 гарадоў (з ХМАА і ЯНАА)21 муніцыпальны раён, 5 гарадскіх акруг (без ХМАА і ЯНАА)
76 Чалябінская87 9003 606 000Чалябінск24 раёна і 23 горада16 гарадскіх акруг, 27 муніцыпальных раёнаў
77 Яраслаўская36 4001 368 000Яраслаўль17 раёнаў і 6 гарадоў17 муніцыпальных раёнаў, 3 гарадскія акругі
Аўтаномныя акругі
78 Ненецкая[2]176 70042 000Нар’ян-Мар1 горад1 муніцыпальны раён, 1 гарадская акруга
79 Ханты-Мансійская[5]523 1001 433 000Ханты-Мансійск9 раёнаў і 14 гарадоў9 муніцыпальных раёнаў, 13 гарадскіх акруг
80 Чукоцкая737 70054 000Анадыр8 раёнаў і 1 горад8 муніцыпальных раёнаў, 1 гарадская акруга
81 Ямала-Ненецкая[5]750 300507 000Салехард7 раёнаў і 7 гарадоў7 муніцыпальных раёнаў, 6 гарадскіх акруг
Аўтаномная вобласць
82 Яўрэйская36 000191 000Бірабіджан5 раёнаў і 1 горад5 муніцыпальных раёнаў, 1 гарадская акруга
Гарады федэральнага значэння
83 Масква1 06410 358 000Масква10 округов і 1 горад, 125 раёнаў
84 Санкт-Пецярбург1 4334 669 000Санкт-Пецярбург20 раёнаў і 1 горад111 унутрыгарадскіх муніцыпальных утварэнняў
85 Севастопаль1 079342 451 (2001)Севастопаль4 раёны і 1 горад10 унутрыгарадскіх муніцыпальных утварэнняў
У цэлым17 102 560145 182 000 (без Крыма і Севастопаля)Масква1 882 раёнаў і 662 гарадскіх раёнаў

Суб’екты Расійскай Федэрацыі аб’яднаны ў 8 федэральных акруг і 12 эканамічных раёнаў.

Зноскі

  1. Большая частка Крымскага паўвострава з’яўляецца аб’ектам тэрытарыяльнага канфлікту паміж Расіяй, якая анексавала і кантралюе тэрыторыю, і Украінай. Паводле федэратыўнага складу Расіі, на спрэчнай тэрыторыі Крыма размяшчаны суб’екты Расійскай Федэрацыі — Рэспубліка Крым і горад федэральнага значэння Севастопаль. Паводле адміністрацыйнага падзелу Украіны, на спрэчнай тэрыторыі Крыма размяшчаны рэгіёны Украіны — Аўтаномная Рэспубліка Крым і горад з адмысловым статусам Севастопаль. Пасля правядзення ў чатырох акупаваных рэгіёнах Украіны фіктыўных рэферэндумаў Расія заявіла пра далучэнне тэрыторый Данецкай, Луганскай, Херсонскай і Запарожскай абласцей Украіны да Расіі.
  2. 1 2    У склад Архангельскай вобласці ўваходзіць Ненецкая аўтаномная акруга.
  3.    Адміністрацыйны цэнтр — горад Санкт-Пецярбург не ўваходзіць у склад Ленінградскай вобласці.
  4.    Адміністрацыйны цэнтр — горад Масква не ўваходзіць у склад Маскоўскай вобласці.
  5. 1 2 3    У склад Цюменскай вобласці ўваходзяць Ханты-Мансійская аўтаномная акруга і Ямала-Ненецкая аўтаномная акруга.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.