Ільмёнак
Морфаметрыя
Вышыня над узроўнем мора 132,0 м
Даўжыня 0,64 км
Шырыня 0,47 км
Плошча 0,2 км²
Аб’ём 0,00061 км³
Даўжыня берагавой лініі 1,9 км
Найбольшая глыбіня 6,2 м
Сярэдняя глыбіня 3,1 м
Гідралогія
Салёнасць 0,25 ‰
Празрыстасць да 0,5 м
Басейн
Плошча вадазбору 2,5 км²
Упадаюць ручаі
Размяшчэнне
Краіна  Беларусь
Рэгіён Віцебская вобласць
Ільмёнак (Беларусь)
Ільмёнак
Ільмёнак
Ільмёнак (Віцебская вобласць)
Ільмёнак
Ільмёнак
Map
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Ільмёнак — возера ў Браслаўскім раёне Віцебскай вобласці. У басейне ракі Друйка, за 10 км на паўночны ўсход ад горада Браслаў, каля вёскі Слабодка.

Назва

Назва балцкага паходжання, з асновай Ilm-(en-).

Гідранімічныя аналагі — літоўскія водныя назвы Ilmas, Almė, Almaja, Almenas, Elmė, прускія гідронімы Ylme, Ilmena, Ylmune[1], таксама стараеўрапейскія гідронімы тыпу Ilm, Almo[2].

Звязана з літоўскім almėti, elmėti «павольна цячы, сачыцца», далей да карацейшага alėti «памалу цячы, сачыцца». Ад індаеўрапейскага *el- / ol- «забалочвацца, зарастаць»[3].

Аснову Alm- бачаць і ў назвах рэк Волма — у басейнах Дняпра (прыток Свіслачы), Нёмана (прыток Іслачы) і возера Ільмень. Назва Ільмень таксама мяркуецца таго ж паходжання (< Ilm- : Elm- : Alm-). Так жа сама недалёка ад возера Ільмёнак (цераз цяперашнюю літоўскую мяжу, на Аўкштойцкім Паазер’і) — літоўскія азёры Almajas, Almenas.

У азёрных назвах аснова тыпу Alm-, Ilm- перадае значэнне павольнай запаўняльнасці возера вадой. У рачных назвах — значэнне нешматводнасці і няхуткаплыннасці.

Гідраграфія

Плошча 0,2 км². Найбольшая глыбіня 6,2 м. Даўжыня 0,64 км. Найбольшая шырыня 0,47 км. Даўжыня берагавой лініі 1,9 км. Аб’ём вады 0,61 млн м³. Плошча вадазбору 2,5 км².
Катлавіна возера тэрмакарставага тыпу. Схілы катлавіны вышынёй 10—20 м, на поўдзень парослыя лесам, на захадзе і поўначы разараныя. Берагі нізкія, пясчаныя, пад хмызняком, месцамі зліваюцца са схіламі. Дно да глыбіні 2 м пясчанае, ніжэй ілістае. Зарастае да глыбіні 3 м. Упадаюць 2 ручаі, на захадзе выцякае ручай у возера Поцех.

Заўвагі

  1. ↑ A. Vanagas. Lietuvių hidronimų etimologinis žodynas. — Vilnius, 1981. — С. 39—40, 129.
  2. ↑ H. Krahe. Unsere ältesten Flussnamen. Wiesbaden, 1964. C. 36.
  3. ↑ J. Pokorny. Indogermanisches etymologisches Wörterbuch. Bern / München 1959 / 1969. C. 305.

Літаратура

  • Блакітная кніга Беларусі : Энцыклапедыя / рэдкал.: Н. А. Дзісько і інш. — Мн.: БелЭн, 1994. — 415 с. — 10 000 экз. — ISBN 5-85700-133-1.
  • Природа Белоруссии: Попул. энцикл. / БелСЭ; Редкол.: И. П. Шамякин (гл. ред.) и др. — Мн.: БелСЭ, 1986. — 599 с., 40 л. ил. (руск.)
  • Государственный водный кадастр: Водные ресурсы, их использование и качество вод (за 2004 год). — Мн.: Министерство природных ресурсов и охраны окружающей среды, 2005. — 135 с.
  • Ресурсы поверхностных вод СССР. Описание рек и озёр и расчёты основных характеристик их режима. Т. Ч.
  • Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 7: Застаўка — Кантата / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1998. — Т. 7. — 604 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0130-3 (т. 7).
  • Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 2. Гатня — Катынь / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — 522 с. — 10 000 экз.

Спасылкі

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.