Tataramon na Cia-Cia

An Cia-Cia (Bahasa Ciacia), bistado man bilan Buton(es), saróng tataramon na Austronesyo na pigtataram sa palibot kan banwaan nin Baubau sa puro kan sur kan isla nin Buton sa sur-subangan na gilid-baybayon kan Sulawesi sa Indonesya.

Cia-Cia
Butones
Bahasa Ciacia
바하사 찌아찌아
An sign nin ekwelahang elementarya gamit an Indones (itaas) asin Korean (irarom)
RehiyonBaubau, Isla nin Buton, Sur-Subangan na Sulawesi
Katutubong mga parataram
79,000 (2005)[1]
Hangul (sa ngunyan)
Gundhul (Panhistoriya)
Latin (sa ngunyan)
Mga kodigo nin tataramon
ISO 639-3cia
Glotologociac1237

Heograpikong distribusyon
Saróng estudyante na nagsusurat sa whiteboard

Pigtataram an Cia-Cia sa Sur-Subangan na Sulawesi, habagatan na Isla nin Buton, Isla nin Binongko, asin Isla nin Batu Atas.[1]

Segun sa alamat, An mga parataram na Cia-Cia sa Binonko gikan sa mga tropa nin Butones na pinadalan kan sultan na Butones.[2]

Ortograpiya

Minsan nan pigsurat an Cia-Cia sa arog na iskriturang Jawi, na pig'aapod na Gundhul, na nakabase sa grabe na may limang dagdag na mga katanog na mga letra alagad mayóng mga sinyal para sa mga patanog.

An Alpabetong Latin na Cia-Cia[3]
Mga katanog (konsonante) gknddhtr~ghlmbv~wbhps’ngjch
IPA/ɡ//k//n//ɗ//d//t//r ~ ʁ//l//m//ɓ//β//b//p//s//ʔ//ŋ//dʒ//tʃ//h/
Mga patanog (bawel) aeoui
IPA/a//e//o//u//i/

Kan 2009, an mga residente sa Banwaan nin Bau-Bau pigpurbaran na katúdan an Hangul, an iskritura para sa tataramon na Koreano, bilan saindang iskritura para sa pagsurát kan Cia-Cia.[4]

An Alpabetong Hangul na Cia-Cia
Mga katanog (konsonante) gknddhtrlmbvbhps’ngjch
Hangulㄱㄲㄴㄷㅌㄸㄹᄙㅁㅂㅸㅍㅃㅅㅇㅇㅈㅉㅎ
Mga patanog (bawel) aeoui(null)
Hangulㅏㅔㅗㅜㅣㅡ

An halimbawá kan sa Iskriturang Hangul:[5]

아디세링빨리노논또뗄레ᄫᅵ시.아마노노뽀옴바에이아나누몬또뗄레ᄫᅵ시꼴리에노몰렝오.
adiseringpalinonontotelevisi.amanonopo'ombaeiananumontotelevisikolienomolengo.

Mga katagâ

An bilang 1–10 iyo an:

Mga bilang 1–10[6]
Bikol Sentral saróduwátolóapátlimáanómpitówalósiyámsampuló
Romanisasyon dise, iserua, ghuatolupa'alimano'opicuwalu, oalusiuaompulu
Hangul 디세, 이세루아또ᄙᅮ빠아ᄙᅵ마노오삐쭈ᄫᅡᄙᅮ, 오아ᄙᅮ시우아옴뿌ᄙᅮ

Mga berba
  • buri (bughi) "surat"
  • pogau "ulay o chat"
  • baca'an "basa"

Mga Pangngaran
  • ka'ana "harong"
  • sikola "eskwelahan"
  • sayoro "gulay"
  • boku "libro"

Mga Common Phrase
  • Tarima kasi. "Mabalos/Salamat."
  • Indau miano Cia-Cia. "Saró akong Cia-Cia."
  • Indau pe'elu iso'o. "Padangat taka/ Padangat ko ika."
  • Moapu sia'u. "Tabí man po/Makikiagi."
  • Umbe. "Iyo."
  • Cia. "Dae."

Mga Toltolan

Mga Panbanggit
  1. Cia-Cia sa Ethnologue (18th ed., 2015)
  2. Noorduyn, J. 1991. "A critical survey of studies on the languages of Sulawesi" p. 131.
  3. slideshow
  4. Agence France-Presse, "Southeast Sulawesi Tribe Using Korean Alphabet to Preserve Native Tongue Archived 10 August 2009 at the Wayback Machine.", Jakarta Globe, 2009 August 06
  5. Plantilya:Ko icon 印尼 소수민족, '한글' 공식 문자로 채택 Archived 29 August 2009 at the Wayback Machine.
  6. Mga bilang sa mga tataramon na Austronesyo

Mga pigkuahan
  • van den Berg, René. 1991. "Preliminary notes on the Cia-Cia language (South Buton)." In Harry A. Poeze and Pim Schoorl (eds.), Excursies in Celebes: Een bundel bijdragen bij het afscheid van J. Noorduyn als directeur-secretaris van het KITLV, 305-24. Leiden: KITLV.
  • Mustafa Abdullah. 1985. Struktur bahasa Cia-Cia. Proyek Penelitian Bahasa dan Sastra Indonesia dan Daerah Sulawesi Selatan, Departemen Pendidikan dan Kebudayaan.
  • Ho-Young Lee, Hyosung Hwang, Abidin. 2009. Bahasa Cia-Cia 1. Hunmin jeongeum Society of Korea.
  • Plantilya:Id icon Konisi & Hidayat, 2001, Analisis kategori kata bahasa cia liwungau

Mga Panluwas na Takod
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.