Bulan (astronomiya)
An bulan (simbolo: ; Ingles: moon) iyo an kasaro-sarong natural na satelayt kan Kinaban. Ini man an panglima sa lista kan pinakadarakulang mga satelayt sa Sistemang Solar. An Crescent (Unicode: ☾) an nagsisirbing simbolo sa bulan.
A bulan, kaiba an kinaban, sa ngunyan iyo an solamenteng bagay sa uniberso kun sain an tawo iyo nakalakaw na, gikan sa bistadong mga misyon nin Apollo, na an pinakabistado sa gabos iyo an Apollo 11.
Pangaran
An bulan iyo inaapod sa manlainlain na pangaran sa kadakulon na lenggwahe sa kinaban, bakong arug kan sa iba pang mga satelayt sa bilog na uniberso. An bulan iyo paminsan-minsan man na inaapod na "Luna", gikan sa tataramon na Latin.
Relasyon sa kinaban
Gikan sa tahaw kan kinaban pasiring sa tahaw kan bulan, iyo igwang estimadong distansya na 384,403 na kilometro. Tag-anom kan grabidad nin kinaban an kabilogan kan sa bulan. Nakakalibot an bulan sa kinaban sa laog nin 27.3 na aldaw, pero huli sa pana-panahong paglain sa karahayan sa tahaw nin aldaw-kinaban-bulan, an nahihiling na rikas kan paglibot nin bulan gikan sa kinaban iyo 29.5 na aldaw. Kun minsan, nagtatampad an orbit kan bulan sagkod kan aldaw, huli kaini, sarong kulop an nabibilog.
Eksplorasyon
Sa tahaw kan 1969 sagkod 1972, nagpadara an programang Apollo kan Estados Unidos nin kagduwang (12) na tawo para makatungtong sa Bulan, sinda si Neil Armstrong asin si Buzz Aldrin kan Apollo 11 na iyo an naenot sa sainda. Kaiba sinda Frank Borman, James Lovell, asin William Anders kan Apollo 8 sa enot na ipinadara sa Bulan. Bago kan panahon ito, target an Bulan nin dakulong mga misyon sagkod paglibot sa orbit kan mga space probe, na pigpunan kan Soviet Luna 1 kaidtong 1959.
Kataytayan nin mga ladawan
- Diyagramo kan Bulan
- Hitsura kan Bulan
- An Bulan sa ibabaw kan cumulus na urap