Әсеялан


Әсеялан (рус. Асиялан) — Башҡортостандың Ишембай районындағы ауыл. 2010 йылдың 14 октябренә ҡарата халыҡ һаны 44 кеше[1]. Этҡол ауыл Советы составына инә. Почта индексы — 453224, ОКАТО коды — 80231830004.

Ауыл
Әсеялан
Әсеялан
Ил

Рәсәй

Федерация субъекты

[[Башҡортостан]]

Муниципаль район

[[Ишембай районы]]

Координаталар

53°19′54″ с. ш. 56°28′25″ в. д.

Һанлы танытмалар
ОКАТО коды

80 231 830 004

ОКТМО коды

80 631 430 121

Әсеялан (Рәсәй)
Әсеялан
Әсеялан

Тарихы

Башҡа ауыл һәм утарҙар, шул иҫәптән Әсеялан утары (күсмә тормошта, бер кем дә булмаған), 1916-1920 йылдарҙа барлыҡҡа килә[2].

1930-сы йылдар башына тиклем бында мал көткәндәр[3].

Тәүгеләрҙән булып кулактар һәм халыҡ дошмандары йәшәй. Урындағы төрмә тотҡондары ағас ҡырҡыу һәм Һәләүек йылғаһы буйлап Стәрлетамаҡҡа тиклем ағыҙыу менән шөғөлләнгәндәр. Хөкөм язаһының яртыһын Өфө төрмәләрендә үткәргән тотҡондар бында төрмәгә күсерелгән.

1930-сы йылдарҙа бында ОГПУ-ның 12-се совхозы ойошторола. 1938 йылда совхоз НКВД-ның 2-се совхозы тип үҙгәртелә. Һаҡ органдарын һәм моторҙар эшләү заводын тәьмин итеүсе Өфө сауҙаһының ҡала яны хужалығы тип һаналған[4].

Ауылда һәм төрмәлә тотҡондарҙың тормошо тураһында «Уральский Гулаг» на «Кислой поляне» китабы яҙылған, авторы Тамара Федорова (2013).

Халыҡ һаны

Бөтә Рәсәй һәм Бөтә Союз халыҡ иҫәбе алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны (кеше)

Иҫәп алыу йылы һәм көнө Бөтә халыҡ Ир-егеттәр Ҡатын-ҡыҙҙар Ир-егеттәр өлөшө (%) Ҡатын-ҡыҙҙар өлөшө (%)
1897 йыл 9 февраль ( 26 ғинуар)
1920 йыл 26 август
1926 йыл 17 декабрь
1939 йыл 17 ғинуар321
1959 йыл 15 ғинуар415
1970 йыл 15 ғинуар
1979 йыл 17 ғинуар
1989 йыл 12 ғинуар103
2002 йыл 9 октябрь45
2010 йыл 14 октябрь44251956,843,2

Халыҡ һаны буйынса аңлатма төрлө йылдарҙа иҫәп алыу тәртибенең айырмалығы булыу сәбәпле халыҡ һанының үҙенсәлегенә иғтибар итегеҙ.

1939 йыл — бар булған халыҡ һаны.
1989, 2002, 2010 йылдарҙа — даими йәшәгән урыны булып иҫәпләнгән халыҡ һаны

Бөтә Рәсәй халыҡ иҫәбен алыу (2002) мәғлүмәте буйынса ауылда башҡорттар йәшәй[5].

Географик урыны

Ауыл Һәләүек йылғаһы яры буйында, райондың барып етеүе ҡыйынлыҡ тыуҙырған таулы һәм урманлы өлөшөндә урынлашҡан.

Алыҫлығы:[6]

Урамдары

Урам исеме[7]:

  • Урман урамы (рус. улица Лесная)
  • Яр урамы (рус. улица Береговая)
  • Баҫыу урамы (рус. улица Полевая)
  • Үҙәк урамы (рус. улица Центральная)

Иҡтисады

Туризм үҫешкән[8].

Билдәле шәхестәре

Видеофильмдарҙа

Әҙәбиәт
  • Закон о границах, статусе и административных центрах муниципальных образований в Республике Башкортостан N 126-з от 17 декабря 2004 года
  • Горьки ягоды Аси-Ялани // Газета «Выбор» № 133—134 от 8 сентября 2015 года.

Иҫкәрмәләр
  1. Численность и размещение населения Республики Башкортостан по данным Всероссийской переписи населения 2010 года. Статистический сборник.  (рус.)
  2. Асфандияров А. З. История сёл и деревень Башкортостана и сопредельных территорий. — Өфө: Китап, 2009. — С. 131. — ISBN 978-5-295-04683-4.
  3. Фёдорова Т. В. «Уральский ГУЛАГ» на «Кислой поляне». — Салават: ИП Сергеева С. А., 2013. — 172 с.
  4. Фёдорова Т. В. «Уральский ГУЛАГ» на «Кислой поляне». — Салават: ИП Сергеева С. А., 2013. — 172 с.
  5. Единый электронный справочник муниципальных районов Республики Башкортостан — Excel форматында ҡушымта(недоступная ссылка)  (рус.)
  6. Административно-территориальное устройство Республики Башкортостан: Справочник / Сост. Р. Ф. Хабиров. — Уфа: Белая Река, 2007. — 416 с. — 10 000 экз. — ISBN 978-5-87691-038-7.
  7. «Налог Белешмәһе» системаһында Әсеялан ауылы
  8. Первомай 2009-УРЮК

Һылтанмалар
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.