Ҡаныҡай

Ҡаныҡай
	Ауыл
	Ҡаныҡай
Ил	Рәсәй
Федерация субъекты	Башҡортостан
Муниципаль район	Бишбүләк районы
Координаталар	53°25′05″ с. ш. 54°09′16″ в. д.
Сәғәт бүлкәте	UTC+6
Телефон коды	34743
Һанлы танытмалар
Автомобиль коды	02, 102
ОКАТО коды	80 212 813 003
ОКТМО коды	80 612 413 111
ГКГН номеры	0523496
	Ҡаныҡай

Ҡаныҡай (рус. Каныкаево) — Башҡортостандың Бишбүләк районындағы ауыл. 2010 йылдың 14 октябренә ҡарата халыҡ һаны 360 кеше[1]. Почта индексы — 452058, ОКАТО коды — 80212813003.

Халыҡ һаны

Бөтә Рәсәй һәм Бөтә Союз халыҡ иҫәбе алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны (кеше)

Иҫәп алыу йылы һәм көнө	Бөтә халыҡ	Ир-егеттәр	Ҡатын-ҡыҙҙар	Ир-егеттәр өлөшө (%)	Ҡатын-ҡыҙҙар өлөшө (%)
1897 йыл 9 февраль ( 26 ғинуар)
1920 йыл 26 август
1926 йыл 17 декабрь
1939 йыл 17 ғинуар
1959 йыл 15 ғинуар
1970 йыл 15 ғинуар
1979 йыл 17 ғинуар
1989 йыл 12 ғинуар
2002 йыл 9 октябрь
2010 йыл 14 октябрь	360	190	170	52,8	47,2

Халыҡ һаны буйынса аңлатма төрлө йылдарҙа иҫәп алыу тәртибенең айырмалығы булыу сәбәпле халыҡ һанының үҙенсәлегенә иғтибар итегеҙ.

1939 йыл — бар булған халыҡ һаны.

1989, 2002, 2010 йылдарҙа — даими йәшәгән урыны булып иҫәпләнгән халыҡ һаны

Халыҡ һаны буйынса сығанаҡтар

Ауылдағы халыҡ һаны буйынса мәғлүмәтте халыҡ иҫәбе буйынса алыу урынлы. Бөтә ил күләмендә үткән 1897, 1920, 1939, 1959, 1970, 1979, 1989, 2002, 2010 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса мәғлүмәттәр бар һәм асыҡ ҡулланыуҙа табырға була. Ҡайһы бер китаптарҙы электрон төрҙә асып ҡарап була. 1926 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса һәр ауыл тураһында мәғлүмәт осрағаны юҡ әле. Унан башҡа Өфө виләйәтендә 1865, 1879, 1886 йылдарҙа урындағы халыҡ иҫәбе алынған. Тағы ла ревиз яҙмалары аша мәғлүмәт бар.

1859 һәм 1865 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.I. Уфимская губерния, 1877. — Уфа:Китап, 2002. — 432 с. ISBN 5-295-03188-8 (ч. I). ISBN 5-295-03133-0.

Өфө виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1859 һәм 1865 йылдарға ҡарата бар.

1866 йыл — Список населенных мест. Ч. II. Оренбургская губерния, 1866. — Уфа: Китап, 2006. — 260 с. ISBN 5-295-03815-7 (ч. II). ISBN 5-295-03133-0.

Ырымбур виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1866 йылға ҡарата бар.

1897 йыл — Перепись населения. т.45 кн.01 Уфимская губерния. Н.А.Тройницкий (ред.)(С.-Петербург, 1901)

Был китапта Өфө виләйәте ауылдары буйынса мәғлүмәт бар. 500 кешенән күберек булған ауылдар исемлеге.

1920 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.III. Башреспублика, 1926. — Уфа. Китап, 2002. — 400 с. ISBN 5-295-03091-1 (ч. III). ISBN 5-295-03133-0.

Был китап 1926 йылға ҡарата төҙөлгән, әммә халыҡ иҫәбе 1920 йылға ҡарата бирелгән.

1939 йыл — БАССР. Административно-территориальное деление на 1 июня 1940 года – Уфа:Государственное издательство, 1941. – 387 с.

Был китапта 1939 йылғы иҫәп алыу буйынса һәр ауыл буйынса мәғлүмәт бар.

1989 һәм 2002 йылдар — Башҡортостан Республикаһы ауылдарында 1989 һәм 2002 йылғы халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны.
2010 йыл — Численность и размещение населения Республики Башкортостан по данным Всероссийской переписи населения 2010 года. Статистический сборник. (рус.)
Население Башкортостана: XIX-XXI века: статистический сборник / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республики Башкортостан. — Уфа:Китап, 2008. — 448 с.: ил. ISBN 978-5-295-04439-7

1897 йылғы халыҡ иҫәбенән башлап ҡалалар, ҡала төрөндәге ҡасабалар, райондар, район үҙәктәре буйынса халыҡ һаны бар.

Географик урыны

Район үҙәгенә тиклем (Бишбүләк): 36 км
Ауыл советы үҙәгенә тиклем (Биҡҡол): 2 км
Яҡындағы тимер юл станцияһы (Приютово): 77 км

Ауыл тарихы

Ҡаныҡай ауылы — Күл-Иле-Мең улусы аҫабалары ерҙәре. Тәүге төпләнеүсе ошо улустың сотнигы Каныкай Аҙнағолов була. Ул аҫаба башҡорттар менән ерҙең бер өлөшөн завод хужаһы М. С. Мясоедовҡа (1756 йылдың 31 майындағы купчий ҡағыҙы буйынса) һатыуҙа ҡатнаша. Уның улдарының исемдәре билдәле: Торсонбай (1783 йыл), Илсебай (1794 йыл). Алсынбай (1808 йыл).1816 йылда Ырымбур өйәҙендәге 9-сы кантондан 31 йорттағы 10 ғаилә беркетелә. Бына уларҙың исемдәре: Байғаҙы, Әҙелгәрәй, Ҡомрат, Иҫәнаман, Ямангилде Торсонбаевтар, Аҡбулат, Байслан, Солтанбәк Алтыбаевтар, Алсыбай Ҡотлоғужин, Сәлиҡай Алсынбаев һәм уның улдары.
1795 йылда ауыл 106 кеше йәшәгән 14 йорттан торған. 1816 йылда - 220, 1834 йылда - 324, 1859 йылда - 420, 1870 йылда - 430, 1917 йылда - 966, 1920 йылда 837 башҡорт булған. 1843 йылда 324 кешегә 8 бот ужым һәм 665 бот яҙғы иген сәселгән. 1917 йылда 166 йорт хужаһының 1260 дисәтинә сәсеүлеге булған, шул иҫәптән 44-е - 4 дисәтинәгә тиклем, 52-һе - 10 дисәтинәгә тиклем, 27 - 15 дисәтинәгә тиклем, 22 - 15-тән ашыу. 20 хужалыҡ игенселек менән шөғөлләнмәгән.[2]

Урам исемдәре

Камчатка урамы, (рус. Камчатская(улица))
Коммунистик урамы, (рус. Коммунистическая (улица))
Минзилә урамы, (рус. Минзилинская(улица))
Йәштәр урамы , (рус. Молодежная(улица)
Үҙәк урамы, (рус. Центральная (улица))
Шахмат урамы , (рус. Шахматная (улица))[3]

Ер-һыу атамалары

Тау исемдәре: Мәтәү,Тором
Күл исемдәре:Ҡайнау, Тором,Аҡҡош, Ташлыкүл, Ҡаракүл,Ҡорманлыкүл.
Ялан-туғай исемдәре: Айыу,Үрге Кисеү яланы, Михалка яланы, Фил яланы (Дим йылғаһы ташҡанда был урын филгә оҡшаш булып ҡала).
Соҡорло урын исемдәре: Бәләкәй арҡылы ҡул,Оло арҡылы ҡул, Дәүләт соҡоро.

Сығанаҡтар

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[1] Численность и размещение населения Республики Башкортостан по данным Всероссийской переписи населения 2010 года. Статистический сборник. (рус.)

[2] Асфандияров А.З «История сел и деревень Башкортостана и сопредельных территорий» стр.462 2020 йыл 3 март архивланған.

[3] Справочник почтовых индексов / кодов ОКАТО - ОКТМО/налоговых инспекций ФНС / адресов