Ҡайраҡлы (Әлшәй районы)
Ҡайраҡлы (рус. Кайраклы) — Башҡортостандың Әлшәй районындағы ауыл. 2010 йылдың 14 октябренә ҡарата халыҡ һаны 186 кеше[1]. Почта индексы — 452130, ОКАТО коды — 80202806006.
| Ауыл | |
| Ҡайраҡлы Ҡайраҡлы | |
| Ил | |
|---|---|
| Федерация субъекты | |
| Муниципаль район | |
| Координаталар |
53°55′54″ с. ш. 54°30′45″ в. д. |
| Сәғәт бүлкәте | |
| Һанлы танытмалар | |
| Автомобиль коды |
02, 102 |
| ОКАТО коды | |
| ОКТМО коды | |
| ГКГН номеры | |
|
| |
.svg.png.webp)
Халыҡ һаны
- Милли составы
Бөтә Рәсәй халыҡ иҫәбен алыу (2002) мәғлүмәттәре буйынса сыуаштар 96 % тәшкил итә[2].
Бөтә Рәсәй һәм Бөтә Союз халыҡ иҫәбе алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны (кеше)
| Иҫәп алыу йылы һәм көнө | Бөтә халыҡ | Ир-егеттәр | Ҡатын-ҡыҙҙар | Ир-егеттәр өлөшө (%) | Ҡатын-ҡыҙҙар өлөшө (%) |
| 1795 йыл | 333 | ||||
| 1816 йыл | 401 | ||||
| 1834 йыл | 567 | ||||
| 1870 йыл | 720 | ||||
| 1897 йыл 9 февраль (26 ғинуар) | |||||
| 1906 йыл | 985 | ||||
| 1920 йыл 26 август | 1244 | ||||
| 1926 йыл 17 декабрь | |||||
| 1939 йыл 17 ғинуар | 882 | ||||
| 1959 йыл 15 ғинуар | 858 | ||||
| 1970 йыл 15 ғинуар | |||||
| 1979 йыл 17 ғинуар | |||||
| 1989 йыл 12 ғинуар | 279 | ||||
| 2002 йыл 9 октябрь | 264 | ||||
| 2010 йыл 14 октябрь | 186 | 91 | 95 | 48,9 | 51,1 |
Халыҡ һаны буйынса аңлатма төрлө йылдарҙа иҫәп алыу тәртибенең айырмалығы булыу сәбәпле халыҡ һанының үҙенсәлегенә иғтибар итегеҙ.
- 1939 йыл — бар булған халыҡ һаны.
- 1989, 2002, 2010 йылдарҙа — даими йәшәгән урыны булып иҫәпләнгән халыҡ һаны
Ауылдағы халыҡ һаны буйынса мәғлүмәтте халыҡ иҫәбе буйынса алыу урынлы. Бөтә ил күләмендә үткән 1897, 1920, 1939, 1959, 1970, 1979, 1989, 2002, 2010 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса мәғлүмәттәр бар һәм асыҡ ҡулланыуҙа табырға була. Ҡайһы бер китаптарҙы электрон төрҙә асып ҡарап була. 1926 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса һәр ауыл тураһында мәғлүмәт осрағаны юҡ әле. Унан башҡа Өфө виләйәтендә 1865, 1879, 1886 йылдарҙа урындағы халыҡ иҫәбе алынған. Тағы ла ревиз яҙмалары аша мәғлүмәт бар.
- 1859 һәм 1865 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.I. Уфимская губерния, 1877. — Уфа:Китап, 2002. — 432 с. ISBN 5-295-03188-8 (ч. I). ISBN 5-295-03133-0.
- Өфө виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1859 һәм 1865 йылдарға ҡарата бар.
- 1866 йыл — Список населенных мест. Ч. II. Оренбургская губерния, 1866. — Уфа: Китап, 2006. — 260 с. ISBN 5-295-03815-7 (ч. II). ISBN 5-295-03133-0.
- Ырымбур виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1866 йылға ҡарата бар.
- 1897 йыл — Перепись населения. т.45 кн.01 Уфимская губерния. Н.А.Тройницкий (ред.)(С.-Петербург, 1901)
- Был китапта Өфө виләйәте ауылдары буйынса мәғлүмәт бар. 500 кешенән күберек булған ауылдар исемлеге.
- 1920 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.III. Башреспублика, 1926. — Уфа. Китап, 2002. — 400 с. ISBN 5-295-03091-1 (ч. III). ISBN 5-295-03133-0.
- Был китап 1926 йылға ҡарата төҙөлгән, әммә халыҡ иҫәбе 1920 йылға ҡарата бирелгән.
- 1939 йыл — БАССР. Административно-территориальное деление на 1 июня 1940 года – Уфа:Государственное издательство, 1941. – 387 с.
- Был китапта 1939 йылғы иҫәп алыу буйынса һәр ауыл буйынса мәғлүмәт бар.
- 1989 һәм 2002 йылдар — Башҡортостан Республикаһы ауылдарында 1989 һәм 2002 йылғы халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны.
- 2010 йыл — Численность и размещение населения Республики Башкортостан по данным Всероссийской переписи населения 2010 года. Статистический сборник. (рус.)
- Население Башкортостана: XIX-XXI века: статистический сборник / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республики Башкортостан. — Уфа:Китап, 2008. — 448 с.: ил. ISBN 978-5-295-04439-7
- 1897 йылғы халыҡ иҫәбенән башлап ҡалалар, ҡала төрөндәге ҡасабалар, райондар, район үҙәктәре буйынса халыҡ һаны бар.
Урамдары
Тарихы
Барлыҡҡа килеү ваҡыты буйынса иң тәүгеһе — шул уҡ исемле йылға буйындағы Ҡайраҡлы ауылы. Сыуаш легендаларын һәм риүәйәттәрен өйрәнеүсе, күренекле тарихсы В. Д. Димитриев был ауыл тураһында былай тип яҙа: «250 — 300 йыл элек хәҙерге Әлшәй районының урман массивында Ҡайраҡлы ауылы барлыҡҡа килгән. Уға ауыр һалым золомы арҡаһында Волга буйынан килгән сумдырылмаған сыуаштарҙың өс ғаиләһе нигеҙ һалған. Ҡазан эргәһенән бер ғаилә килгән. Ситтән килеүсе кешеләр араһында Түбек тә була. Тәүҙә өс урында төпләнәләр, һуңынан бер ауылда төпләнәләр». Был легенданың деталдәре билдәһеҙ, әммә сығанаҡтар ауылға нигеҙ һалыныуҙың теүәл ваҡытын һаҡлап ҡалған. Сыуаш крәҫтиәндәре 1781 йылда Яйыҡ-ҫыбы-мең улусы башҡорттары тарафынан 50 йыл мөҙҙәткә индерелә.
1795 йылда бында 333 кеше иҫәпләнә, 1816 йылда — 401, 1834 йылда — 567, 1870 йылда — 720, 1920 йылда — 1244 кеше.
XIX быуат аҙағында ауылда 3 тирмән була[4].
Иҫкәрмәләр
- Численность и размещение населения Республики Башкортостан по данным Всероссийской переписи населения 2010 года. Статистический сборник. (рус.)
- Единый электронный справочник муниципальных районов Республики Башкортостан — приложение в формате Excel 2016 йыл 4 март архивланған..
- Межрайонная инспекция Федеральной налоговой службы № 31 по Республике Башкортостан
- Асфандияров А. З. История сёл и деревень Башкортостана и сопредельных территорий. — Өфө: Китап, 2009. — С. 431. — ISBN 978-5-295-04683-4.
.png.webp)
