Япарһаҙ

Япарһаҙ
	Ауыл
	Япарһаҙ; Япарһаҙ
Ил	Рәсәй
Федерация субъекты	Башҡортостан
Муниципаль район	Йылайыр районы
Координаталар	52°14′52″ с. ш. 57°56′25″ в. д.
Сәғәт бүлкәте	UTC+6
Һанлы танытмалар
Автомобиль коды	02, 102
ОКАТО коды	80 227 825 007
ОКТМО коды	80 627 425 131
	Япарһаҙ

Япарһаҙ (рус. Япарсаз) — Башҡортостандың Йылайыр районындағы ауыл. 2009 йылдың 1 ғинуарына ҡарата халыҡ һаны 289 кеше[1]. Почта индексы — 453694, ОКАТО коды — 80227825007.

Халыҡ һаны

Милли составы

Бөтә Рәсәй халыҡ иҫәбен алыу (2002) мәғлүмәте буйынса башҡорттар 95 % тәшкил итә[2].

Бөтә Рәсәй һәм Бөтә Союз халыҡ иҫәбе алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны (кеше)

Иҫәп алыу йылы һәм көнө	Бөтә халыҡ	Ир-егеттәр	Ҡатын-ҡыҙҙар	Ир-егеттәр өлөшө (%)	Ҡатын-ҡыҙҙар өлөшө (%)
1897 йыл 9 февраль (26 ғинуар)
1920 йыл 26 август
1926 йыл 17 декабрь
1939 йыл 17 ғинуар	116	52	64	44,8	55,2
1959 йыл 15 ғинуар	200	93	107	46,5	53,5
1970 йыл 15 ғинуар	279	140	139	50,2	49,8
1979 йыл 17 ғинуар	275	142	133	51,6	48,4
1989 йыл 12 ғинуар	37	21	16	56,8	43,2
2002 йыл 9 октябрь	284	144	140	50,7	49,3
2010 йыл 14 октябрь	236	122	114	51,7	48,3

Халыҡ һаны буйынса аңлатма төрлө йылдарҙа иҫәп алыу тәртибенең айырмалығы булыу сәбәпле халыҡ һанының үҙенсәлегенә иғтибар итегеҙ.

1939 йыл — бар булған халыҡ һаны.

1989, 2002, 2010 йылдарҙа — даими йәшәгән урыны булып иҫәпләнгән халыҡ һаны

Халыҡ һаны буйынса сығанаҡтар

Ауылдағы халыҡ һаны буйынса мәғлүмәтте халыҡ иҫәбе буйынса алыу урынлы. Бөтә ил күләмендә үткән 1897, 1920, 1939, 1959, 1970, 1979, 1989, 2002, 2010 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса мәғлүмәттәр бар һәм асыҡ ҡулланыуҙа табырға була. Ҡайһы бер китаптарҙы электрон төрҙә асып ҡарап була. 1926 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса һәр ауыл тураһында мәғлүмәт осрағаны юҡ әле. Унан башҡа Өфө виләйәтендә 1865, 1879, 1886 йылдарҙа урындағы халыҡ иҫәбе алынған. Тағы ла ревиз яҙмалары аша мәғлүмәт бар.

1859 һәм 1865 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.I. Уфимская губерния, 1877. — Уфа:Китап, 2002. — 432 с. ISBN 5-295-03188-8 (ч. I). ISBN 5-295-03133-0.

Өфө виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1859 һәм 1865 йылдарға ҡарата бар.

1866 йыл — Список населенных мест. Ч. II. Оренбургская губерния, 1866. — Уфа: Китап, 2006. — 260 с. ISBN 5-295-03815-7 (ч. II). ISBN 5-295-03133-0.

Ырымбур виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1866 йылға ҡарата бар.

1897 йыл — Перепись населения. т.45 кн.01 Уфимская губерния. Н.А.Тройницкий (ред.)(С.-Петербург, 1901)

Был китапта Өфө виләйәте ауылдары буйынса мәғлүмәт бар. 500 кешенән күберек булған ауылдар исемлеге.

1920 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.III. Башреспублика, 1926. — Уфа. Китап, 2002. — 400 с. ISBN 5-295-03091-1 (ч. III). ISBN 5-295-03133-0.

Был китап 1926 йылға ҡарата төҙөлгән, әммә халыҡ иҫәбе 1920 йылға ҡарата бирелгән.

1939 йыл — БАССР. Административно-территориальное деление на 1 июня 1940 года – Уфа:Государственное издательство, 1941. – 387 с.

Был китапта 1939 йылғы иҫәп алыу буйынса һәр ауыл буйынса мәғлүмәт бар.

1989 һәм 2002 йылдар — Башҡортостан Республикаһы ауылдарында 1989 һәм 2002 йылғы халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны.
2010 йыл — Численность и размещение населения Республики Башкортостан по данным Всероссийской переписи населения 2010 года. Статистический сборник. (рус.)
Население Башкортостана: XIX-XXI века: статистический сборник / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республики Башкортостан. — Уфа:Китап, 2008. — 448 с.: ил. ISBN 978-5-295-04439-7

1897 йылғы халыҡ иҫәбенән башлап ҡалалар, ҡала төрөндәге ҡасабалар, райондар, район үҙәктәре буйынса халыҡ һаны бар.

Географик урыны

Район үҙәгенә тиклем (Йылайыр): 63 км
Ауыл советы үҙәгенә тиклем (Матрай): 8 км
Яҡындағы тимер юл станцияһы (Сибай): 105 км

Урамдары

Ҡырымғужин урамы рус. Крымгужина (улица))
Рыжов урамы рус. Рыжова (улица))
Ш. Бабич урамы рус. Ш.Бабича (улица))
Шайморатов урамы рус. Шаймуратова (улица))
Мәктәп урамы рус. Школьная (улица))[3]

Тарихы

Йылайыр кантоны биләмәһендә 1909—1911 йылдарҙа ауылға украин күскенселәре утар булараҡ нигеҙ һала. Шулай уҡ Киржаки, Рыков (Рыжов) исемдәре менән билдәле. Хәҙерге статусын 1930-сы йылдарҙа ала.

Башҡорттар йәшәй (2002). Халҡы "Башҡортоста совхоз МУАХП-нда эшләй. Төп мәктәп, балалар баҡсаһы, фельдшер-акушерлыҡ пункты, китапхана, клуб бар[4]. Шулай уҡ уҡығыҙ[5].

Сығанаҡтар

Башҡортостан Республикаһының райондары буйынса белешмә китабы 2016 йыл 4 март архивланған.
Единый электронный справочник муниципальных районов Республики Башкортостан — приложение в формате Excel 2016 йыл 4 март архивланған..
Межрайонная инспекция Федеральной налоговой службы № 37 по Республике Башкортостан
http://wiki02.ru/encyclopedia/yaparsaz/t/17231
http://bashenc.online/ba/articles/95218/

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[белешмә_китабы-1] Башҡортостан Республикаһының райондары буйынса белешмә китабы 2016 йыл 4 март архивланған.

[справочник-2] Единый электронный справочник муниципальных районов Республики Башкортостан — приложение в формате Excel 2016 йыл 4 март архивланған..

[3] Межрайонная инспекция Федеральной налоговой службы № 37 по Республике Башкортостан

[4] ttp://wiki02.ru/encyclopedia/yaparsaz/t/17231

[5] ttp://bashenc.online/ba/articles/95218/