Юлбарыҫ

Юлбарыҫ (лат. Panthera tigris) — пантералар төркөмөнөң ҙур бесәйҙәр ярым ғаиләһенә ҡараған ҡара һыҙыҡлы, ҡыҙғылт һары төҫтәге һөтимәр эре йыртҡыс йәнлек[1]; бик ҙур йыртҡыс урман хайуаны. Ул Көнсығыш һәм Көньяҡ Азияла йәшәй.

Юлбарыҫ
Амур юлбарыҫы
Фәнни классификация
арауыҡтағы ранг Домен:  Эукариоттар Батшалыҡ:  Хайуандар Суб-батшалыҡ:  Эуметазойҙар Тип/Бүлек:  Ике яҡлы - симметриялы Суб-тип:  Икенсел ауыҙлылар Тип:  Хордалылар Клад:  Баш һөйәклеләр Суб-тип:  Умыртҡалылар Инфратип:  Башһөйәклеләр Супер-класс:  Дүрт аяҡлылар Класс:  Һөтимәрҙәр Суб-класс:  Йәнлектәр Инфра-класс:  Плаценталылар Отряд:  Йыртҡыстар Ярым отряд:  Бесәй һымаҡтар Ғаилә:  Бесәй һымаҡтар Ярым ғаилә:  Ҙүр бесәйҙәр Төркөм:  Ҡаплан Төкөм:  Юлбарыҫ
Халыҡ-ара фәнни исеме
Panthera tigris Linnaeus, 1758
Синонимдар
Felis tigris *Felis virgata (1815) * Tigris regalis (1867) *Tigris striatus (1858)
Ярым төркөмдәр
Амур юлбарыҫы (Panthera tigris altaica) Бенгаль юлбарыҫы (Panthera tigris tigris) Һиндҡытай юлбарыҫы (Panthera tigris corbetti) Малай юлбарыҫы (Panthera tigris jacksoni) Суматран юлбарыҫы (Panthera tigris sumatrae) Көньяҡ Ҡытай юлбарыҫы (Panthera tigris amoyensis) † Бали юлбарыҫы (Panthera tigris balica) † Каспий юлбарыҫыр (Panthera tigris virgata) † Яван юлбарыҫы (Panthera tigris sondaica)
Ареал
Һаҡлау статусы
Юғалыу хәүефе янаған төр IUCN 3.1 Endangered : 15955
Викитөркөмдә Систематика Викиһаҡлағыста рәсемдәр ITIS   183805 NCBI   9694 EOL   328674

Юлбарыҫ

Юлбарыҫ, арыҫлан менән бер рәттән, әлеге көндә йәшәүсе иң ҙур бесәй булып һанала. Юлбарыҫ иң ҙур йыртҡыс йәнлектәргә инә, ауырлығы буйынса аҡ һәм һоро айыуҙарҙан ғына ҡалыша.

Һәр йыл 29 июлдә Халыҡ-ара юлбарыҫ көнө билдәләнә. Уның маҡсаты — донъя йәмәғәтселеген был хайуандарҙың юғалыу ҡурҡынысы аҫтында булыуы тураһында киҫәтеү һәм уларҙы артабан һаҡлау ысулдары тураһында мәғлүмәт биреү.