Ырымбур өлкәһе

Ырымбур өлкәһе (рус. Оренбургская область) — өлкә, Рәсәй Федерацияһы субъекты, Көньяҡ Уралда урынлашҡан, Волга буйы Федераль округына ҡарай. Өлкә үҙәге — Ырымбур ҡалаһы. Территорияһы 123 732 км². Халҡы 2 032 915 кеше (2010).

Рәсәй Федерацияһы субъекты

Ырымбур өлкәһе
Оренбургская область

Флагы Гербы
Ырымбур өлкәһе флагы Ырымбур өлкәһе гербы

Административ үҙәк

 Ырымбур

Майҙаны

 29-сы

- Барлығы
- һыу өҫтө %

123 732 км² км²
0,1

Халҡы

24

- Барлығы
- Тығыҙлыҡ

 ↘1 994 762[1] (2016)

16,3 кеше/км²

Федераль округ

 Волга буйы

Иҡтисади район

 Урал

Губернатор

 Берг Юрий Александрович

Ырымбур өлкәһе Закондар сығарыу йыйылышы Рәйесе

 Грачёв Сергей Иванович

РФ субъекты коды

 56

ISO 3166-2 коды

 RU-ORE

Сәғәт бүлкәте

 YEKT һәм Азия/Екатеринбург[d][2]

Бүләктәре:

 Ленин ордены  — 1956 Ленин ордены  — 1968
Ырымбур мамыҡ шәле Рәсәйҙең почта маркаһы, 2013 йыл,  (ЦФА (ИТЦ «Марка») № 1715)

Ҡаҙағстан (Көнсығыш Ҡаҙағстан, Аҡтүбә, Ҡостанай өлкәләре), Башҡортостан һәм Татарстан республикалары, Һамар, Һарытау һәм Силәбе өлкәләре менән сиктәш.

Өлкәлә башҡорттар нигеҙ һалған 135 ауыл бар[3].

Тарихы

Ырымбур өлкәһе тарихы Ырымбур экспедицияһынан башлана, 1744 йылда ойошторолған Ырымбур губернаһы тарихы менән бәйле.

Ҡарағыҙ: Ырымбур экспедицияһы
Ҡарағыҙ: Ырымбур губернаһы

Өлкәләге власть

Өлкә Уставына ярашлы дәүләт власы суд, башҡарма һәм закондар сығарыу йүнәлештәренә бүленә. Өлкә Губернаторы, Хөкүмәте, Закондар сығарыу йыйылышы һәм Рәсәй Президентының тулы хоҡуклы вәкиле резиденцияһы 1936—1939 йылдарҙа Дом Советов тип төҙөлгән йортта урынлашҡан[4]

Башҡарма власть

Ырымбур өлкәһе Губернаторы — өлкәләге иң юғары вазифа.

Өлкә губернаторҙары

Суд власы

Ырымбур өлкәһе суд системаһы составында:

  1. Ырымбур өлкәһе өлкә суды — Рәсәйҙен юғары судының түбәнге инстанция суды
  2. Ырымбур өлкәһе арбитраж суды — Рәсәйҙен юғары судының түбәнге инстанция суды

Закондар сығарыу власы

Ырымбур өлкәһенең Закондар сығарыу йыйылышы — Ырымбур өлкәһенең юғары закондар сығарыу органы. Йыйылышҡа 47 депутат һайлана.

Халыҡ

Өлкәлә 2 008 535 кеше йәшәй.

Милли состав
ХалыҡҺан, 2010 йылда[5].
Урыҫтар 1 519 525 (75 ,9 %)
Татарҙар 151 492 (7 ,6 %)
Ҡаҙаҡтар 120 262 (6 ,0 %)
Украиндар 49 610 (2 ,5 %)
Башҡорттар 46 696 (2 ,3 %)
Мордвалар 38 682 (1 ,9 %)
Немецтар 12 165 (0 ,6 %)
Сыуаштар 12 492 (0 ,6 %)
Әрмәндәр 10 547 (0 ,5 %)
Әзербайжандар 7 421 (0 ,4 %)
Белорустар 5 590 (0 ,3 %)
Иҫәптәре 5 меңдән ашыу халыҡтар күрһәтелгән

Административ ҡоролош

Өлкәлә 35 район, 12 ҡала һәм 1 ябыҡ административ-территориаль берәмек — Комаровск ҡасабаһы[6].

Муниципаль райондар һәм ҡала округтары
  1. Абдулла районы
  2. Адамовка районы
  3. Аҡбулаҡ районы
  4. Александровка районы
  5. Әсекәй районы
  6. Беляевка районы
  7. Боғорослан районы
  8. Быҙаулыҡ районы
  9. Гай ҡала округы
  10. Грачёвка районы
  11. Домбаровка районы
  12. Илек районы
  13. Кваркено районы
  14. Красногвардейск районы
  15. Ҡыуандыҡ ҡала округы
  16. Ҡорманай районы
  17. Матвеевка районы
  18. Новоорск районы
  19. Новосергиевка районы
  20. Октябрьский районы
  21. Ырымбур районы
  22. Первомайский районы
  23. Переволоцк районы
  24. Пономарёвка районы
  25. Һаҡмар районы
  26. Һарыҡташ районы
  27. Светлый районы
  28. Северный районы
  29. Соль-Илецк ҡала округы
  30. Сорочинск ҡала округы
  31. Ташлы районы
  32. Тоцк районы
  33. Төйлөгән районы
  34. Шарлыҡ районы
  35. Ясный ҡала округы

Ҡалалар
  1. Абдулла
  2. Боғорослан
  3. Быҙаулыҡ
  4. Гай
  5. Ҡыуандыҡ
  6. Медногорск,
  7. Новотроицк
  8. Ырымбур
  9. Орск
  10. Соль-Илецк
  11. Сорочинск
  12. Ясный

Башҡорт халҡының тормошонда өлкә роле

Билдәле шәхестәре

Өлкәлә тыуған башҡорттар — Советтар Cоюзы Геройҙары

Өлкәлә тыуған башҡорт әҙиптәре һәм сәнғәт эшмәкәрҙәре

Иҫкәрмәләр
  1. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2016 года и в среднем за 2015 год. Дата обращения: 27 март 2016. Архивировано 27 март 2016 года.
  2. https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/europe
  3. Минзәлә башҡорттары араһында нисә Герой булған? 2016 йыл 7 март архивланған.
  4. Ырымбур өлкәһе Хөкүмәте йорто 2016 йыл 5 март архивланған.
  5. Всероссийская перепись населения 2010 года (xls) 2012 йыл 30 май архивланған.
  6. Муниципальные образования 2012 йыл 18 апрель архивланған.. Портал органов государственной власти «Оренбуржье»
  7. Башҡорт энциклопедияһы — Любушкин Виктор Васильевич 2016 йыл 21 апрель архивланған. (Тикшерелеү көнө: 19 октябрь 2018)

Һылтанмалар


This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.