Оло Ҡомаҡ

Оло Ҡомаҡ — (рус. Большой Кумак, Кума) - Рәсәй йылғаһы. Ырымбур өлкәһе[1] биләмәләрендә аға. Йылға Яйыҡ йылғаһының һул ярына тамағынан 1733 км өҫтәрәк ҡушыла. Йылға оҙонлоғо 212 км [2].

Оло Ҡомаҡ
Характеристика
Оҙонлоғо 212 км
Бассейн 7900 км²
Һыу ағымы
Тамағы Яйыҡ йылғаһының һул ярына тамағынан 1733 км өҫтәрәк
 · Координаталар 51°17′35″ с. ш. 59°43′44″ в. д.
Урынлашыуы
Һыу бассейны
Илдәр Рәсәй Федерацияһы Рәсәй Федерацияһы
Регион Ырымбур өлкәһе
РДҺР 12010000412112200002942

Һыу реестры мәғлүмәттәре

Рәсәй дәүләт һыу реестры мәғлүмәте буйынса йылға Яйыҡ һыу бассейны округында урынлашҡан, һыу хужалығы участкаһы — Яйыҡ йылғаһы, Ерекле һыуһаҡлағысынан Орск ҡалаһына тиклем. Бәләкәй йылға бассейны — бассейны юҡ, йылға бассейны — Яйыҡ (һыу бассейнының Рәсәй өлөшө)[3].

Һыу ресурстарының федераль агентлығы мәғлүмәте буйынса [3]:

  • Дәүләт һыу реестрында һыу объектының коды — 12010000412112200002942
  • Гидрологик өйрәнеү (ГӨ) буйынса коды — 112200294
  • Бассейн коды — 12.01.00.004
  • ГӨ буйынса һаны (номеры) — 12
  • ГӨ буйынса сығарылыш — 2

Этимологияһы

Йылға атамаһы төрки сығышлы - "оло" һәм "ҡомаҡ" һүҙҙәренән яһалған. Башҡорттар уны юшҡын ултыра торған ҡаты, етмәһә буръяҡ һыуы өсөн шулай атаған [4] Ҡаҙаҡ телендәге "ваҡ убалар" тигәндән килеп сыҡҡан тип аңлатыусылар ҙа бар [5] Мәгәр йылға боронғо башҡорт ерҙәренән аға һәм Яйыҡ йылғаһына ҡоя, шуға күрә атама йылға һыуының сифатын аңлатҡан башҡорт һүҙенән килеп сығыуы ысынбарлыҡҡа яҡыныраҡ.

Һаҡмар буйы һөйләшендә «ҡомаҡ»- томбойоҡ( лилия водяная), Ҡыҙыл буйында- «болғансыҡ» (мутный).[6]

Иҫкәрмәләр
  1. «Гидротехник ҡоролмалар һәм дәүләт һыу кадастрының Рәсәй Үҙәк реестры».
  2. А. А. Чибилёв «Природа Оренбургской области. (Часть I. Физико-географический и историко-географический очерк)». Оренбургский филиал Русского географического общества. Оренбург, 1995. — 128 с.
  3. РФ һыу реестры: Оло Ҡомаҡ (Кумак, Кума).
  4. Башҡорт теленең һүҙлеге. 2 томлыҡ. - Мәскәү, 1993. - 1-се том, 674-се бит; 2-се том, 40-сы бит
  5. Топонимика Новоорского района. Орографы. Гидронимы.
  6. Башҡорт теленең диалектологик һүҙлеге 2020 йыл 10 ноябрь архивланған.

Һылтанмалар
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.