Индонезия
Индоне́зия (индон. Indonesia), рәсми исеме — Индоне́зия Республикаһы (индон. Republik Indonesia) — Көньяҡ-көнсығыш Азияла иң ҙур дәүләт, майҙаны буйынса донъяла 16-сы урында. Зонд архипелагы утрауҙарында урынлашҡан һәм иң ҙур утрау дәүләте булып һанала. Халыҡ һаны буйынса (230,5 млн кеше) донъяла дүртенсе урында. Бай тарихлы дәүләт.
| |||||
Милли девиз: «Bhinneka Tunggal lka» | |||||
Гимн: Индонезия гимны | |||||
Бойондороҡһоҙлоҡ яулауы | 17 август 1945 (иғлан ителә) 27 декабрь 1949 (таныла) | ||||
Рәсми телдәр | Индонезия теле | ||||
Баш ҡала | Джакарта | ||||
Иң ҙур ҡалалары | Джакарта | ||||
Идара итеү формаһы | Республика | ||||
Президент | Джоко Видодо | ||||
Территория • Барыһы • % һыу. | 15 урын 1 904 570 км² 4,85 | ||||
Халыҡ • Барыһы (2015) • Тығыҙлыҡ | 4 урын ▲257,563,000[1] 130,85 кеше/км² | ||||
ЭТП • Бөтәһе (2015) • Кеше башына | 8 урын $2,839 трлн[2] $ $11 300[2] $ | ||||
Валюта | индонезия рупийы (IDR) | ||||
Интернет-домен | .id | ||||
Телефон коды | +62 | ||||
Сәғәт бүлкәте | UTC +7...+9 |
Баш ҡалаһы — Джакарта. Дәүләт теле — индонезия теле.
Унитар ил, президент республикаһы. 2014 йылдың 20 октябренән Джоко Видодо президент, вице-президент — Юсуф Калла (уларҙың тандемы 2014 йылдың 9 июлендә сираттағы президент һайлайҙарында еңеп сыға).
Ил 34 административ берәмеккә бүленгән, шуларҙың 32-һе провинциялар, икеһе — провинция статусына тигеҙлән айырым округ.
Индонезия Малай архипелагы утрауҙарында һәм Яңы Гвинея утрауының көнбайыш өлөшөндә урынлашҡан. Тымыҡ һәм Һинд океандары һыуҙары менән йыуыла. Донъяла ҙур ил-утрауҙарҙан һанала. Ҡоро ерҙәге сиге Малайзия менән Калимантан утрауында, Папуа — Яңы Гвинея менән — Яңы Гвинея утрауында һәм Көнсығыш Тимор менән Тимор утрауында.
Ил халҡының 88 проценты мосолмандар, һәм уларҙың һаны буйынса Индонезия донъяла беренсе урында тора. Шул уҡ ваҡытта ҡайһы бер айырым утрауҙарҙа башҡа дин вәкилдәре лә бар.
Иҡтисады йылдам үҫкән аграр-индустриаль ил. Эске тулайым продукт 2011 йылда 1,125 триллион АҠШ доллары булып, йән башына уртаса 4700 Америка доллары тирәһе тәшкил итә. Аҡса берәмеге — индонезия рупийы.
1945 йылдың 17 авгусында илдең бойондороҡһоҙлоғо иғлан ителә. 1942—1945 йылдарҙа япон оккупацияһы аҫтында, ә уға тиклем Нидерланд колонияһы була: XVII быуаттың беренсе яртыһында үҙләштерә башлай һәм хәҙерге Индонезияның күп ерҙәрен XX быуат башына тиклем үҙенең хакимлығы аҫтына берләштерә. Был йәһәттән үҙ берҙәмлеге өсөн Индонезия ниндәйҙер дәрәжәлә Нидерландтың колониаль сәйәсәтенә бурыслы.
Рәсәй менән бәйләнештәре
- 2016 йылдың 3—4 октябрендә Индонезияның Рәсәйҙәге илселеге вәкилдәре Башҡортостанда булды[3].
- 2016 йылдың авгусында Мәскәүҙә Индонезия фестивале үтте[4].
Рәсемдәр
- Үҙәк Джакартала урынлашҡан Индонезия Милли Музейы
- Висма 46, Индонезияның иң бейек бинаһы
- Джалан Тамрин, Джакартаның төп урамы
- Джакарталағы поезд
- 100 мең тамашасыны һыйҙырмалы Бунг Карно стадионы
- Индонезия картаһы
- Индонезия провинциялары
- Джокьякарта ҡалаһындағы иң билдәле урам
- Джокьякарта ҡалаһындағы Trans Jogja автобусы
- Индонезия аш-һыуы йыйылмаһы, бында Soto Ayam (тауыҡ һурпаһы), sate kerang (ҡыҫала һымаҡтарҙан кебаб), telor pindang (консерваланған йомортҡа), perkedel (ҡоймаҡ), һәм es teh manis (татлы боҙло сәй)
- БМО-ның тыныслыҡ һаҡлау операцияһында ҡатнашҡан Индонезия ғәскәре һалдаты
- Индонезияның Pindad Panzer APC 6x6 бронялы машинаһы
- Индонезия һауа ғәскәренең B-25 Митчелл бомбардировщигы, 1950-се йылдар
- Яван инженеры Нидерланд Буффало истребителенең ҡорал бүлеге ишеген яба, 1942 йылдың ғинуары
Шулай уҡ ҡарағыҙ
Иҫкәрмәләр
- Census.gov. Population Pyramids of the World from 1950 to 2100: Indonesia 2015 . World Population Prospects: the 2015 Revision. Source: United Nations, Department of Economic and Social Affairs, Population Division (2013). Дата обращения: 5 апрель 2016.
- Indonesia (ингл.). CIA (14 октябрь 2015). — Справка по Индонезии на официальном сайте ЦРУ. Дата обращения: 14 октябрь 2015. 2008 йыл 10 декабрь архивланған.
- , 2016, 3 октябрь (рус.) (Тикшерелеү көнө: 3 октябрь 2016)
- «Башинформ» мәғлүмәт агентлығы, 2016, 22 август (рус.) (Тикшерелеү көнө: 5 август 2016)
Әҙәбиәт
- Индонезия // Большая советская энциклопедия. — М., 1972. — Т. 10. — С. 539—556.
- Всемирная история. — М., 1956. — Т. 2. — С. 588—590.
- Всемирная история. — М., 1957. — Т. 3. — С. 564—566.
- Всемирная история. — М., 1958. — Т. 4. — С. 650—658.
- Всемирная история. — М., 1958. — Т. 5. — С. 326—345.
- Всемирная история. — М., 1960. — Т. 7. — С. 374—380.
- Всемирная история. — М., 1961. — Т. 8. — С. 444—448.
- Всемирная история. — М., 1962. — Т. 9. — С. 131—135, 261—263, 459—460.
- Всемирная история. — М., 1965. — Т. 10. — С. 167—171, 515—519.
- Забродская М. П., Шарец Д. С. Природа Индонезии. — М., 1961. — 76 с.
- Бандиленко Г. Г., Гневушева Е. И., Деопик Д. В., Цыганов В. А. История Индонезии (в трёх частях). — М., 1992—1993.
- Демин Л. М., Другов А. Ю, Чуфрин Г. И. Индонезия. Закономерности, тенденции, перспективы развития. — М., 1987.
- Другов А. Ю. Индонезия: Курс страноведения.— М.: Восточный Университет, 2005.
- Пахомова Людмила Фёдоровна. Модели процветания. (Сингапур, Малайзия, Таиланд, Индонезия). — М., 2007..
- Погадаев Виктор Александрович. Индонезия: Краткий справочник. — М.: Ключ-С, 2013. — 248 с. — ISBN 978-5-93136-203-8.
- На иностранных языках
- Ricklefs, Merle Calvin. A History of Modern Indonesia since c. 1200. — 3 edition. — Stanford University Press, 2001. — 497 p. — ISBN 0-8047-44793.
- Lloyd, Grayson J; Smith Shannon L. Indonesia Today: Challenges of History. — Singapore: Institute of Southeast Asian Studies, 2001. — 359 p. — ISBN 0-7425-1761-6.
- Sonata, Thamrin. Undang-Undang Politik. Buah Reformasi Setengah Hati. — Jakarta: Yayasan Pariba, 1999. — ISBN 979-95572-1-6.
Һылтанмалар
- Портал органов государственной власти и основных информационных ресурсов Республики Индонезии (индон.). Архивировано 2 февраль 2012 года.
- Портал органов государственной власти и основных информационных ресурсов Республики Индонезии (ингл.). Архивировано 2 февраль 2012 года.
- Официальный сайт президента Республики Индонезии (индон.). Архивировано 2 февраль 2012 года.
- Официальный сайт вице-президента Республики Индонезии (индон.). Архивировано 2 февраль 2012 года.
- Официальный сайт Народного консультативного конгресса Республики Индонезии (индон.). Архивировано 2 февраль 2012 года.
- Официальный сайт Совета народных представителей Республики Индонезии (индон.). Архивировано 2 февраль 2012 года. 2012 йыл 4 февраль архивланған.
- Официальный сайт Государственного секретариата Республики Индонезии (объединённая администрация президента и вице-президента) (индон.). Архивировано 2 февраль 2012 года.
- Официальный сайт аппарата правительства Республики Индонезии (индон.). Архивировано 2 февраль 2012 года. 2012 йыл 7 февраль архивланған.
- Официальный сайт Центрального статистического агентства Республики Индонезии (индон.). Архивировано 2 февраль 2012 года.
- Официальный сайт индонезийского государственного информационного агентства «Антара» (ингл.). Архивировано 7 февраль 2012 года.
- Справка по Индонезии на официальном сайте Госдепартамента США (ингл.). Архивировано 2 февраль 2012 года.
- Справка по Индонезии на официальном сайте ЦРУ США (ингл.). 2008 йыл 10 декабрь архивланған.
- Справка по Индонезии на сайте посольства России в Индонезии . Архивировано 2 февраль 2012 года. 2011 йыл 11 ноябрь архивланған.
- Статья об Индонезии в Большой Советской Энциклопедии . Архивировано 2 февраль 2012 года.
- Справка по Индонезии в энциклопедии «Кругосвет» . Архивировано 2 февраль 2012 года.
- Викисклад: Атлас: Индонезия
- Индонезия Open Directory Project (dmoz) һылтанмалар каталогында.