Зеленин Дмитрий Константинович

Дмитрий Константинович Зеленин ( 21 октябрь (2 ноябрь) 1878, Люк, Вятка губернаһы— 31 август 1954, Ленинград) - рус һәм совет этнографы .

Зеленин Дмитрий Константинович
Рәсем
Зат ир-ат[1][2]
Гражданлыҡ  Рәсәй империяһы
 СССР
Тыуған көнө 21 октябрь (2 ноябрь) 1878[3][4] или 2 ноябрь 1878({{padleft:1878|4|0}}-{{padleft:11|2|0}}-{{padleft:2|2|0}})[4]
Тыуған урыны Люк[d], Сарапул өйәҙе, Вятка губернаһы, Рәсәй империяһы
Вафат булған көнө 31 август 1954({{padleft:1954|4|0}}-{{padleft:8|2|0}}-{{padleft:31|2|0}})[5][3][4] (75 йәш)
Вафат булған урыны Санкт-Петербург, РСФСР, СССР[2][5]
Һөнәр төрө антрополог, лингвист, тыуған яҡты өйрәнеүсе, яҙыусы, собиратель народных сказок
Эшмәкәрлек төрө этнография
Эш урыны В.Н. Каразин исемендәге Харьков милли университеты
Санкт-Петербург дәүләт университеты
Уҡыу йорто Вятская духовная семинария[d]
Тарту университеты[d]
Уҡыусылар Нина Ивановна Гаген-Торн[d]
Ойошма ағзаһы СССР Фәндәр академияһы[d] һәм Болгарская академия наук[d]
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре
Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены
 Зеленин Дмитрий Константинович Викимилектә

Биографияһы

Дмитрий Зеленин Вятка губернаһы Сарапул өйәҙенең Люк ауылында ярлы ғаиләлә тыуған [6] . Ул Вятка теология семинарияһын (1898) [7] һәм Юрьев университетының тарих һәм филология факультетын тамамлаған (1904).

Хеҙмәттәрен беренсе тапҡыр университетта уҡығанда баҫтыра башлай. Уның рус халыҡ шиғриәте һәм диалекттары буйынса төп әҫәрҙәре 1900-1915 йылдарҙа баҫылып сыға. Уның күпселек әҫәрҙәре тыуған ере менән бәйле, унда ғалим экспедицияға бара, шуның менән бергә Ватка ғилми архив комиссияһы эшендә актив ҡатнашып, яҡташтары менән тығыҙ бәйләнештә тора. Ул «Великорусские говоры с неорганическим и непереходным смягчением задненебных согласных в связи с течениями позднейшей великорусской колонизации» (Санкт-Петербург, 1913) темаһына магистрлыҡ диссертацияһын яҡлай, һәм ул Көнсығыш славяндарҙың этник һәм диалект яғынан дүрт "тармаҡҡа" бүленеүен раҫлай. Был концепцияны "Russische (Ostslavische) Volkskunde" (Лейпциг, 1927) әҫәрендә эшләй, һәм ул "торлаҡ төрө, кейем-һалым һәм тормошоноң үҙенсәлектәре" буйынса бер-береһенә оҡшамаған төньяҡ һәм көньяҡ великорустар араһында "көслө айырманы" билдәләй. Әҫәр беренсе тапҡыр 1991 йылда "Көнсығыш славян этнографияһы" исеме менән баҫтырылған.

1916 йылдан Зеленин Харьков университетының рус теле һәм әҙәбиәте кафедраһын етәкләй.

1925 йылда ул Ленинград университетының этнография кафедраһы профессоры итеп билдәләнә һәм СССР Фәндәр академияһының тейешле ағзаһы итеп һайлана.

Фәнни эшмәкәрлеге

Көнсығыш славян фольклористикаһын үҫтереүҙә Зеленин төҙөгән әкиәт йыйынтыҡтары һәм урыҫ таҡмаҡтарының әһәмиәте, әлеге фольклор жанрының эстетик мөмкинлектәре тураһында фекерҙәре ифрат ҙур роль уйнай. Д.Т. Зелениндың 1914 йылда Петроградта баҫылып сыҡҡан «Великорусские сказки Пермской губернии» йыйынтығы ҡушымтаһында 12 башҡорт әкиәте тупланған[8].

Зеленскийҙың этнографик эштәре, нигеҙҙә, Көнсығыш славяндарының матди мәҙәниәтенә һәм диндәренә арналған. Уның эштәре СССР-ҙа ғына түгел, сит илдәрҙә лә танылған. 1946 йылда Йәшел Үҙән Болгар академияһының сит ил ағзаһы итеп һайлана.

Бүләктәре

Төп әҫәрҙәре

Иҫкәрмәләр
  1. Record #56693970 // VIAF (билдәһеҙ) — [Dublin, Ohio]: OCLC, 2003.
  2. Deutsche Nationalbibliothek Record #101583508 // Общий нормативный контроль (GND) (нем.) — 2012—2016.
  3. Bibliothèque nationale de France идентификатор BNF (фр.): платформа открытых данных — 2011.
  4. Зеленин Дмитрий Константинович // Литераторы Санкт-Петербурга. ХХ век (урыҫ) / под ред. О. В. Богданова
  5. Зеленин Дмитрий Константинович // Большая советская энциклопедия (урыҫ): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  6. Ныне — в Завьяловском районе Удмуртии.
  7. http://www.alibudm.ru/pis/pudm162.html 2020 йыл 29 июнь архивланған.
  8. https://studizba.com/lectures/15-istoriya/514-lekcii-po-kraevedeniyu/8588-24-issledovateli-kraya-bashkirskogo.html

Һылтанмалар
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.