Гелий
Ге́лий — Менделеевтың периодик таблицаһында икенсе элемент. Атом һаны — 2, сағыштырмаса атом массаһы — 4,0026.
| |||||
| Ябай матдәнең тышҡы күренеше | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 Инерт газ , төҫһөҙ, тәме булмаған һәм еҫһеҙ | |||||
| Атом үҙенсәлектәре | |||||
| Исеме, символы, номеры |
Ге́лий/Helium (He), 2 | ||||
| Атом массаһы (моляр массаһы) |
4,002602(2)[1] а. м. б. (г/моль) | ||||
| Электрон конфигурация |
1s2 | ||||
| Атом радиусы |
? (31)[2] пм | ||||
| Химик үҙенсәлектәре | |||||
| Ковалент радиус |
28[2] пм | ||||
| Ион радиусы |
93[2] пм | ||||
| Электроотиҫкәрелек |
4,5 (Полинг шкалаһы) | ||||
| Электрод потенциалы |
0 | ||||
| Окисланыу дәрәжәһе |
0 | ||||
| Ионлашыу энергияһы (первый электрон) |
2361,3(24,47) кДж/моль (эВ) | ||||
| Ябай матдәнең термодинамик үҙенсәлектәре | |||||
| Тығыҙлыҡ (н. ш.) |
0,147 (при −270 °C) 0,00017846 (при +20 °C) г/см³ | ||||
| Иреү температураһы |
0,95 (при 2,5 МПа) | ||||
| Ҡайнау температураһы |
4,215 (для 4He)[3] K | ||||
| Парға әйләнеү йылылығы |
0,08 кДж/моль | ||||
| Моляр йылы һыйышлығы |
20,79[3] Дж/(K·моль) | ||||
| Моляр күләм |
31,8 см³/моль | ||||
| Ябай матдәнең кристалл рәшәткәһе | |||||
| Рәшәткә структураһы |
гексагональная | ||||
| Рәшәткә параметры |
a=3,570; c=5,84 Å | ||||
| Отношение c/a |
1,633 | ||||
| Башҡа характеристикалар | |||||
| Йылы үткәреүсәнлек |
(300 K) 0,152 Вт/(м·К) | ||||
| 2 | Гелий |
4,0026 | |
| 1s2 | |
Марганецтын ябай матдәһе (CAS-номеры: 7440-59-7) — инерт газ, төҫһөҙ, тәме булмаған һәм еҫһеҙ.
Исем
грек. ἥλιος — «Ҡояш» (ҡара Гелиос).
Ғаләмдә
Ғаләмдә водородтан ҡалышып, иң таралған элемент (ғаләмден массаһының 23 %).[4].
Ер ҡабығында
Алыу
Рәсәйҙә гелийҙы тәбиғи һәм нефть газдарҙан алалар. Хәҙерге ваҡытта «Газпром етештереү Ырымбур» Яуаплығы сикләнғән йәмғиәтендә алына[7]
Иҫкәрмәләр
- Michael E. Wieser, Norman Holden, Tyler B. Coplen, John K. Böhlke, Michael Berglund, Willi A. Brand, Paul De Bièvre, Manfred Gröning, Robert D. Loss, Juris Meija, Takafumi Hirata, Thomas Prohaska, Ronny Schoenberg, Glenda O’Connor, Thomas Walczyk, Shige Yoneda, Xiang‑Kun Zhu Atomic weights of the elements 2011 (IUPAC Technical Report) (инг.) // Pure and Applied Chemistry. — 2013. — Т. 85. — № 5. — С. 1047-1078. — DOI:10.1351/PAC-REP-13-03-02
- Size of helium in several environments (ингл.). www.webelements.com. Дата обращения: 10 июль 2009.
- Соколов В. Б. Гелий // Химическая энциклопедия / гл. редактор Кнунянц И. Л.. — Москва: Советская энциклопедия, 1988. — Т. 1. — С. 513-514. — ISBN 5-85270-008-8.
- Helium: geological information (ингл.). www.webelements.com. Дата обращения: 11 июль 2009.
- Хокинг С., Млодинов Л. Глава восьмая. Большой взрыв, черные дыры и эволюция Вселенной // Кратчайшая история времени. — СПб: Амфора. ТИД Амфора, 2006. — С. 79-98. — 180 с. — 5000 экз. — ISBN 5-367-00164-5.
- Вайнберг С. V. Первые три минуты // Первые три минуты: современный взгляд на происхождение Вселенной. — Изд. 2-е. — Ижевск: НИЦ "Регулярная и хаотическая динамика", 2000. — С. 105-122. — 272 с. — 1000 экз. — ISBN 5-93972-013-7.
- Основным поставщиком гелия являлся ОГЗ
Һылтанмалар
- Гелиевая съемка на Рустамовской площади и Айском блоке в Башкирии 2016 йыл 27 август архивланған.
- Гелий на Webelements
- Гелий в Популярной библиотеке химических элементов 2007 йыл 20 ғинуар архивланған.
- Гелиевая съемка